Kwalitatief onderzoek naar de ervaringen van onafhankelijke cliëntondersteuners

Sinds de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015) en de Wet langdurige zorg (Wlz) van kracht zijn, zijn de gemeente en het zorgkantoor verplicht om mensen met beperkingen de mogelijkheid te bieden om hulp te krijgen van een onafhankelijke cliëntondersteuner. Deze helpt mensen met beperkingen bij het verhelderen van hun hulpvraag, denkt mee over oplossingen in de eigen omgeving en helpt bij het aanvragen van passende ondersteuning en zorg.

Movisie onderzocht in samenwerking met Vilans (in opdracht van het Sociaal en Cultureel Planbureau) wat tot nu toe de ervaringen zijn van onafhankelijke cliëntondersteuners met de invulling van hun beroep en het verkrijgen van passende ondersteuning en zorg door hun cliënten.  

Om de ervaringen van onafhankelijke cliëntondersteuners te peilen, vonden drie groepsgesprekken plaats met rond de 30 professionele en vrijwillige onafhankelijke cliëntondersteuners. Enkele conclusies uit het onderzoek: de ondervraagde onafhankelijke cliëntondersteuners ervaren nog onduidelijkheid over hun kerntaken en de afbakening van taken van vrijwillige en professionele ondersteuners. Ook ervaren ze niet altijd voldoende ruimte om hun onafhankelijke positie in te vullen, bijvoorbeeld bij deelname aan wijkteams waarin directe collega’s ondersteuning en zorg toekennen. Daarnaast constateren ze dat veel cliënten niet op de hoogte zijn van de mogelijkheid zich te laten bijstaan door een onafhankelijke cliëntondersteuner. Ook signaleren zij nog veel onbekendheid over de toegangsprocedures tot zorg en ondersteuning. De scheiding tussen onafhankelijke cliëntondersteuning vanuit de Wmo en vanuit de Wlz ervaren ze als onwenselijk.

Dit kwalitatieve onderzoek is een deelonderzoek van de evaluatie van de Hervorming Langdurige Zorg (HLZ). In andere, nog te verschijnen, deelonderzoeken komen onder andere de mening van cliënten, de bekendheid en het gebruik van onafhankelijke cliëntondersteuning aan bod.