Vernieuwd: de handreiking antidiscriminatiebeleid voor gemeenten

Discriminatie is een groot probleem in onze samenleving. De aanpak ervan is met name een lokale aangelegenheid. Maar hoe doe je dat als gemeente? Movisie heeft daarom in opdracht van het ministerie van BZK in 2018 een praktische handreiking ontwikkeld. In 2022 is deze helemaal geüpdate met nieuwe informatie over wat werkt, vernieuwde informatie over wetten en regels en inspirerende voorbeelden uit de praktijk. Zo kun je als gemeente meteen aan de slag met de ontwikkeling van je eigen beleid.

Goed antidiscriminatiebeleid is beleid dat allereerst zorgt dat gemeenten voldoen aan hun wettelijke verplichting. De wet verplicht gemeenten namelijk om een antidiscriminatievoorziening (ADV) voor hun inwoners in te richten. Een ADV heeft twee wettelijke taken, te weten (1) onafhankelijke bijstand verlenen aan personen bij de afhandeling van hun discriminatieklachten en (2) registratie van klachten. Gemeenten ontvangen een richtbedrag per inwoner via het gemeentefonds voor de uitvoering van de wettelijke taken. Dit bedrag wordt jaarlijks vastgesteld en bedraagt ongeveer 80 cent per inwoner. 

Inzetten op preventie

Gemeenten hebben de vrijheid om, naast de wettelijk verplichte taken, te bepalen hoe ze een ADV inrichten en of ze aanvullende taken willen. Veel gemeente doen dit. Veel gemeenten willen namelijk niet alleen hulp bieden als er gediscrimineerd is maar willen ook iets doen om te voorkomen dat er gediscrimineerd wordt. Een voorbeeld van zo’n gemeente is de gemeente Utrecht. Zij hebben de Utrechtse antidiscriminatieagenda ontwikkeld waarop vele thema’s aan bod komen: van sport tot arbeidsmarkt. Deze en meer goede voorbeelden zijn te vinden in de handreiking. 

Generiek en waar nodig specifiek

De handreiking ‘antidiscriminatiebeleid voor gemeenten’ is een basishandreiking. Het biedt een stappenplan voor iedere gemeente om een antidiscriminatiebeleid te formuleren dat gaat over verschillende gronden van discriminatie en over verschillende terreinen. Maar een deel van de gemeente heeft behoefte aan daarnaast een meer specifieke aanpak. Zij signaleren bijvoorbeeld in hun gemeente antisemitisme, anti-Zwart-racisme, antimoslimracisme, antiziganisme of lhbti+ discriminatie en willen specifiek voor een of meerdere vormen van deze discriminatie een aanpak ontwikkelen. Om die reden is eerder dit jaar de handreiking ‘Geen ruimte voor discriminatie’ ontwikkeld waarin deze specifieke vormen van discriminatie worden toegelicht.