Movisies 2 - juni 2020

Denker des vaderlands Daan Roovers Dit is het moment om na te denken over een rechtvaardige samenleving Door: Jessica Maas Te grote verschillen op de arbeidsmarkt, een groeiende tweedeling in de samenleving, funeste gevolgen van de marktwerking in de zorg. Het zijn volgens filosoof Daan Roovers bekende problemen die nu worden uitvergroot. Het coronavirus dwingt ons na te denken over de inrichting van de samenleving. ‘We gaan geen nieuwe aarde scheppen, maar deze crisis laat wel zien wat er mogelijk is.’ Hollend kwam Nederland half maart tot stilstand. ‘Het coronavirus zorgde voor een collectieve oefening in nederigheid’, stelt Daan Roovers. ‘Het virus zette alles op z’n kop. Weg routine, weg sociaal contact.’ Een paar dagen na na de eerste persconferentie van Rutte werd de denker des vaderlands door allerlei media benaderd om haar visie op de crisis te geven. Wat zou het virus gaan veranderen? Wat leren we hiervan? ‘Een teken van ongeduld’, noemde ze het toen al. Te snel werden antwoorden gezocht om die nieuwe onzekerheid onder controle te houden. De crisis was nog amper begon- nen. Nu, een paar maanden verder, vindt de filosoof het logischer en zelfs nodig om naar de lessen van corona te kijken. Drie zwaktes De coronacrisis heeft drie grote zwaktes van de samenleving bloot gelegd, stelt Roovers. ‘De eerste zwakte is het makkelijkst op te lossen: de krapte in de zorg. De krapte op de ic’s was al een probleem vóór corona. De kosteneffectieve organisatie van de zorg maakt dat er altijd een tekort is. We willen geen lege ic-bedden, we willen geen grote voorraden mondkapjes, dat kost weer een magazijn. We hebben de productie van spullen uitbesteed aan lagelonenland. Met als gevolg dat we alles minimaal hebben georganiseerd en bij de minste tegenslag vastlopen.’ Een tweede zwakte is volgens Roovers van economische aard. ‘Mensen kunnen geen klap meer opvangen. Van bedrijven als KLM of Booking mag je dat nog verwachten, maar heel veel mensen, heel veel flexwer- kers, zzp’ers en kleine ondernemers hebben niets te makken. Deze crisis laat zien dat het verschil tussen flexwerkers en mensen in vaste dienst veel en veel te groot is. Dat moet afgelopen zijn. Het is mooi dat de overheid meteen allerlei noodmaatregelen heeft bedacht, maar dit vraagt om een structurele oplossing. Dit is een tikkende tijdbom.’ >> 4