Movisies 1 - maart 2022

Floreren In haar oratie sprak Boot over een gezonde werkomgeving. Wat houdt dat in? ‘Een gezonde werkomgeving is een werkomgeving waarin mensen floreren, taken vervullen die passen bij hun capaciteiten en voorkeuren, zich veilig voelen om te kunnen zijn wie ze zijn. En bovenal een werkomgeving die veiligheid biedt om ook te laten zien waarin je anders bent dan anderen. Niemand is perfect, iedereen krijgt vroeg of laat te maken met kwetsbaarheid. Dat kan een situatie zijn waarin je mantelzorg wil geven of dat je zelf ziek wordt. Die kwetsbaarheid mag er zijn.’ Welke mogelijkheden ziet de hoogleraar om werkende mantelzorgers te laten floreren in hun werkomgeving? ‘Laat ik voorop stellen dat dé werkende mantelzorger niet bestaat, iedere situatie is anders. Maar we weten wel dat autonomie een belangrijke factor is, bijvoorbeeld door zelf je werkuren in te kunnen delen of door te kunnen kiezen voor thuiswerken. Ook begrip bij collega’s is van belang. Plus de ruimte om erover te praten wanneer je dat wilt, of het er juist niet over te hebben wanneer je dat niet wilt.’ Inspringen Veel mantelzorgers handelen ad hoc in hun situatie. Boot licht toe: ‘Vaak zijn mantelzorgers nú problemen aan het oplossen en staan ze niet stil bij hoe de situatie er over een maand uitziet. Dat is deels een overlevingsstrategie, passend bij het overspoeld raken met regelzaken, emoties of een combinatie daarvan. Juist bij lange zorgtrajecten is het goed om al vroeg na te denken over wat je als mantelzorger wil, wat je nodig hebt en wat de mogelijkheden op je werk zijn. Als je er vol energie inspringt aan het begin, is de kans vrij groot dat je het zonder hulp niet redt tot de eindstreep.’ Werkgever En de werkgever? ‘Een gezonde werkomgeving nodigt uit tot een gesprek over hulp. Mantelzorgvriendelijke werkgevers hebben beleid over hoe ze mantelzorgers ondersteunen. En dan niet Er valt veel winst te behalen in het oog hebben voor de gehele persoon alleen op papier, maar ook in de praktijk. Geef voorlichting, zodat werknemers weten wat mantelzorg is en zichzelf herkennen. Maak de mensen op jouw werkvloer enerzijds bewust van mantelzorg. En denk als leidinggevende anderzijds over de individuele situaties van de werkende mantelzorgers in jouw team. Wanneer je zelf midden in een zorgsituatie zit, heb je vaak niet meer de ruimte in je hoofd om creatief over oplossingen na te denken. Een leidinggevende biedt denkkracht, flexibiliteit en een luisterend oor.’ Uitval Boot pleit voor gesprekken over mantelzorg. ‘Wanneer je nog nooit over mantelzorg hebt gehoord, ligt het gevoel dat je alles zelf moet opvangen meer op de oppervlakte. Mensen denken al gauw: ‘Ik kan dit allemaal zelf, ik moet dit wel aankunnen.’ Als het bespreekbaar wordt gemaakt, ben je zelf ook eerder geneigd om erover te praten. En erover praten is een eerste stap naar hulp aanvaarden.’ Bovendien kan het uitval voorkomen. ‘Hoe langer je verzuimt, hoe moeilijker het is om terug te keren naar je werk. We moeten koste wat het kost voorkomen dat de mantelzorger uitvalt, dat punt moeten we voor zijn.’ Een voorbeeld van wat werkgevers kunnen doen is het samenbrengen van collega’s die ook mantelzorg geven. ‘Een HR-afdeling zou intervisiegroepjes van werkende mantelzorgers kunnen faciliteren. Door van elkaar te leren, kan je grote winst boeken.’ Over Cécile Boot Naast hoogleraar Maatschappelijke participatie en gezondheid aan de VU/ Amsterdam UMC is Cécile Boot ook bijzonder hoogleraar Organisatie en kwaliteit van werk in de ouderenzorg aan de Radboud Universiteit. In haar oratie aan de VU 'Gezond werken: kwetsbaarheid als kracht' licht zij haar onderzoek naar mensen met een kwetsbaarheid, bijvoorbeeld door een chronische ziekte of mantelzorg, die werken of aan het werk willen toe. Lees de oratie op: movisie.nl/ interview-cecile-boot Dé werkende mantelzorger bestaat niet, iedere situatie is anders 16

RkJQdWJsaXNoZXIy OTE0NDk=