COmpas: levensbreedheid

Welkom op de themapagina ‘levensbreedheid’ van het koploperproject cliëntondersteuning. Het is bij de wet bepaald dat gemeenten onafhankelijke cliëntondersteuning bieden aan alle inwoners die hulp en ondersteuning nodig hebben, ook als ze bijvoorbeeld gebruikmaken van voorzieningen in het kader van de Jeugdwet, openbare gezondheid, Participatiewet, passend onderwijs, schuldhulp of de Zorgverzekeringswet. Hoe zorg je ervoor dat er geschikte cliëntondersteuning is voor alle inwoners die dat nodig hebben? En op alle momenten in hun leven dat dit nodig is? Met andere woorden: dat de cliëntondersteuning levensbreed wordt aangeboden. Op deze themapagina vind je meer informatie als je aan de slag gaat met de levensbreedheid van cliëntondersteuning.

Handreiking onafhankelijke cliëntondersteuning: wat valt eronder en hoe bied je het levensbreed aan?

Het doel van de handreiking is om concrete tips en aanwijzingen te geven in de route naar een afbakening van cliëntondersteuning en de weg te wijzen in het vraagstuk van levensbreedheid. Deze route geeft inzicht in de belangrijkste keuzevragen bij de afbakening en levensbreedheid van cliëntondersteuning. Ook laat het zien welke dilemma’s een rol kunnen spelen en hoe hierin het beste een keuze gemaakt kan worden. De handreiking geeft informatie en een aantal tools om met lokale partijen deze keuzes te bespreken. Klik hier om naar de handreiking levensbreedheid en afbakening te gaan

De matrix van levensbreedheid 

Levensbreedheid van cliëntondersteuning is een meerdimensionale opgave. Bij het begrip levensbreedheid zijn drie dimensies te onderscheiden. De eerste is die van de specifieke doelgroepen en de tweede gaat over de levensgebieden. De derde is die van de levensmomenten en de daarop aansluitende taken, waarbij voor inwoners desgewenst cliëntondersteuning beschikbaar is. Dit is in beeld te brengen als een matrix met drie assen: één as voor de doelgroepen, één voor de levensgebieden en één voor de in fasen/taken behorende bij bepaalde levensmomenten. Ieder blokje geeft dan een unieke combinatie; alle blokjes samen omvatten het begrip ‘levensbreedheid.

Afbeelding

Gespecialiseerde cliëntondersteuning (specifieke doelgroepen) 

Het aanbod aan cliëntondersteuning, moet recht doen aan de diversiteit in de samenleving en de variëteit aan hulpvragen. Het moet passend zijn bij verschillende doelgroepen: jongeren, ouderen, mensen met een beperking, GGZ-problematiek, mensen die dak- of thuisloos zijn, mensen met een migratieachtergrond etc. In het Koploperproject en daarbuiten experimenteren gemeenten met het inrichten van gespecialiseerde cliëntondersteuning voor specifieke groepen. Zij krijgen hierdoor meer aandacht voor hun behoeften aan ondersteuning bij het regelen van zorg en ondersteuning. Movisie heeft in opdracht van het ministerie van VWS en VNG onderzoek gedaan naar de ontwikkeling van gespecialiseerde cliëntondersteuning bij gemeenten die zich binnen het Koploperproject Cliëntondersteuning richten op specifieke groepen inwoners. Klik hier om het rapport te lezen.

CO voor specifieke doelgroepen

Movisie heeft vier themapublicaties geschreven over specifieke doelgroepen, namelijk jeugd, ouderen, dak- en thuisloze mensen en mensen met een licht verstandelijke beperking (lvb). We delen de belangrijkste inzichten uit deze handreikingen voor de inrichting van CO voor deze doelgroepen. 

Ga naar de pagina

Praktijkvoorbeelden 

‘Tips voor het levensbreed aanbieden van cliëntondersteuning’ – gemeente Veldhoven 

Hoe zorgt gemeente Veldhoven voor geschikte cliëntondersteuning voor alle inwoners die dat nodig hebben, op elk moment in hun leven wanneer dit nodig is? Met behulp van de tool van Movisie heeft Veldhoven gezamenlijk met alle aanbieders van cliëntondersteuning in kaart gebracht voor welke doelgroepen, levensfasen en -domeinen cliëntondersteuning wordt aangeboden in de gemeente. Met de partners is duidelijk gemaakt waar de hiaten zitten. Wie doet nu wat? Voor welke doelgroep, in welke levensfase en waar zit de kop en staart van het ondersteuningstraject dat je doorloopt met de cliënt? Oftewel wat doe je wel en wat doe je niet? Zo kwamen zij tot een mooi overzicht van wat ze allemaal doen in Veldhoven, maar ook waar nog ondersteuning nodig was. De projectleider vertelt over de Veldhovense aanpak en heeft drie tips voor andere gemeenten: (1) Zet in op communicatie, (2) Ga uit van de situatie van jouw gemeente en maak deze sterker en (3) Zet in op deskundigheidsbevordering. Klik hier om meer te lezen over de aanpak van gemeente Veldhoven.   

