Ervaringen en aanpak van pestgedrag tegenover lhbtiqa+ jongeren

Deze week is het de jaarlijkse Week Tegen Pesten. Lhbtiqa+ leerlingen worden bovengemiddeld vaak gepest, zowel door medeleerlingen als door docenten. Eerder deed Movisie onderzoek naar de ervaringen van lhbtiqa+ leerlingen in het voortgezet onderwijs die gepest worden.

rapport-ervaringen-en-aanpak-van-pestgedrag-tegenover-lhbtiq-jongeren-in-het-voortgezet-onderwijs.pdf 565.4 KB

Het doel van dit onderzoek was om het pesten van lhbtiqa+ leerlingen in het voortgezet onderwijs te duiden, de ervaringen met pestgedrag van de slachtoffers zelf op te halen, leerlingen te vragen wat zij nodig hebben om de sociale veiligheid in het onderwijs te bevorderen en concrete maatregelen te formuleren voor het aanpakken van het pestgedrag.

Gevolgen voor welbevinden en veiligheidsgevoel

Dit onderzoek laat zien dat lhbtiqa+ leerlingen pestgedrag ervaren van medeleerlingen en docenten, en dat dit zwaarwegende gevolgen heeft voor hun mentale welbevinden en gevoel van veiligheid. Zo leidt het pestgedrag bij veel leerlingen tot depressieve gevoelens. Een deel van hen heeft door het pesten last van onzekerheid, en een verlaagd zelfvertrouwen of laag zelfbeeld. Ook beschreven bijna alle geïnterviewde leerlingen dat het pesten gevolgen had voor hun functioneren op school. Bijvoorbeeld omdat ze weinig motivatie hadden om naar school te gaan en hierdoor, of door angst, spijbelden.

Melden van pesten

De meeste leerlingen doen geen melding van het pesten. Ze bagatelliseren het pestgedrag uit zelfbescherming en zijn bang dat het pestgedrag van medeleerlingen verergert na het doen van een melding. Ook het gebrek aan ingrijpen door docenten bij pestgedrag geeft lhbtiqa+ leerlingen een onveilig gevoel. En lhbtiqa+ leerlingen hebben regelmatig weinig vertrouwen in een mentor of vertrouwenspersoon, vooral wanneer ze ervaren dat hun probleem zonder toestemming gedeeld wordt met ouders of andere docenten.

Aanpakken

Lhbtiqa+ leerlingen zijn gevraagd wat zij zouden willen zien in de aanpak van het pestgedrag. Veel leerlingen wezen op het belang van een GSA op school. GSA’s organiseren veel verschillende activiteiten die bij kunnen dragen aan de acceptatie van lhbtiqa+ personen op school, en leerlingen die gepest worden kunnen steun vinden bij de GSA. De leerlingen geven wel aan dat het belangrijk is dat de schoolleiding en docenten de GSA ondersteunen. Verder werd goede voorlichting, al dan niet gegeven door de GSA, vaak genoemd als belangrijke maatregel.

Naast maatregelen om pesten zoveel mogelijk te voorkomen, is het ook belangrijk om goed om te gaan met meldingen van pesten. Het serieus nemen van meldingen, terugkoppelen van wat er met de melding gebeurt, en leerlingen de controle geven over de aanpak van het probleem, zijn belangrijk om een veilig gevoel te herstellen. Daarnaast moet er duidelijker beleid worden ontwikkeld op scholen om de acceptatie van lhbtiqa+ personen onder leerlingen en docenten te vergroten. Ook hier is inspraak van leerlingen van belang om vertrouwen in het beleid te vergroten.