Peiling: ruim 30% lhbti-personen ervaart extra problemen door corona
Een aanzienlijk deel van de Nederlandse lhbti+ gemeenschap is zwaar getroffen door de beperkende maatregelen van de voortslepende coronacrisis. Dit blijkt uit een recente peiling van Movisie, waaraan bijna 1200 mensen meededen. Ruim 30% geeft aan in deze crisis extra problemen en moeilijkheden te ervaren vanwege lhbti+ zijn. ‘Zeer zorgelijk, vooral voor lhbti+ personen die los van corona al in een kwetsbare positie zaten’, zeggen Els Meijsen en Simon Timmerman die de peiling organiseerden.
Movisie organiseerde de peiling naar aanleiding van signalen dat de lhbti+ gemeenschap extra hard geraakt wordt door de coronacisis. In april verscheen daarover al dit artikel. Meest opvallende resultaten van de onlangs gehouden peiling onder lesbische, homoseksuele, bi, trans en intersekse personen (lhbti+ personen) zijn in een infographic visueel samengevat.
Download infographic
Effect-coronacrisis-LHBTI’s-infographic-peiling-Movisie.pdf 150.99 KB
Specifiek
Van de bijna 1200 respondenten, uit alle delen van het land, geeft 32% aan in coronatijd extra problemen en moeilijkheden te ervaren door beperkende maatregelen, specifiek vanwege het lhbti+ zijn. De meesten ervaren problemen omdat zij weinig tot geen mogelijkheden hebben voor ontmoeting met andere lhbti+ personen (77%). Ook het niet kunnen daten (47%) en het wegvallen of uitstellen van professionele of vrijwillige hulp en ondersteuning (28%) wordt door velen als probleem ervaren. Een kleiner deel de van respondenten laat weten ten onterecht te worden aangesproken op het niet naleven van de maatregelen (13%) of te moeten verblijven in een onveilige en/of lhbti+ onvriendelijke omgeving (8%).
Bijna 70% van de deelnemers aan de peiling geeft aan in de eigen omgeving nog 2 tot 10 andere lhbti+ personen te kennen die extra in de problemen komen door de coronacrisis vanwege hun lhbti+ zijn.
Onderbreking transgenderzorg
Een specifiek probleem dat uit de peiling naar voren komt, heeft betrekking op transgenderzorg.
De coronacrisis leidde tijdens de eerste lockdown tot het afschalen en uitstellen van niet-urgente zorg. Ook tijdens de tweede golf is daar sprake van. Voor transgender personen die op de wachtlijst staan, betekent dit dat de behandeling soms wordt uitgesteld. Ze moeten daardoor vaak nóg langer wachten dan voor corona het geval was. Dit brengt soms grote psychische problemen met zich mee.
Hulp zoeken lukt niet
Van de respondenten, die aangeven extra moeilijkheden te ervaren, lukt het de meesten (82%) niet om hulp of ondersteuning te vinden. ‘Bijzonder problematisch’, zegt Els Meijsen van Movisie. ‘Natuurlijk zijn bepaalde vormen van ondersteuning in coronatijd niet te bieden, maar er zijn wel degelijk alternatieve mogelijkheden, online en coronaproof. Het is zaak dat die onder aandacht van lhbti+ personen worden gebracht.’
Opmerkelijke uitspraken van respondenten
- 'We werden heel raar aangekeken, alsof je een crimineel bent en geen afstand houdt. Terwijl we één gezin zijn.’ Respondent 36-45 jaar
- ‘Door corona werd mijn genderbevestigende operatie uitgesteld.’ Respondent 19-25 jaar
- ‘Homohoreca-gelegenheden waren dicht, toch de plek om mensen te ontmoeten. Ik ben bang dat veel van deze gelegenheden omvallen en niet meer terugkomen. De zichtbaarheid komt daardoor onder druk.’ Respondent 46-55 jaar
- ‘Als lesbisch stel hebben we vaak het gevoel dat men naar ons kijkt of we in overtreding zijn wanneer we samen lopen.’ Respondent 26-35 jaar
Digitaal contact en online activiteiten
Diverse (lokale) lhbti+ organisaties zijn, vanaf de eerste lockdown in maart 2020, gestart met initiatieven om digitaal contact mogelijk te maken en/of online activiteiten te organiseren. Vaak betreft het online varianten van ontmoetingsgroepen en borrels, maar soms ook grotere initiatieven, zoals Global Pride en Pride TV. Uit de peiling blijkt dat bijna een vijfde van de respondenten (19%) hieraan deelneemt. 38% van deze groep ervaart deze online activiteiten als heel prettig.
