Gids waarderend veranderen
Ben jij op zoek naar een aanpak om de ondersteuning voor mantelzorgers te verbeteren? De methode Waarderend veranderen is een aanpak én en zienswijze om veranderingen te realiseren. De kracht van deze aanpak ligt in de focus op waarderen. Je werkt met een ‘positief kernthema’ en sluit daarmee aan bij waar de energie stroomt. Je bouwt voort op eerdere successen en kwaliteiten en werkt met creatieve werkvormen. Hierdoor worden complexe trajecten energiek en leuk: samen ga je op reis naar een gewenst toekomstbeeld!
Wat is waarderend veranderen?
Waarderend veranderen - Appreciative Inquiry (A.I.) in het Engels - is een aanpak om verandering te realiseren. Het is een concrete aanpak én een zienswijze op hoe verandering werkt. En dat zit al in de naam: waarderen. Het gaat om het waarderen van wat in het verleden goed werkte, waar nu de energie van gaat stromen en naar welk positief toekomstbeeld je met elkaar gaat werken. Omdat alles wat je aandacht geeft groeit is het belangrijk om juist aan de wenselijke zaken aandacht te geven.
Een proces van 5 stappen
Waarderend onderzoeken of veranderen gaat in 5 stappen:
- Eerst stel je met elkaar een positief kernthema vast. Dit thema geeft antwoord op de vraag: waar willen me meer van? Dit positief kernthema staat centraal in de aanpak.
- Vervolgens verken je met elkaar de successen, talenten en krachten die al aanwezig zijn.
- Dan verbeeld je de gewenste toekomst. Vaak op een creatieve, beeldende manier.
- Vervolgens ga je vormgeven: waarmee brengen we het gewenste toekomstbeeld dichterbij?
- En dan kan je gaan verwezenlijken: met experimenten, acties en projecten ga je aan slag om de ambities waar te maken.
Materialen
Met onderstaande documenten kun je stap voor stap aan de slag met een veranderingsproces. Per stap vind je hier de benodigde documenten die je naar eigen wens kunt personaliseren.
Meer informatie over de documenten en hoe je ze kunt gebruiken? Lees de achtergrondinformatie in de gids Waarderend Veranderen.
Het veranderproces inrichten
In onderstaande documenten leggen we uit waar de aanpak Waarderend veranderen voor staat en hoe je een veranderproces goed inricht. Daarnaast vind je hier praktische documenten die je helpen om te starten met het veranderproces, zoals het werven van deelnemers en het houden van verkennende gesprekken.
- Samenvatting: wat is Waarderend veranderen?
- Presentatie: wat is Waarderend veranderen?
- Krachtenveldanalyse
- Leaflet Waarderend veranderen
- Format: werving deelnemers
- Uitnodiging deelnemers ontwerpgroep
- Topiclijst verkennende gesprekken
- Invulblad Wie is wie in de wijk
Monitoring
Met deze documenten en tools kun je bijhouden in welke mate de vooraf opgestelde doelen behaald zijn en sta je stil bij de samenwerking tussen verschillende partijen.
- Basisvragen voor monitoring
- Wegingsvragen experimenten
- Tool: meten experiment
- Tool: stilstaan bij lokale samenwerking rondom mantelzorgondersteuning
Positief kernthema
De eerste stap is het formuleren van het positief kernthema: waar wil je meer van? Het is essentieel om dit thema zorgvuldig en positief met elkaar te formuleren.
- Draaiboek voor kerngroep
- Draaiboek voor ontwerpgroep
- Werkvormen kennismaking
- Werkvormen kernthema formuleren
- Netwerkanalyse: breng jouw wijk in kaart
- Invuldocument deelnemers ontwerpgroep
Verkennen
In de stap verkennen ga je met elkaar waarderen en verwoorden waar het positieve kernthema al aanwezig is: bij wie, wanneer en op welke plek. Vervolgens onderzoek je met elkaar wat in deze verhalen de succesfactoren zijn, die dienen als bouwstenen voor de toekomst.
- Draaiboek verkennen met kerngroep
- Draaiboek verkennen met ontwerpgroep
- Werkvormen kennismaking
- Achtergrondinformatie: waarderend interviewen
- Opdracht: waarderend interviewen
Verbeelden
In deze fase verbeeld je samen de gewenste toekomst, op een creatieve, beeldende manier. Hoe ziet het eruit als het positief kernthema op alle momenten, plekken en bij alle mensen aanwezig is?
- Draaiboek verbeelden met kerngroep
- Draaiboek verbeelden met ontwerpgroep
- Opdracht: de wondervraag
- Opdracht: visualiseren
- Kaartjes: verbeelden
- Presentatie: de functie van verbeelden
Vormgeven
In deze stap ga je concreet en tastbaar vormgeven wat het gewenste toekomstbeeld dichtbij brengt. Je gaat het letterlijk met elkaar vormgeven.
- Draaiboek vormgeven met kerngroep
- Draaiboek vormgeven met ontwerpgroep
- Hand-outs: prototype & goede ontwerpvraag
- Presentatie voorbeelden ontwerpvragen
- Ontwerpbingo: kaart helpend & kaart niet-helpend
Verwezenlijken
In de stap verwezenlijken ga je aan de slag met experimenten, acties en projecten om de ambities waar te maken.
- Draaiboeken kerngroep: start experimenten & wegen van experimenten
- Draaiboeken ontwerpgroep: start experimenten & wegen van experimenten
- Presentatie verwezenlijken en experimenteren
- Toetsvragen prototype
- Hand-out experimentvragen
- Presentatie groei van beweging
- Stimuleren en borgen van experimenten
Algemene achtergrondinformatie
Veranderen is altijd een ingewikkeld en langdurig proces dat soms onoverzichtelijk lijkt. Deze documenten geven meer inzicht in het proces van veranderen, de complexiteit van problemen en mogelijke oplossingsrichtingen.
