Handreiking: BIPOC en biculturele lhbti+ personen
Een verkenning van seksuele, sekse- en genderdiversiteit in divers Nederland
Hoe draag je bij aan het verbeteren van de positie van BIPOC en biculturele lhbti+ personen? In deze handreiking wordt beschreven welke ervaringen BIPOC en biculturele lhbti+ personen hebben en welke initiatieven zich inzetten voor deze groep. Er staan praktische tips in voor gemeenten, belangenorganisaties en professionals werkzaam in het sociaal domein, zorg en welzijn en iedereen die bij wil dragen aan de verbetering van de positie van BIPOC en biculturele lhbti+ personen.
BIPOC en biculturele lhbti+ personen hebben te maken met de opgaves van zowel lhbti+ zijn als het hebben van een migratieachtergrond. Ze bevinden zich in een specifieke situatie met bijbehorende uitdagingen en behoeften. Daarom is voor deze groep specifieke aandacht en ondersteuning nodig. In deze handreiking wordt beschreven tegen welke uitdagingen BIPOC en biculturele lhbti+ personen aanlopen. Drie specifieke groepen worden uitgelicht: lhbti+ vluchtelingen, biculturele transgender personen en biculturele lhbti+ ouderen. Vervolgens wordt aandacht besteed aan de ondersteuning van BIPOC en biculturele lhbti+ personen in de praktijk. Hier worden tips gegeven voor gemeenten, sociaal professionals en belangen- en zelforganisaties. De handreiking sluit af met een overzicht van belangenorganisaties en hulpverlenende organisaties met betrekking tot BIPOC en biculturele lhbti+ personen. Ook wordt een overzicht gegeven van de gebruikte literatuur. In kaders door de handreiking heen worden daarnaast praktijkvoorbeelden, tools en inzichten in zelf- en belangenorganisaties beschreven.
BIPOC en bicultureel
BIPOC is een acroniem uit het Engels en staat voor Black, Indigenous en People of Color. Er wordt ook gebruik gemaakt van het acroniem BPOC, dat staat voor Black People en People of Color. De gangbare Nederlandse versie van BIPOC/BPOC is de term ‘mensen van kleur’. Binnen deze term worden zwarte en inheemse personen gecentreerd om zo te benadrukken dat niet alle personen van kleur dezelfde mate van discriminatie en racisme ervaren, maar dat daar verschillen in zitten. Zo hebben zwarte en inheemse personen in vergelijking met andere groepen meer of in andere vormen met discriminatie en racisme te maken.
De term bicultureel geeft kortgezegd aan dat iemand zich met twee of meer culturen, etniciteiten of nationaliteiten identificeert, verbonden is of gecategoriseerd wordt. Het kan zijn dat iemands ouders of grootouders vanuit het herkomstland naar Nederland zijn gekomen, of dat zij zelf naar Nederland geëmigreerd of gevlucht zijn. Iemand met een biculturele achtergrond kan bijvoorbeeld ook opgegroeid zijn in een religieuze omgeving, wat een extra dimensie met zich meebrengt. De relatie en mate van verbondenheid die zij hebben met Nederland, de Nederlandse cultuur en met (de cultuur uit) het land van herkomst kan verschillen.
Intersectionele problematiek
BIPOC en biculturele lhbti+ personen krijgen op meerdere manieren te maken met discriminatie. Ze ervaren maatschappelijke ongelijkheid op grond van twee of meer factoren. BIPOC en biculturele lhbti+ personen kunnen bijvoorbeeld negatieve reacties of gedragingen ervaren op basis van hun culturele achtergrond, religie of huidskleur. Ook kunnen ze te maken krijgen met vijandigheid of discriminatie vanwege hun lhbti+ gevoelens. Zij kunnen binnen de lhbti+ gemeenschap zelf discriminatie ervaren op basis van hun culturele achtergrond, en binnen migrantengemeenschappen discriminatie ervaren op basis van hun lhbti+ gevoelens. De factoren ‘lhbti+ zijn’ en ‘bicultureel zijn’ doorkruisen elkaar dus. Daarnaast kan de mate van discriminatie op basis van de ene factor ook worden beïnvloed door de andere factor.
BIPOC en biculturele lhbti+ personen kunnen op vormen van discriminatie stuiten op school, thuis, in migrantengemeenschappen, in zelforganisaties én in lhbti+ gemeenschappen en -organisaties. Het feit dat er weinig plekken zijn waar ze zichzelf kunnen zijn en ze in verschillende groepen of gemeenschappen op hun hoede moeten zijn, kan onder meer stress opleveren. Als gemeente of sociaal professional kan je verschillende dingen doen om inclusiever te werk te gaan om zo de ondersteuning en het aanbod voor deze personen te verbeteren.