Niet meer door het lint

Download de uitgebreide methodebeschrijving.

Interventiebeschrijving-Niet-Meer-Door-Het-Lint.pdf 803.51 KB

De effectiviteit van Niet meer door het lint is onderzocht in een tweetal pilotonderzoeken met voor- en nameting. De resultaten laten bij de cliënten een daling in het algemene klachtenniveau zien, een significante afname van vijandigheid en een verandering in copingstijl. Deze resultaten hebben geleid tot de opzet van een uitgebreid effectonderzoek, dat momenteel wordt uitgevoerd.

Doel

Het doel van de interventie is een significante afname van agressief gedrag.

Doelgroep

De doelgroep van de interventie bestaat uit mensen met agressieproblemen, tussen 18 en 70 jaar. Het gaat om ggz-cliënten die vrijwillig in behandeling zijn of mensen die zich bij de ggz (willen) aanmelden en die bereid zijn vrijwillig in behandeling te gaan.

Aanpak

Niet meer door het lint is een cognitief-gedragstherapeutische groepstherapie. Deelnemers leren hun gedrag te veranderen en krijgen handvatten om met moeilijke situaties om te gaan. Ook vergaren zij inzicht in het ontstaan van zowel huiselijk geweld als publiek geweld en hoe ze dit kunnen voorkomen.

Het behandelprogramma omvat standaard een groepsbehandeling met daarnaast systeemgesprekken, zo nodig aangevuld met extra behandelmodules. Het behandelprotocol van Niet meer door het lint beslaat 18 sessies. Deelnemers beschikken over een werkboek en krijgen wekelijks huiswerkopdrachten. De groepssessies vinden wekelijks plaats en bestaan uit twee onderdelen van elk een uur.

Materialen

• Werkboek Niet meer door het Lint (Van Dam, Van Tilburg, Steenkist & Buisman, 2008)
• Handleiding Niet meer door het Lint (Van Dam, Van Tilburg, Steenkist & Buisman, 2009).
• Groepsgedragstherapie bij agressie, gevalsbeschrijvingen uit de behandelkamer (Van Dam & Van Tilburg, 2007).

Uitvoerende organisaties

Niet meer door het lint wordt toegepast in de reguliere geestelijke gezondheidszorg (GGZ WNB, GGZBreburg, GGzE), in de dienstverlening aan mensen met een verstandelijke beperking (Amarant) en binnen een penitentiaire instelling (PI Breda). SOM Amsterdam (maatschappelijke dienstverlening) werkt ook met de interventie.

Onderzoek

Er is onderzoek gedaan naar het proces van Niet meer door het lint en naar de effectiviteit van de interventie. Deelnemers en therapeuten tonen zich tevreden met de behandelmethode. De resultaten van effectonderzoek laten bij de deelnemers een daling in het algemene klachtenniveau zien, een significante afname van hostiliteit (vijandigheid), en van de verschillende vormen van agressie. Er is een uitgebreid effectonderzoek gaande om het effect van de interventie in samenhang met patiënt-kenmerken, psycho-biologische factoren en therapie-integriteit te evalueren. Dit onderzoek wordt momenteel in samenwerking met de Universiteit Maastricht uitgevoerd, definitieve resultaten worden eind 2023 verwacht.

Samenvatting werkzame elementen

• Een uitgebreide assessment aan de hand van een intake en de afname van gevalideerde vragenlijsten. Hier wordt het type dader in kaart gebracht, de mate en ernst van het geweld, de motivatie voor deelname en co-morbiditeit en/of psychosociale problematiek.
• Het carrouselmodel biedt binnen het groepsproces mogelijkheden om maatwerk te leveren en de duur van de behandeling aan de individuele cliënt aan te passen. Op indicatie kunnen aanvullende behandelmodules worden toegevoegd.
• Cognitieve gedragstherapie (CBT) en vaardigheidstraining.
• Een sessie psychomotore therapie (PMT) draagt bij aan het aanleren van vaardigheden en vergroot de groepscohesie.
• Huiswerkopdrachten uit het werkboek worden aangepast aan de fase van motivatie voor gedragsverandering waarin cliënten zich bevinden.
• Door de groepstherapie voelen cliënten zich door elkaar gesteund en ervaren ze (h)erkenning bij de andere groepsleden.
• Terugvalpreventie.
• Begeleiding door zowel een mannelijke als een vrouwelijke hulpverlener, die elk een aanvullende (voorbeeld)functie voor de groep vervullen.
• Het werken in sekse-homogene groepen waardoor er gemakkelijker en vrijer wordt gepraat over problemen met de andere sekse en de herkenbaarheid op verschillende thema’s groter is.