Activerend huisbezoek bij ouderen

Activerend huisbezoek bij ouderen is een methode om de zelfredzaamheid en het welbevinden van 55-plussers te verbeteren of te herstellen. Het gaat daarbij om zelfstandig thuiswonende ouderen die uit hun evenwicht zijn geraakt.

Download de volledige methodebeschrijving

Methodebeschrijving-activerend-huisbezoek-ouderen.pdf 899.71 KB

Uit praktijkervaringen blijkt dat de methode voorziet in een behoefte: ouderen krijgen weer wat lucht als ze de zaken op een rijtje kunnen zetten met een huisbezoeker. Activerend huisbezoek is wel gespecialiseerd vrijwilligerswerk, waar vrijwilligers training en begeleiding voor nodig hebben. Effectonderzoek geeft goede aanwijzingen voor de effectiviteit van huisbezoeken in het algemeen. Er is geen onderzoek gedaan naar het effect van activerende huisbezoeken.

Doel

Het hoofddoel van Activerend huisbezoek bij ouderen is het verbeteren of eventueel herstellen van de zelfredzaamheid en het welbevinden van ouderen.

Doelgroep

Zelfstandig thuiswonende 55-plussers die door omstandigheden uit hun evenwicht zijn geraakt.

Aanpak

De kern van Activerend huisbezoek bij ouderen is dat een vrijwillige huisbezoeker ouderen wekelijks aan huis bezoekt. Hierbij is systematische aandacht voor sociale ondersteuning en activering. De huisbezoeker gaat te werk volgens een doelgerichte methode, die gericht is op situatieverheldering, perspectiefontwikkeling en actieondersteuning.

Download ook het praktijkboek 'Het heft in handen'.

het-heft-in-handen.pdf 4.91 MB

Uitvoerende organisaties

De methode wordt veelal uitgevoerd door stichtingen Welzijn Ouderen, maar ook door Algemene Welzijnsinstellingen, vrijwilligersorganisaties en GGD en GGZ-instellingen. In een aantal gevallen wordt samengewerkt met de ouderenbond, een woningbouwvereniging, de Riagg, een vrijwilligerscentrale, het gezondheidscentrum of een vrijwilligersorganisatie (Bots 2001).

Ontwikkelaar
Movisie (voorheen NIZW)

Auteurs
Gherie ter Steege en Kees Penninx
06 - 18 22 49 58
info@activage.nl

Onderzoek

De methode Activerend huisbezoek bij ouderen wordt veelal uitgevoerd door stichtingen Welzijn Ouderen, maar ook door Algemene Welzijnsinstellingen, vrijwilligersorganisaties en GGD en GGZ-instellingen. Er is een vijftal publicaties gevonden waarin de praktijkervaringen met de methode besproken worden. Hieruit blijkt dat Activerend huisbezoek bij ouderen voorziet in een behoefte. De ervaringen in de drie onderzochte gemeentes laten zien dat ouderen weer wat lucht krijgen als ze ‘de zaken eens op een rijtje zetten’ met een vrijwilliger. Huisbezoekers hebben het idee dat zij echt iets voor iemand kunnen doen, gewoon door er te zijn en goed te luisteren. Activerend huisbezoek bij ouderen vraagt veel van zowel projectleider als vrijwilligers. Het is een vorm van gespecialiseerd vrijwilligerswerk; er dient flink in de vrijwilligers geïnvesteerd te worden qua opleiding en begeleiding.

Uit een experimenteel effectonderzoek in de praktijk, zonder follow up (Chorus & Hopman-Rock 2006) concluderen de onderzoekers op basis van de bevindingen bij Marokkaanse ouderen dat huisbezoek (zowel Vriendschappelijk als Activerend huisbezoek) meerwaarde kan hebben voor het welzijn bij deze groepering. Activerend huisbezoek heeft daarbij nog een iets gunstiger effect op de zelfredzaamheid van Marokkaanse vrouwen. Voor de Turkse ouderen is deze conclusie (nog) niet te trekken op basis van dit onderzoek. Uit een ander experimenteel effectonderzoek in de praktijk, zonder follow up (Kuilman, Kocken en van der Lee 2005) blijkt dat huisbezoek een gunstig effect heeft op eenzaamheid. Het onderzoek bevat echter geen aanwijzingen voor de effectiviteit van Activerend huisbezoek in het bijzonder, doordat deze interventie uiteindelijk onvoldoende is gerealiseerd.

Samenvatting werkzame elementen

  • De individuele benadering
  • Situatieverheldering; analyse van de situatie voordat tot actie wordt overgegaan
  • Perspectiefontwikkeling: het aanleren van andere manieren om stressvolle situaties het hoofd te bieden
  • Actieondersteuning; systematische aandacht voor activering
  • Sociaal-emotionele ondersteuning
  • Behoud van autonomie
  • Versterking van betrokkenheid bij omgeving
  • Probleem-potentieaanpak
  • Huisbezoekers als brug tussen mantelzorgers en professionele zorgverleners