‘Levenslange en levensbrede cliëntondersteuning in Roosendaal’ – gemeente Roosendaal 

In koplopergemeente Roosendaal signaleerden ze bij de afdeling Werk en Inkomen dat er bij een verzoek tot inkomensondersteuning van een inwoner nog veel meer aan de hand kan zijn, zoals problemen in de relatie, een beperking of beperkte sociale contacten. Om hierop in te spelen hebben ze de krachten van het Werkplein en MEE, de aanbieder van cliëntondersteuning in Roosendaal, gebundeld. Wanneer een inwoner in Roosendaal aanklopt bij het Werkplein wordt diegene ontvangen door iemand van het Werkplein én een cliëntondersteuner van MEE. MEE West-Brabant biedt onafhankelijke cliëntondersteuning op bijna alle gebieden, levenslang en levensbreed. Zij sluiten aan bij het eerste gesprek met een inwoner met een hulpvraag. ‘Door mee te luisteren tijdens zo’n eerste gesprek, kunnen wij heel goed helpen bij het opsporen van andere hulpvragen,’ vertelt Margo van Boxel, medeweker van MEE. Klik hier om meer te lezen over de aanpak van gemeente Roosendaal

Cliëntondersteuning voor dak- of thuisloze mensen

Wat kunnen cliëntondersteuners betekenen voor (dreigend) dak- en thuislozen? We gaan hier tijdens een webinar op in, samen met Marlies Filbri (directeur van het Straat Consulaat) en Jolijn Tongeren (cliëntondersteuner bij Bureau Straatjuristen). Klik hier om meer te lezen over de rol van cliëntondersteuning voor dak- of thuisloze mensen.

Cliëntondersteuning voor mensen met een auditieve beperking

Hoe kan cliëntondersteuning (CO) het best worden ingericht voor mensen die doof of slechthorend zijn? Eén van de ambities van koplopergemeenten Vught, Boxtel en Sint-Michielsgestel is om inzicht te krijgen in de behoeften van inwoners met een auditieve beperking, om dit vervolgens te vertalen naar passend aanbod. De gemeenten hebben veel informatie opgehaald via meedenkbijeenkomsten in de drie gemeenten en een behoefteonderzoek onder de doelgroep. Met deze extra inzichten rondom de leefsituatie en wensen van deze inwoners gaan ze aan de slag voor een passend(er) aanbod van cliëntondersteuning. Klik hier om meer te lezen over cliëntondersteuning voor mensen met een auditieve beperking.

Tools 

Spel: In gesprek over clientondersteuning
Dilemma’s rondom levensbreedheid en afbakening van het begrip

Zijn de cliëntondersteuners in je gemeente generalisten of specialisten? Hoe geef je als gemeente cliëntondersteuning vorm binnen de Wlz? Het zijn voorbeelden van dilemma’s die gemeenten voor hun kiezen krijgen wanneer ze aan slag gaan met cliëntondersteuning. Movisie heeft een tool ontwikkeld om inzicht te krijgen in de dilemma’s die in gemeenten spelen rondom de levensbreedheid en afbakening van cliëntondersteuning. Het spel helpt om het gesprek met elkaar aan te gaan. Het is mogelijk om het spel alleen te spelen, met collega's of met samenwerkingspartners op het gebied van cliëntondersteuning. Met dit spel reflecteer je samen met collega’s en andere betrokken partijen op de levensbreedheid en afbakening van het begrip. Het spel bestaat uit een spelbord, fiches en bijbehorende spelinstructies. Zie hier voor het spel.  

Infographic: op welke momenten wordt een cliëntondersteuner ingezet? 

Een inwoner kan op verschillende momenten in het leven een beroep doen op een cliëntondersteuner. In deze infographic vind je een samenvatting van de verschillende momenten waarop cliëntondersteuning kan worden ingezet en welke taken hierbij horen. Bekijk de infographic hier.