Relim

De Relim methodiek richt zich op mensen met psychische problemen of een psychiatrische stoornis, vaak in combinatie met sociale problematiek. Doel is het vergroten van de zelfredzaamheid, eigen regie en empowerment door middel van werk. De methodiek bestaat uit diverse modules, gericht op arbeid en resocialisatie.

Methodebeschrijving-relim.pdf 348.86 KB

In onderzoek naar praktijkervaringen geven begeleiders aan dat de methodiek laagdrempelig is en uit gaat van wat de mensen zelf willen. Een prettige werkomgeving die tijd en ruimte biedt voor stappen terug is volgens hen essentieel. Deelnemers zijn positief over de ruimte die hen wordt geboden om te groeien. Uit monitoringonderzoeken blijkt dat deelnemers na het resocialisatietraject betere resultaten halen op de gebieden veiligheid, gezondheid, arbeid en sociale integratie. In 2011 sloot 35% een arbeidsrehabilitatietraject positief af.

Doel

Doel van de Relim methodiek is het vergroten van de zelfredzaamheid, eigen regie en empowerment van mensen met psychische problemen of een psychiatrische stoornis, vaak in combinatie met sociale problematiek, door middel van werk.

Doelgroep

De doelgroep van de Relim methodiek bestaat uit mensen met psychische problemen of een psychiatrische stoornis, vaak in combinatie met sociale problematiek en een zeer grote afstand tot de arbeidsmarkt. Iedereen die deelneemt aan de Relim methodiek wordt vanaf het begin ‘medewerker’ genoemd. Deze benaming zorgt dat mensen zich gerespecteerd en gewaardeerd voelen en draagt bij aan het gevoel van eigenwaarde.

Aanpak

De Relim methodiek kent een arbeidsrehabilitatietraject en een resocialisatietraject. Het arbeidsrehabilitatietraject bestaat uit vier opeenvolgende arbeidsmodules en twee optionele modules. De vier arbeidsmodules zijn: arbeidsgewenning, algemene arbeidstraining, specifieke arbeidstraining en externe arbeidstraining. In diverse leerwerkplaatsen ontwikkelen of versterken de medewerkers werknemers- en beroepscompetenties. De modules lopen op in complexiteit van het takenpakket en in mate van verantwoordelijkheid voor het eigen handelen. Optioneel zijn de arbeidsoriëntatiemodule en de balansmodule. Deze modules helpen medewerkers een keuze voor een bepaalde vakrichting te maken en een goede balans tussen werk en privé te ontwikkelen en deze te stabiliseren. De twee resocialisatiemodules (Loon naar Werken en Via Via) zijn gericht op het ontwikkelen of versterken van pre-werknemerscompetenties bij dak- en thuisloze mensen met een alcohol- of drugsverslaving.  

Werknemers worden begeleid en ondersteund door (assistent)werkbegeleiders en trajectbegeleiders. Op vooraf vastgestelde momenten overleggen werknemer en werkbegeleider over de stand van zaken, aandachtspunten en begeleiding. Een hulpmiddel hierbij is het individuele interne rapportageformulier dat bij iedere module hoort. Zowel de medewerker als de werkbegeleider kent een score toe aan gedrag. Op basis van de scores besluiten ze samen waar verder aan gewerkt wordt.

Uitvoerende organisaties

Relim Centra voor Arbeidsrehabilitatie, Vakopleidingen & Expertise heeft 12 (leer)werkplaatsen voor de resocialisatie- of arbeidsrehabilitatieprojecten en vakopleidingen. Relim heeft haar hoofdvestiging in Landgraaf en beschikt over (leer)werkplaatsen in Brunssum, Heerlen en Maastricht.

Ontwikkelaar
Relim, Centra voor Arbeidsrehabilitatie, Vakopleidingen & Expertise
Karl Wetzler (contactpersoon)
06 264 72 521 / 045 542 11 99
k.wetzler@relim.nl
www.relim.nl

Onderzoek

Er zijn vier onderzoeken gedaan naar praktijkervaringen met de Relim methodiek (Managementteam Relim, 2010; Kempen, 2012; Krcmar, Wetzels & Worms, 2012; Nijhuis, Van Lierop & Reichrath, 2009). Begeleiders noemen als belangrijke kenmerken van de Relim methodiek dat iedereen de kans krijgt om te groeien, dat Relim het sociaal product boven het economisch product stelt, dat er in alles laagdrempeligheid is en dat het erom gaat wat de mensen zelf willen. Begeleiders vinden dat ze weliswaar dicht bij de medewerkers staan maar toch afstand bewaren. Er is volgens hen sprake van een normale werkgevers-werknemersrelatie maar wel één met opvang en begeleiding. Medewerkers hebben de gelegenheid hun eigen tempo te volgen. Een prettige werkomgeving die tijd en ruimte biedt voor stappen terug is essentieel.

