De commissie heeft een aantal mensen gevraagd na te denken over manier waarop we onze bureaucratie hebben ingericht überhaupt een fenomeen als diversiteit wel aan. Of moeten we de werking van de klassieke bureaucratie in onze verzorgingsstaat opnieuw tegen het licht houden, tenminste, als we de ambitie die in de decentralisaties verscholen ligt willen waarmaken. 

Over de spanning tussen samenwerking en democratische ontwikkeling

Gelijktijdig verandert het gemeentelijke speelveld door de nieuwe samenwerkingsverbanden die onvermijdelijk ontstaan tussen gemeenten. De  commissie noemt dat consequent de democratische ontwikkeling die door de decentralisaties wordt geïnitieerd. Anderen noemen dat consequent het democratisch deficit. Met dat laatste wordt bedoeld dat gemeenten door de complexiteit en de omvang van de decentralisatie moeten samenwerken en dat in ons bestel de democratische controle op samenwerkingsverbanden onvoldoende geregeld is. Onvoldoende omdat meerdere colleges én meerdere gemeenteraden samen een besluit nemen en dus de zeggenschap moeten delen. En gedeelde zeggenschap is in ogen van sommigen inferieure zeggenschap. Als democratie niet meer is dan het stemmen van volksvertegenwoordigers over begrotingen, dan is dat in de ogen van de commissie een armoedige visie. Volgens de commissie zou het over veel meer moeten gaan. Over verantwoording afleggen, over de kwaliteit van het debat tussen burgers en bestuur, over zelforganisaties en nieuwe corporaties en zelfs over de gevolgen van de decentralisaties.

Gemeenteraad en maatwerk

Maatwerk en de verschillen die dat met zich meebrengt wordt meerdere malen besproken. Het is de taak van de gemeenteraad om met inbreng van burgers en professionals toe te zien op dat de gemeente goede zorg en ondersteuning levert. Dat vraagt om een heldere opdrachtformulering voor gemeentelijke rekenkamers en om aandacht voor de opzet en inrichting van informatie- en controleprocessen, die meer dan nu gericht moeten zijn op maatschappelijke opbrengsten voor burgers en de kwaliteit ervan.

Klik hier voor de essaybundel 'Wie houdt er niet van kakelbont?'