Oudere queer personen van kleur: ervaringen en behoeften in contact, wonen en zorg
Onderzoek van Kennisplatform Inclusief Samenleven (KIS)
In dit onderzoek verkent Kennisplatform Inclusief Samenleven (KIS) de ervaringen en behoeften van oudere queer personen van kleur in Nederland. Dit onderzoek biedt verdiepend inzicht in hoe het is om vaak tussen verschillende identiteiten en gemeenschappen te moeten navigeren. De focus ligt op thema’s als openheid over lhbtiq+ gevoelens, dubbele discriminatie, ontmoeting, wonen en zorg. In een rapport en infographic delen we de inzichten en aanbevelingen voor onder andere sociaalwerkorganisaties, gemeenten en maatschappelijke organisaties.
De groep oudere queer personen van kleur kent een grote diversiteit qua achtergronden en ervaringen. We richten ons vooral op mensen met een Caraïbisch-Nederlandse of Indisch-Nederlandse achtergrond. Dit onderzoek bouwt voor op eerdere publicaties en een peiling door Movisie in 2022. Uit deze eerste peiling naar behoeften van lhbtiq+ personen van kleur van 50 jaar en ouder bleek dat er meer specifieke aandacht nodig is voor deze groep op het gebied van ontmoeting, zichtbaarheid en zorg. Het doel van dit KIS-onderzoek is om meer verdiepende kennis op te halen over behoeften, maar ook de ervaringen die daar onder liggen.
Ontmoeting
Een belangrijk aspect dat uit het onderzoek naar voren komt, is de behoefte aan ontmoetingsmogelijkheden met andere queer personen van kleur. Eerder waren de respondenten vaak de enige persoon van kleur bij queer activiteiten: ‘Ik heb wel vanaf het begin meegemaakt dat ik bijna altijd de enige Aziatische persoon was en dan voel je je altijd wel een buitenstaander.’ Ontmoeting met gelijkgestemden voelt als 'thuiskomen'.
Zichtbaarheid
Organisaties van queer personen van kleur hebben wel een belangrijke rol gespeeld in het vergroten van de zichtbaarheid. Er zijn goede herinneringen aan activiteiten en feesten. Met het ouder worden lukt het respondenten minder goed om aangehaakt te blijven bij deze activiteiten en ontmoetingsgelegenheden. Maar de behoefte aan herkenning van hun ervaringen in anderen blijft. Daarnaast is in contact kunnen zijn en blijven met andere generaties voor verschillende respondenten ook heel belangrijk.
‘Des te ouder je wordt, des te meer je denkt: als ze je niet accepteren, dan is dat hun pech.’
Openheid
Uit het onderzoek blijkt dat er vaak wel openheid over seksualiteit is, maar voornamelijk binnen kleine kring. Hier voelen ze zich gesteund, wat hun zelfacceptatie vergroot. Openheid naar familie is vaak niet vanzelfsprekend, ook niet op oudere leeftijd. Zoals een respondent het verwoordt: ‘Ik durf aan de ene kant veel zichtbaarder te zijn in de scene. Maar tegelijkertijd wil ik ook onzichtbaar zijn. Of moet ik onzichtbaar zijn omwille van mijn familie. Ik denk dat heel veel lhbti+ personen van kleur dat dilemma hebben.’ Een andere respondent maakt het steeds minder uit of er acceptatie vanuit anderen is: ‘Des te ouder je wordt, des te meer je denkt: als ze je niet accepteren, dan is dat hun pech.’
Zorg en wonen
De behoeften rondom zorg en wonen zijn minder concreet. Er wordt wel nagedacht over manieren om in de toekomst samen te kunnen wonen. Sommige respondenten maken zich zorgen over de mate waarin hun queer identiteit en migratieachtergrond erkend en gerespecteerd zullen worden in de zorgsector.
Meer lezen?
De resultaten van het onderzoek zijn gebundeld in een rapport. Daarin staan ook aanbevelingen voor sociaalwerk- en zorgorganisaties, gemeenten, Mil Colores, organisaties voor en door queer personen van kleur, COC Nederland en regionale COC-vereningen, Stichting Roze 50+ en het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Op de website van KIS kun je het rapport met de bijbehorende infographic downloaden.
Illustratie: Jeroen Krul