Over het algemeen is de tevredenheid van de medewerkers voldoende. De algemene tevredenheid heeft in 2010 als gemiddeld rapportcijfer een 6,4. Dat is lager dan in 2006 en 2008 (7,2). De onderwerpen die in 2010 een hoger rapportcijfer dan een 6,4 krijgen, zijn het werk, begeleiding op de werkplaats en de samenwerking met en verhouding tot collega’s. Een lager rapportcijfer dan een 6,4 krijgende relatie met trajectbegeleiding/persoonlijke coach, doorstromings- en opleidingsmogelijkheden en de tevredenheid met diverse onderwerpen met betrekking tot gezondheid en activiteiten.Het werk zien de medewerkers als een middel tot verandering, het geeft hen de kans om te groeien. Er wordt volgens hen in mogelijkheden gedacht en er wordt rekening gehouden met hun beperkingen. Ook het respect voor elkaar en de deskundige en toegankelijke begeleiders ervaren de deelnemers als belangrijk.

Er zijn drie onderzoeken gevonden met directe aanwijzingen voor de effectiviteit van de Relim methodiek (F) (Relim; Kempen, 2012; Krcmar et al., 2012). Het gaat om monitoringonderzoeken, waarvan er één door Relim zelf uitgevoerd is en twee door studenten van Zuyd Hogeschool. 

Uit het monitoringonderzoek van Krcmar et al. (2012) komt naar voren dat medewerkers in de vier verschillende fasen van het resocialisatietraject betere resultaten hebben op de gebieden veiligheid, gezondheid, arbeid en sociale integratie dan zij hadden twee jaar voor deelname. Uit het monitoringonderzoek van Kempen (2012) naar 18 medewerkers van Loon naar Werken en 18 medewerkers van Via Via blijkt dat de medewerkers op de meeste levensgebieden positieve veranderingen doormaken gedurende de trajecten. In 2011 sloot 35% van de medewerkers een arbeidsrehabilitatietraject positief af (Relim, 2012). De negatieve uitstroom was in 2011 17%. De rest verhuisde, werd opgenomen in een ziekenhuis, kwam in detentie of overleed. Van de medewerkers in het resocialisatietraject was de uitstroom 18% positief en 44% negatief.

Samenvatting werkzame elementen

  • Werk is het belangrijkste middel in de aanpak en betekent niet alleen dagbesteding en inkomen, maar biedt ook structuur, contacten en identiteit.
  • Er wordt gedacht in mogelijkheden, waarbij het beste in de werknemers naar boven wordt gehaald.
  • Het gaat om waar de werknemer zelf aan toe is en wat hij zelf wil.
  • Belangrijk is het op orde brengen van de acht leefgebieden.
  • De aanpak is gefaseerd en gestructureerd waarbij checklists en de begeleidingsinstructies belangrijke hulpmiddelen zijn.
  • Door te werken van patientwise naar workwise en van streetwise naar workwise wordt het patroon waar werknemers vaak al jaren in zitten, doorbroken.
  • In de begeleiding staat de vertrouwensrelatie centraal. De begeleiding is ‘kort op de man’, consequent, stimulerend en ondersteunend.
  • Door uitwisseling van ervaringen weet het personeel hoe het gesteld is met de medewerkers en hoe de voortgang verloopt.
  • Het creëren van een veilige omgeving geeft werknemers tijd om te wennen, zorgt voor voldoende prikkels die binnen grenzen van belastbaarheid blijven, maakt het voor werknemers mogelijk om zich te oriënteren en voorkomt schade en negatieve ervaringen.
  • Het gevoel erbij te horen wordt gestimuleerd door bijvoorbeeld bedrijfskleding, onderlinge sociale contacten, activiteiten die maatschappelijk nut hebben, echte opdrachtgevers en externe werkplekken (indien mogelijk).
  • Flexibiliteit en maatwerk, zodat activiteiten passen bij medewerker (bijvoorbeeld qua complexiteit, rustmomenten en verantwoordelijkheden).