Werkt IPS ook voor mensen met een verstandelijke beperking?
Uit vele internationale effectstudies blijkt dat de arbeidsbegeleidingsaanpak Individuele Plaatsing en Steun (IPS) in de GGZ effectief is. Via IPS vinden meer mensen betaald werk dan dankzij andere aanpakken. Maar biedt IPS misschien ook kansen aan mensen met een (licht) verstandelijke beperking? Op verzoek van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) onderzocht Movisie deze vraag.
‘Ga door met IPS!’, is het hoofdadvies uit het onderzoeksrapport van Movisie voor VGN. IPS inzetten voor mensen met een licht verstandelijke beperking kán, en het kan modelgetrouw uitgevoerd worden, blijkt uit verdiepend onderzoek. Alleen vergt het een intensievere begeleiding dan IPS voor mensen uit andere groepen.
Intensievere begeleiding
IPS voor mensen met een licht verstandelijke beperking is om twee redenen intensiever:
- De begeleiding van deelnemers vergt meer tijd. De IPS-coach moet meer tijd nemen, bijvoorbeeld om dingen uit te leggen en om mee te werken op de werkplek. De IPS-coach moet ook snel bereikbaar zijn, zowel voor vragen van de deelnemer als van de betrokken werkgever.
- De verbinding met het netwerk van deelnemers vergt meer tijd dan in de GGZ. Afstemming met hulpverleners van deze doelgroep vergt meer tijd omdat die meer verspreid werken, op meerdere locaties en bij verschillende organisaties, dan in de GGZ, waar de meeste zorg in één team geconcentreerd is. En meer dan bij IPS voor mensen in de GGZ vergt een goede verstandhouding met naasten, zoals de ouders, aandacht en tijd.
Vanwege dat intensievere karakter adviseert Movisie om als naam ‘IPS voor mensen met een licht verstandelijke beperking’ te blijven hanteren bij het verder ontwikkelen van IPS door VGN en lid-instellingen.
Het onderzoek en het advies
Om het advies te onderbouwen zette Movisie verschillende stappen desksearch van (wetenschappelijke) literatuur; expertbijeenkomsten; interviews met sleutelpersonen en een verdiepend onderzoek bij het IPS-team van Cordaan.
Cordaan is een instelling ‘voor iedereen die die zorg, ondersteuning of begeleiding nodig heeft’ in Noord-Holland. In de praktijk richt Cordaan zich vooral op degenen die langer durende zorg nodig hebben. Bij dit advies was vooral het team IPS (Individuele Plaatsing en Steun) betrokken, onderdeel van de afdeling Werk & Dagbesteding. Gabe de Vries, Manager GGZ/ Projectmanager IPS van Cordaan, was adviseur bij dit project.
IPS is een aanpak om mensen te ondersteunen bij het vinden en behouden van betaald werk. Kenmerkend is o.a. 1) het streven naar gewone banen voor iedereen uit de doelgroep die betaald werk zoekt; 2) het zo snel mogelijk starten met betaald werk en daarna met elkaar uitzoeken wat nodig is aan training en-of werkaanpassing; en 3) het geïntegreerd aanbieden van arbeidsbegeleiding en ggz-hulp. De aanpak is bewezen effectief voor mensen die voor langere tijd cliënt zijn van een GGZ-instelling. De aanpak wordt steeds meer ook buiten de GGZ uitgeprobeerd en toegepast.
Aanjager van een grotere verandering
Movisie adviseert verder om de ontwikkeling van IPS voor mensen een (licht) verstandelijke beperking stapsgewijs aan te pakken:
-
Vertel ‘waarom’ IPS zo belangrijk is: nu nemen onacceptabel weinig mensen met een licht verstandelijke beperking deel aan de arbeidsmarkt. Voor een echte verandering is meer nodig. IPS voor mensen met een verstandelijke beperking kan van die verandering een veelbelovend en belangrijk onderdeel zijn. Als speerpunt kan het de grotere verandering aanjagen.
Start een discussie met stakeholders over de definitie en invulling van regulier werk. Een baan bij een regulier bedrijf die onder het label beschut werk valt vanwege extra begeleiding, een deel loonkostensubsidie of dispensatie, is een gewone baan! Dat geldt ook voor werken bij een ontwikkelbedrijf, voorheen ‘de sociale werkvoorziening’. We maken dat nu ongewoon door onze labels. Laten we al deze categorieën betaald werk samen nemen en volwaardig meetellen. Tel ze ook letterlijk mee in de metingen van de modeltrouw van IPS. - Ondersteun enkele organisaties bij het implementeren en toepassen van IPS voor mensen met een beperking. Betrek voor training Kenniscentrum Phrenos. Start lobby’s richting onder andere ministeries en Zorgverzekeraars Nederland om bekostiging eenvoudiger en overzichtelijker te maken.
- Laat onafhankelijk toegepast implementatie- en evaluatieonderzoek doen en gebruik de uitkomsten voor het bepalen van vervolgstappen.
- Maak een pas op de plaats en bedenk samen met de deelnemende instellingen vervolgstappen. Betrek ook hierbij Kenniscentrum Phrenos.
Tijd nemen en geduld hebben
In het rapport ‘IPS voor mensen met een licht verstandelijke beperking. Waarom niet?’ vind je de bevindingen van ons verdiepend onderzoek op basis waarvan Movisie tot dit advies komt. We beschrijven de uitkomsten van onze deskresearch en we werken onder meer uit hoe IPS-coaches van Cordaan werken aan de genoemde aandachtspunten, met name ‘tijd nemen en geduld hebben’, ‘snel bereikbaar zijn’, ‘het netwerk betrekken’ en 'vertrouwen kweken’.