Movisies 2 - juni 2019

Schrijver: ‘Vaak zien we ook dat gewoonten worden overgedragen van generatie op generatie.’ De projecten binnen het programma kennen daarom een integrale aanpak die meerdere domeinen raakt en die gericht is op het hele gezin, buurt of wijk om deze gezond- heidsachterstanden te verkleinen. Schrijver: ‘Het gaat erom dat we een verandering in gang zetten door actief samen te werken met gezinnen in de wijk. Zorgen dat je de behoeftes van deze mensen centraal stelt.’ Meer dan promoten Onderzoek en evaluatie is een belangrijke meerwaarde van het programma, aldus de programmaleider. Door de evaluaties kun je bijsturen en tegelijkertijd leren uit de praktijk en bijbehorend onderzoek. Schrijver: ‘Zo zien we bijvoorbeeld dat je met alleen het promoten van een gezonde levensstijl de gezinnen niet voldoende motiveert. Bij gezondheidsachterstanden is een integrale aanpak essentieel bij gezinnen die moeite hebben om het hoofd boven water te houden. Denk aan schuldenproblematiek of simpelweg de boel draaiende houden als eenoudergezin.’ Ook benoemt Schrijver het belang van de hulp en ondersteuning op meerdere aspecten van het leven. ‘Voor laaggeletterden kan het bijvoorbeeld moeilijk zijn om voedingsadviezen te volgen of het voedingsetiket te begrijpen. Als iemand wil afvallen, is hulp bij taalvaardigheid gewenst.’ Ook cultuur kan een rol spelen. Zo is het in sommige culturen het een taboe om over bepaalde gezondheids- problemen te praten. Eerst een sociale verbinding leggen, kan dan helpen om vervolgens de mensen te bewegen om werk te maken van hun gezondheid. Taal van het volk Volgens projectleider en Movisie-adviseur Bora Avri ´c zijn cultuur en gemeenschap de kracht van het project Betere gezondheid Somali- sche en Afghaanse Nederlanders. Samen met de stichtingen Sahan en Voice of Afghan Women startte Movisie bijna vier jaar geleden dit project bij een Somalische gemeenschap in Tilburg en een Afghaanse gemeenschap in Rotterdam. Avri ´c legt uit: ‘Uit onderzoek blijkt dat Somalische en Afghaanse Nederlanders een slechtere psychische en lichamelijke gezondheid hebben dan autochtone Nederlanders. Om die gezondheidsachterstanden te verkleinen, zijn we met de Popular Education-methodiek aan de slag gegaan. Movisie-adviseur Mellouki Cadat-Lampe legt uit wat dit inhoudt. ‘Popular Education is onderwijs in de taal van het volk. Centraal staat wat de wijk of buurt weet. Niet leren uit boeken, maar leren van anderen. Je bespreekt ervaringen aan de hand van muziek, toneelspelen, tekenen, rollenspel of sociodrama. Daarna bedenk je een actie om van deze ervaring te leren.’ Avri ´c voegt toe: Een aantal sleutelfiguren uit de gemeenschap (communityworkers) is getraind in deze technieken. Zij kunnen sneller een dialoog starten en tot de kern van de problemen komen.’ Elkaar weten te vinden De groepen zijn in beweging gebracht om te werken aan hun gezondheid doordat ze zich richten op de gemeenschap en aansluiten bij de culturen daarbinnen. Fatma Ali, werkzaam bij stichting Sahan, begeleidde een groep Somalische vrouwen in Tilburg. Ze merkte dat deze manier van werken even wennen was voor de vrouwen. ‘Maar ze vinden het ontzettend leuk. Je ziet dat ze hun huis uitkomen, elkaar weten te vinden en nu op elkaar kunnen bouwen.’ Dat zeggen deelnemers zelf ook. Communityworker Hodan Abdi Hassan: ‘Mensen die eerder hun huis niet uitkwamen, komen nu wél buiten. Ze gaan vaker mee wandelen of zwemmen. Daardoor voelen ze zich fitter en geestelijk gezonder.’ Ook bij de Afghaanse Nederlanders lijkt het project zijn vruchten af te werpen. Projectleider Jamila Talla van Voice of Afghan Woman laat weten dat er gesport wordt. Zo gaan de mannen vaker voetballen en volleyballen. De vrouwen nemen deel aan verschillende sportactiviteiten. Daarbij komt dat ze ook steun bij elkaar vinden wat ten goede komt aan de geestelijke gezondheid. Communityworker Soedaba Sina Ashraf: ‘We hebben muziek gemaakt met een traditioneel Afghaans instrument, om taboeonderwerpen zoals gedwongen huwelijk bespreekbaar te maken. Heel mooi om te zien dat deze verhalen gedeeld worden.’ Hoe verder? Over de toekomst van Popular Education kan Avri ´c nog weinig zeggen. ‘Het zou mooi zijn als anderen de methodiek voortzetten. We kijken daarvoor of gemeenten en professionele organisaties iets kunnen betekenen.’ Schrijver ziet dat programmabreed meer projectleiders hoopvol kijken naar gemeenten en andere partijen voor borging. ‘Maar gelukkig zien we ook projecten waar al een vervolg aan gegeven wordt. De gemeente is overigens niet altijd de logische oplossing voor een vervolg. Dat verschilt per project.’ Centraal staat wat de wijk of buurt weet Benieuwd naar de resultaten? Als onderdeel van het project deed het Verwey-Jonker Instituut onderzoek naar de effecten van de Popular Education methode. Daarvoor werden interviews gehouden met deelnemers en betrokkenen. De uitkomsten vind je in het rapport ‘Betere gezondheid van Somalische en Afghaanse Nederlanders door empowerment’. Kijk op www.movisie.nl/populareducation Meer weten over Popular Edcuation? Kijk op movisie.nl/populareducation. Of neem contact op met Bora Avric (b.avric@movisie.nl) . 18