In gesprek over het einde van het leven met patiënt én mantelzorger
Infographic
Het einde van het leven is geen alledaags gespreksonderwerp, toch is het een realiteit voor iedereen. Soms komt het einde abrupt, maar bij een (langdurige) ziekte is er vaak een periode die aan het einde vooraf gaat, de palliatieve fase of laatste levensfase. Mantelzorg verlenen in de palliatieve fase kan extra zwaar zijn vanwege de confrontatie met het naderende einde. Het is als betrokken beroepskracht of vrijwilliger niet altijd gemakkelijk om het gesprek daarover aan te gaan. Terwijl dat juist heel waardevol kan zijn.
Door vergrijzing en een toenemend aantal mensen met chronische ziekten zien we dat steeds meer mensen langdurig zorg ontvangen voordat ze sterven. Meestal hebben naasten of mantelzorgers een belangrijke rol in de zorg en ondersteuning. Voor mantelzorgers is zorgen voor iemand in de palliatieve fase zwaar vanwege de confrontatie met het naderende einde, het nemen van beslissingen rondom het levenseinde, maar ook het afscheid nemen en de gevoelens van onder andere onzekerheid die daarbij horen.
Het is als betrokken beroepskracht of vrijwilliger niet altijd gemakkelijk om oog te hebben voor de mantelzorger of het gesprek hierover aan te gaan. Terwijl het gesprek over het einde van het leven, bijvoorbeeld als het gaat om palliatieve zorg en euthanasie, juist heel waardevol kan zijn.
Denkkaders
Onderzoekers van de KU Leuven onderzochten welke frames en counterframes in het maatschappelijk discours rond palliatieve zorg en euthanasie in Nederland worden gebruikt. Het gaat dus over denkkaders en welke andere denkkaders mogelijk zijn. De infographic bevat voorbeelden van de frames en counterframes. Het verduidelijkt hoe de verhalen zich tot elkaar verhouden. Het is nadrukkelijk geen normatief kader, in de zin van dat het ene waar is en het andere niet of dat het een juist is en het andere niet. Het gaat dan niet om het innemen van een standpunt. De beelden kunnen helpen het maatschappelijk debat te begrijpen en het gesprek met patiënt en mantelzorgers aan te gaan. Wellicht herken je een van de frames in het gesprek?
| Frame | Counterframe |
|
Angst voor de dood |
Kwaliteit van leven |
|
Zware last |
Voltooiing |
|
Gij zult niet doden |
Euthanasie |
| Hellend vlak | Preventie |
| Gebrek aan wilskracht | Triomf van de rede |
| Wij zijn God niet | Absolute autonomie |
| Medische vooruitgang |
Economisch nutsdenken |
Download PDF
Infographic - In gesprek over het einde.pdf 842.75 KB
Bronnen en literatuur
- Website van Agora
- Van Gorp, B., Vandekeybus, A., Olthuis, G., & van Gurp, J. (2019, May 24-28). Frames and counter-frames giving meaning to palliative care and euthanasia in the Netherlands. Paper presented at the conference of the International Communication Association, Washington, DC, USA
