Hoe kunnen wethouders de toegang tot hulp en ondersteuning verbeteren in de gemeentelijke context?

In de zomer van 2021 zijn, in het kader van het Verbetertraject Toegang, gesprekken gevoerd met wethouders van deelnemende gemeenten. In deze gesprekken is ingezoomd op de rol en opvatting van de wethouder en de stand van zaken ten aanzien van toegang tot hulp en ondersteuning in de gemeente. Ook is er gesproken over de uitdagingen die gemeenten zien.

Een heel aantal vragen passeerden de revue, zoals: hoe is de toegang op dit moment georganiseerd? Wat gaat er goed en wat minder? Wat zijn ambities ten aanzien van de gemeentelijke toegang? Wat vraagt het aansturen van dit in- en externe transformatieproces van de wethouder? Welke lessen zijn hieruit te trekken voor de nieuwe wethouders, met het oog op de gemeenteraadsverkiezingen in 2022?

Vier niveaus

In dit document wordt verslag gedaan van deze gesprekken en worden wethouders en aspirant-wethouders handelingsperspectieven aangereikt om de toegang in hun gemeente duurzaam te verbeteren. In de gesprekken kwamen veelal vier niveaus aan de orde: de wethouder zelf, de beleidscontext, de uitvoeringspraktijk en professionals en de sociale basis. 

 'Zeker bij onderwerpen die in het sociaal domein spelen, heb je elkaar nodig'

Duurzame verbetering van de toegang

Allereerst komt de wethouder zelf in beeld. Welke kennis, houding en gedrag van de wethouder zelf zijn behulpzaam bij het realiseren van een duurzame verbetering van de toegang? Hoe wethouders dit bezien is weergegeven in hoofdstuk 1. Wat er zich afspeelt en nodig is in de beleidscontext, in het gemeentehuis, komt aan de orde in de hoofdstuk 2. Hoofdstuk 3 zoomt in op de uitvoeringspraktijk en professionals. Het gaat hierbij ook om de visie op de toegang en de samenwerking met andere partijen. In hoofdstuk 4 is er aandacht voor de sociale basis: hierbij gaat het om wat er zich afspeelt in de samenleving en hoe wethouders omgaan met signalen van inwoners. In het afsluitende hoofdstuk 5 reflecteren we op de bevindingen in dit rapport: wat leren we van wat de wethouders aangeven ten aanzien van het verbeteren van de toegang? We doen een handreiking aan (aspirant-)wethouders om te werken aan een duurzame verbetering van de toegang.

Over Verbetertraject Toegang

Gemeenten zijn inmiddels zes jaar verantwoordelijk voor de omvangrijke taken op het gebied van de (langdurige) ondersteuning en zorg aan inwoners thuis. Hoewel er al veel goed gaat, ervaren inwoners dat de uitvoering op een aantal thema’s beter kan. In het Verbetertraject Samenwerken aan een betere toegang sociaal domein, kort gezegd: Verbetertraject Toegang, werken gemeenten aan verbetering van de toegang tot hulp en ondersteuning binnen het sociaal domein. Aan dit verbetertraject hebben diverse organisaties - waaronder de VNG en cliëntorganisaties Ieder(in), Per Saldo, Mind - zich verbonden.