Pilot gespecialiseerde cliëntondersteuning: lifecoaches zorgen voor stabiliteit en stimuleren zelfredzaamheid
Een cliëntondersteuner heeft verschillende rollen en taken: wegwijzen, toeleiden en belangen behartigen. In de gemeente Zwijndrecht wordt een pilot uitgevoerd met deze specifieke vorm van cliëntondersteuning voor mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB): de ‘waakvlamvoorziening’. We gaan in gesprek met een aantal betrokkenen bij deze pilot: wat zijn de geleerde lessen tot nu toe?
In Zwijndrecht krijgen twee groepen met een LVB die zichzelf grotendeels zelfstandig kunnen redden ondersteuning van een lifecoach: kwetsbare jongeren in de overgang van 18- naar 18+ bij twee lokale voortgezet speciaal onderwijs scholen en een groep kwetsbare mensen in een latere levensfase. De lifecoaches zijn langdurig en laagintensief betrokken bij deze mensen met een LVB. De ondersteuning van de lifecoaches heeft als doel om de doelgroep op tijd te helpen met de uitdagingen waar ze mee te maken krijgen, om opschaling (en eventuele terugval) naar zwaardere problematiek te voorkomen.
Kracht van de lifecoaches
Ad Wouterse, als projectleider betrokken vanuit de gemeente, vertelt: ‘De kracht is onafhankelijkheid. De lifecoaches zorgen voor stabiliteit en stimuleren zelfredzaamheid: de focus ligt op wat je wél zelf kunt.’ Ibn Ataoellah, consulent sociaal domein bij de Sociale Dienst Drechtsteden, illustreert: ‘De lifecoach is een soort noodknop. Zij zijn bereikbaar wanneer je er zelf even niet uitkomt en om je het vertrouwen terug te geven.’
'De lifecoach is een vast gezicht bij wie je altijd terecht kunt'
Vertrouwensband
Die vertrouwensband is volgens de betrokkenen erg belangrijk. Ad licht toe: ‘Als je lifecoaches op preventieve wijze mensen wil laten ondersteunen, moet je niet verwachten dat het direct resultaten geeft. Er moet eerst een vertrouwensband opgebouwd worden. Op het moment dat je met iemand samen aan de slag gaat, is het nog geen waakvlamcontact. In het begin staan we wel meerdere uren per week in contact met iemand om bestaande vragen op te lossen. Daarna kun je het afbouwen en spreek je pas van waakvlamcontact.’ Truus Philipsen, beleidsadviseur bij de Sociale Dienst Drechtsteden, vult aan: ‘Mensen worden nog te vaak van het kastje naar de muur gestuurd, ze weten niet goed bij wie ze aan kunnen kloppen met welke vragen. De lifecoach kan hier richting aan geven en een vast gezicht zijn bij wie je altijd terecht kunt.’
Breed inzetbaar
Tessa van der Leij (beleidsadviseur ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport) onderstreept de onafhankelijkheid en brede inzetbaarheid van de lifecoaches. ‘De lifecoaches zijn geen onderdeel van de hulpverlening, maar hebben een andere rol. Ze staan naast de persoon. Het betreft een groep mensen die gebaat zijn bij ondersteuning voor een lange of zelfs levenslange periode. Afhankelijk van de situatie waar ze in zitten vraagt dit de ene keer meer of minder ondersteuning. Doel is niet herstel, maar het stimuleren van de zelfredzaamheid rekening houdend met de mogelijkheden van de persoon. Het bieden van brede ondersteuning op allerlei terreinen, zodat mensen naar eigen wens en vermogen mee kunnen doen in de samenleving.’
Meerwaarde voor de toekomst
Tessa: ‘Andere partijen kunnen leren van de ervaringen en inzichten die de gemeente Zwijndrecht opdoet met de lifecoaches. Het laat zien welk profijt mensen met een LVB hebben met deze vorm van ondersteuning. Ook vanuit de betrokken professionals biedt het inzicht hoe de samenwerking met de lifecoaches verloopt en wat daarbij aandacht nodig heeft. Gemeenten die aan de slag willen met een vorm van waakvlamcontact kunnen de geleerde lessen en werkzame elementen gebruiken bij de invulling van een waakvlamvoorziening in hun gemeente.’
