De buurtbaan als sleutel voor innovatie

De Werkplaats Informeel Leren (WIL) en Movisie hebben de impact van de buurtbaan onderzocht in Amsterdam West. Een buurtbaner is een sleutelpersoon en kent de buurt van binnenuit. Hun ervaringskennis is de leidraad bij het contactleggen met andere inwoners in een kwetsbare positie, en zij ontplooien samen met die inwoners initiatieven in de buurt. De buurtbaan dient daarmee een dubbel doel: het ontwikkelproces van sleutelpersonen naar een vorm van (betaald) werk, en een waardevolle bijdrage aan de buurt. De buurtbaners en overige sleutelpersonen hebben zich verenigd in de WIL.

Inmiddels is de buurtbaan in Amsterdam West een stedelijke maatregel in Amsterdam. In twee jaar tijd komen er 25 buurtbanen bij werkgevers die daarvoor een beschikking kunnen aanvragen bij de gemeente. Movisie heeft de werkwijze van sleutelpersonen in Amsterdam West in kaart gebracht. De sleutelpersonen hebben het onderzoek deels zelf uitgevoerd. Samen met Movisie hebben zij vragenlijsten geformuleerd en hebben zij gesprekken gehouden met informele en formele spelers. De volgende vragen komen aan bod:

  • Hoe ziet de ontwikkeling van (voormalig) buurtbaners en sleutelpersonen naar werk eruit?
  • Wat kenmerkt de werkwijze van buurtbaners en sleutelpersonen; de buurtopbouw van binnenuit?
  • Hoe kijken informele en formele betrokkenen naar de buurtbaan en buurtopbouw van binnenuit?

Buurtopbouw van Binnen Uit in de WIL

De buurtbaan is ontstaan in de samenwerking tussen sleutelpersonen uit Amsterdam-West en Wikistad. Wikistad is erop gericht om buurtopbouw gestalte te geven met sleutelpersonen uit de buurt als cruciale ‘bouwers’. Zij zijn initiatiefrijk, zetten hun ervaringskennis gericht in en hebben vertrouwen van en een netwerk onder bewoners.

Opwaartse cirkel 

De kern van buurtopbouw van binnenuit is enerzijds het lokaal samenbrengen van de sleutelpersonen en hun werkwijzen. Anderzijds is de kern om hen te steunen in hun ontwikkeling en het realiseren van verdiencapaciteit. Deze sleutelpersonen weten andere bewoners te helpen of te activeren en bewonersnetwerken te versterken. Zij motiveren, coachen en trainen andere bewoners vanuit hun voorbeeldfunctie. Zo kan de vicieuze cirkel van uitsluiting van bewoners in kwetsbare posities doorbroken worden. De buurt ontwikkelt mee met deze ‘doorgroeiers’ en ’doorbrekers’, en er ontstaat een opwaartse cirkel.

Anders kijken naar werk

Movisie en de WIL werken samen onder de vlag van het landelijke project ‘Anders kijken naar sociale posities en werk’. Vanuit dit kader is Movisie betrokken bij het onderzoek in Amsterdam-West. Het project draagt de naam ‘Anders kijken naar sociale posities en werk’, omdat we beter willen begrijpen wat een inclusieve arbeidsmarkt inhoudt en wat een verbeterde positie voor mensen zelf betekent. De zeven initiatieven zijn Natuurzorg Veluwe-Vallei, Mensen in beeld houden/stepping stones Tilburg, BuurtBanen Amsterdam, Ik wil Eindhoven, Pak je Kans Velsen, Buurtmaaltijden Utrecht en Leergebied in Boxtel.

Vooruitgang vanuit ervaringen van mensen

Anders kijken naar impact gaat verder dan cijfers en de ‘klim omhoog op de maatschappelijke ladder’. We definiëren vooruitgang vanuit de ogen en ervaringen van mensen en hoe zij die routes naar waardevol werk vormgeven. De beweging naar de inclusieve arbeidsmarkt is niet alleen een individueel ontwikkelvraagstuk. Empowerment van mensen die aan de zijlijn van de samenleving staan is een tweezijdig proces: het gaat ook om verandering aan de maatschappelijke kant. Dat is een collectieve uitdaging waar de initiatieven elk eigen kennis en ervaring in hebben opgedaan. 

Download hier de infographic die onderdeel is van deze publicatie

Fotografie: Mariet Sieffers

 

Download de volledige publicatie