COmpas: deskundigheid en kwaliteit

Cliëntondersteuning is meer dan bemiddelen of doorverwijzen. Het vraagt deskundigheid en vaardigheden, zoals rondom kwetsbaarheden i.s.m. (specifieke) aandoening; opstellen van een persoonlijk plan; inclusief denken en burgerschap; sociale kaart; wetgeving. Maar welke kwaliteit en deskundigheid moeten cliëntondersteuners minimaal hebben? Is er sprake van voldoende deskundigheid bij cliëntondersteuners (ook bijvoorbeeld rond de Participatiewet en de Jeugdwet); wat mist en zou aangevuld moeten worden? De keuze om expliciet te werken aan een aanbod aan cliëntondersteuning dat levensbreed is, heeft gevolgen voor de deskundigheidseisen die aan cliëntondersteuners gesteld worden. Heeft de gemeente cliëntondersteuners beschikbaar die voldoende weten met wat voor vragen en problemen deze inwoners worstelen en beschikken ze over de deskundigheid om deze groepen te bedienen. Op deze themapagina lees je meer over het bevorderen van deskundigheid en kwaliteit van cliëntondersteuners.

Handreiking ‘Cliëntondersteuning’: VNG en Movisie – Hoofdstuk 6 Kwaliteit, contracteren en monitoring

In hoofdstuk 6 van de handreiking ‘Cliëntondersteuning’, uitgebracht door Movisie en de VNG (2022), wordt een afwegingskader geschetst met acht vragen over de kwaliteit van onafhankelijke cliëntondersteuning. Deze vragen kunnen behulpzaam zijn voor gemeenten en haar aanbieders om samen na te lopen om het gesprek aan te gaan over de geboden kwaliteit, zoals welke kwaliteitseisen stellen gemeenten en aan welke kan de aanbieder voldoen? Of worden bij het bepalen van de kwaliteitseisen inwoners (cliënten(vertegenwoordigers) en de beroepsgroep zelf geraadpleegd? Lees hier meer over het kwaliteitscomponenten en het afwegingskader.

Praktijkvoorbeelden 

‘Kwaliteitscomponenten van cliëntondersteuning’ – Koploperregio Twente 

In Twente zijn gezamenlijk kwalititeitscomponenten opgesteld voor cliëntondersteuning. Deze componenten dienen ter inspiratie (als handreiking) voor de Twentse gemeenten om naar eigen inzicht op te nemen in de afspraken die zij maken met organisaties die cliëntondersteuning bieden. Dit draagt eraan bij dat gemeenten op een eenduidige manier voorwaarden verbinden aan het organiseren van cliëntondersteuning en daarmee ontstaat een basiskwaliteit aan ondersteuning in Twente. Daarbij is onderscheid gemaakt naar een drietal onderwerpen, namelijk: A. Ondersteuning die cliëntgericht is; B. Ondersteuning wordt geboden door een deskundige cliëntondersteuner; C. Ondersteuning wordt geboden vanuit een faciliterende organisatie. Meer lezen over deze criteria? Zie hier.  

‘Koploper Teylingen werkt met ervaringsdeskundige oco’s’ – Koplopergemeente Teylingen 

In gemeente Teylingen worden ervaringsdeskundige cliëntondersteuners ingezet.  Een grote meerwaarde voor de inwoners van Teylingen. Niekie Doornbosch, ervaringsdeskundige cliëntondersteuner vertelt: ‘De drempel tussen jou en de inwoner wordt kleiner, omdat je bij de kennismaking kan vertellen dat je wéét hoe het is om iets ontwrichtends mee te maken. De tip van Nienke om hier als gemeente mee aan de slag te gaan? ‘Maak gebruik van je eigen sociale kaart en neem contact op met alle partijen die zorg en ondersteuning aanbieden. Kijk daarnaast naar landelijke projecten en organisaties voor ervaringsdeskundigheid. Gooi ook eens een balletje op binnen je eigen gemeentelijke organisatie en maak het thema ervaringsdeskundigheid bespreekbaar.’ Meer lezen over de aanpak van Teylingen? Zie hier.  

Tools 

Checklist kwaliteitsbevordering cliëntondersteuning van Beroepsvereniging van Cliëntondersteuners

Op de website van de BCMB staan verschillende instrumenten om de kwaliteit van cliëntondersteuning te borgen, zoals een beroepscode en beroepscompetentieprofiel. Daarnaast heeft de BCMB een checklist ontwikkeld voor de bevordering van kwaliteit van cliëntondersteuning in gemeenten. Deze checklist kan lokaal ondersteunen bij het gesprek over de invulling van onafhankelijke cliëntondersteuning. Door de afvinklijst in te vullen, ontstaat een helder beeld van de stand van zaken rondom cliëntondersteuning in een gemeente. Ook kan de checklist fungeren als vertrekpunt voor het verdere gesprek. Zie hier voor de checklist.  

Profiel informele cliëntondersteuner – Movisie 

Movisie heeft een profiel opgesteld waarin de uiteenlopende taken die de informele cliëntondersteuner mogelijk kan oppakken worden beschreven. Daarnaast wordt ingegaan op welke competenties hij of zij daarvoor nodig heeft. De taken en competenties vormen samen bouwstenen waarmee organisaties en gemeenten hun eigen pakket aan taken en competenties kunnen samenstellen. Zie hier voor het competentieprofiel.

Leergang voor (aankomende) informele cliëntondersteuners

Cliëntondersteuners ondersteunen cliënten bij het vinden van de meest passende oplossing voor zijn/haar ondersteuningsvraag. Zorgbelang en MEE verzorgen een volledige leergang voor informele onafhankelijke cliëntondersteuning. Na het volgen van de leergang hebben de vrijwillige cliëntondersteuners voldoende bagage om hun rol goed uit te voeren. Ga hier naar de leergang.