Nieuwe zelfscan om antidiscriminatiebeleid te checken en te verbeteren
In de aanpak van discriminatie hebben gemeenten een onmisbare rol. Toch blijft het voor veel gemeenten een uitdaging om actief antidiscriminatiebeleid te voeren. Om beleidsmakers hierbij te ondersteunen, ontwikkelde Movisie samen met de gemeenten Rotterdam en Den Haag een zelfscan Antidiscriminatiebeleid. Met de scan zie je in één oogopslag hoe ver je beleid is ontwikkeld en wat een goede volgende stap zou kunnen zijn.
Mensen ervaren de meeste discriminatie bij het zoeken naar werk, in de openbare ruimte, op de werkvloer, bij het volgen van een opleiding, bij instanties, in hun arbeidsvoorwaarden en tijdens het uitgaan. Laat nou het leeuwendeel van deze gebieden de verantwoordelijkheid van de gemeente zijn. Een enorme kans voor lokale bestuurders dus om hier een verschil in te maken. En dat begint bij een stevig doortimmerd discriminatiebeleid.
Duidelijke visie
'Een goed antidiscriminatiebeleid is een duidelijk plan over hoe je discriminatie aanpakt: wat je doet als gemeente om het te voorkomen maar ook over hoe je de slachtoffers bijstaat en helpt. In zo’n plan staat dus onder meer de rol van de antidiscriminatievoorziening beschreven en staat een duidelijke visie op discriminatie' zegt Hanneke Felten van Movisie en KIS.
Om gemeenten te helpen bij het ontwikkelen van zulk beleid maakte Movisie in 2022 de handreiking antidiscriminatiebeleid voor gemeenten. Met heldere informatie over wat werkt, welke wetten en regels van kracht zijn en inspirerende voorbeelden uit de praktijk. De nieuwe zelfscan Antidiscriminatiebeleid borduurt hier op voort en laat duidelijk zien op welk gebied de aandachtpunten liggen. Dat kan op vier verschillende onderdelen:
A. Samenwerking met de antidiscriminatievoorziening
B. Randvoorwaarden en proces antidiscriminatiebeleid
C. Inhoud antidiscriminatiebeleid
D. Antidiscriminatiebeleid in de gemeentelijke organisatie
Deze verschillende onderdelen kunnen gemeenten op drie niveaus toetsen: op het wettelijk minimum waaraan een gemeente moeten voldoen, op de inhoud van het beleid en op de manier waarop het beleid wordt aangestuurd, geëvalueerd en gemonitord.
De uitslag van de zelfscan laat zien hoe gemeenten er op die verschillende niveaus voorstaan: doe je het minimaal verplichte dat nodig is of zet je extra in op het voorkomen van discriminatie? En op welk onderwerp doe je dat? Door hier inzicht in te krijgen, weet je als beleidsambtenaar beter wat je precies te doen staat.
Wat is goed beleid?
Goed antidiscriminatiebeleid is beleid dat allereerst zorgt dat gemeenten voldoen aan hun wettelijke verplichting. De wet verplicht gemeenten namelijk om een antidiscriminatievoorziening (ADV) voor hun inwoners in te richten. Gemeenten hebben de vrijheid om, naast de wettelijk verplichte taken, te bepalen hoe ze een ADV inrichten en of ze aanvullende taken willen. Met de zelfscan kunnen gemeenten zowel die verplichte taken als de aanvullende taken checken.
Rotterdam en Den Haag
De zelfscan is gebaseerd op een pilot die is uitgevoerd bij de gemeente Rotterdam en de gemeente Den Haag. Beide zijn grote gemeenten waar een team ambtenaren aan antidiscriminatiebeleid kunnen werken. Niet alle gemeenten hebben deze mogelijkheden, maar ook kleinere gemeenten kunnen actief antidiscriminatiebeleid voeren en dit op grond van de scan verbeteren.