Respondenten over online contact en ontmoeting
- ‘In plaats van te repeteren hebben we elkaar ontmoet via Skype. Het Transcafe organiseerden we virtueel met bring your own drink.’ Respondent 56-65 jaar
- ‘We hebben online hebben evenementen georganiseerd voor lhbti+ vluchtelingen. Ook hebben we online les Nederlands gegeven en veel een-op-eencontact gehad, uiteraard online.’ Respondent 36-45 jaar
- ‘Mijn studentenvereniging is online actief en organiseert nog steeds een groot deel van de evenementen online in plaats van fysiek.’ Respondent 19-25 jaar
- ‘Ik heb de roze dienst in de Keizersgrachtkerk in Amsterdam digitaal gezien. De alternatieve Pride heb ik op televisie gezien en meer lhbti+ tv-programma’s gevolgd in de Pride week.’ Respondent 46-55 jaar
- ‘Ik heb via telefoon en internet contact met deelnemers van diverse groepen waar ik bij betrokken ben.’ Respondent 75 jaar en ouder
‘Maak meer reclame voor die activiteiten en organisaties, zodat ik en anderen weten dat ze er zijn’
Een aanzienlijk deel van de respondenten (39%) laat weten wel interesse te hebben in vervangende (online) activiteiten, maar zegt helaas niet op de hoogte te zijn van de mogelijkheden en het aanbod. ‘Maak meer reclame voor die activiteiten en organisaties, zodat ik en anderen weten dat ze er zijn’, adviseert een van de respondenten.
Wat is nodig?
Met een open vraag werd de deelnemers aan de peiling ook gevraagd wat hen of hun omgeving, zou kunnen helpen om de negatieve effecten van corona te beperken. Velen vinden het vooral belangrijk om lhbti+ personen die los van corona al in een kwetsbare positie zaten, beter te helpen en ondersteunen. ‘Corona heeft hun problemen versterkt’, zo laten veel respondenten weten. Ze vragen bijvoorbeeld extra aandacht voor mensen in een AZC, zorgorganisatie of andere instellingen waar sensitiviteit voor lhbti+ personen soms minder is.
Respondenten pleiten ook voor meer financiële ruimte voor organisatoren van ontmoeting voor lhbti+ personen, zodat ze meer pr kunnen organiseren voor hun activiteiten en software kunnen aanschaffen voor online ontmoeting. Verder doen respondenten een beroep op instanties en organisaties om bij het verscherpen van de maatregelen vrijwillige en professionele hulp en ondersteuning niet te snel stil te leggen, maar te onderzoeken wat nog wél mogelijk is.
Veilig en vrij
Onderzoeker Simon Timmerman ziet in de vele reacties op de peiling twee hoofdlijnen. ‘Aan de ene kant zie je een lhbti+ gemeenschap die ondanks alle beperkingen probeert om door te gaan en anderen zoveel mogelijk helpt. Aan de andere kant zie je dat veel lhbti+ personen die meer hulp en ondersteuning kunnen gebruiken in deze periode. Deze coronacrisis vergroot de problemen waar de LHBTI-gemeenschap al langer tegenaan loopt en dat kan heel schadelijk zijn.’
'Het is niet altijd vanzelfsprekend dat de thuissituatie deze veiligheid biedt'
Cruciaal is volgens Timmerman dat lhbti+ personen ook in coronatijd sociaal contact kunnen hebben met gelijkgestemden en dat er zogenoemde ‘safe spaces’ zijn waar ze zich veilig en vrij kunnen voelen. ‘Het is niet altijd vanzelfsprekend dat de thuissituatie deze veiligheid biedt. Het wegvallen van ontmoetingsmogelijkheden is voor veel mensen zeer problematisch en leidt tot eenzaamheid, zo blijkt ook uit deze peiling. En eenzaamheid is bij lhbti+ personen sowieso langer een groot probleem. Eerder maakte Movisie hierover een handreiking.’
Tips & aanbevelingen
De uitkomsten van deze peiling zou volgens Movisie aanleiding moeten zijn voor gemeenten, lokale organisaties en sociaal professionals om te kijken hoe ze lhbti+ personen in hun omgeving (nog) beter kunnen ondersteunen in deze coronacrisis. Concreet doet Movisie de volgende aanbevelingen:
- Probeer zoveel mogelijk contact, activiteiten en ondersteuning in stand te houden.
- Onderzoek wat binnen de maatregelen toch mogelijk is om aan te bieden, kies er niet te snel voor om volledig te annuleren of stop te zetten.
- Maak veel reclame voor de vervangende (online) activiteiten die je organiseert.
- Promoot je activiteiten niet alleen via de gebruikelijke kanalen, maar probeer ook samen te werken met andere organisaties, welzijnsorganisaties of de gemeente hierbij.
- Laat lhbti+ personen actief weten dat ze bij je terecht kunnen voor problemen, informatie en advies.
- Door expliciet te benoemen dat lhbti+ bij je terecht kunnen, verlaag je de drempel om contact op te nemen. Zorg ook voor diverse mogelijkheden om in contact te komen.
💡Nederland kent een groot aanbod aan online activiteiten voor lhbti+ personen. Vele worden georganiseerd door lokale COC-afdelingen of andere lhbti+ organisaties. COC Nederland verzamelt ze op het online platform Switchboard.
