Door: Jeroen Vlug Hoe kunnen noodhulpbureaus, moskeekoepels en migrantenkerken de handen ineenslaan om armoede aan te pakken? Kennisplatform Inclusief Samenleven (KIS) verkende in het onderzoek Nauwe banden, meer effect?! de mogelijkheden tot samenwerking. Onderzoeker Jeroen Vlug beschrijft de bevindingen. Nederland kent 26 noodhulpbureaus, die onder de paraplu van Stichting Urgente Noden Nederland (SUN Nederland) financiële hulp bieden bij armoede, schulden of urgente noden. Een aanzienlijk deel van de hulpbehoevenden die aankloppen bij noodhulpbureaus heeft een migratieachtergrond. SUN Nederland zegt deze doelgroep echter maar mondjesmaat te kennen. Daarnaast bieden religieuze organisaties van gemeenschappen met een migratieachtergrond vaak zelf óók directe informele hulp aan hulpbehoevenden. Reden te meer voor SUN Nederland om KIS te vragen onderzoek te doen naar mogelijke samenwerkingen met islamitische en christelijke organisaties met een migratieachtergrond. 24 organisaties met diverse culturele, etnische en religieuze achtergronden werkten mee aan dit onderzoek. De nood is hoog Uit recent onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) blijkt dat armoede in Nederland de komende jaren waarschijnlijk zal toenemen (Olsthoorn et al., 2020). Het is nu dus urgenter dan ooit om samen op te trekken in de aanpak van armoede. Ook de lokale moskeeën en migrantenkerken die wij interviewden, merken dat mensen worstelen om rond te komen. De coronacrisis en energiecrisis lijken deze problematiek verergerd te hebben. Zo merkte een respondent van ken zich op de problematiek van armoede in Nederland. Zo zamelde bijvoorbeeld één van de door ons geïnterviewde moskeekoepels geld in voor de slachtoffers van de overstroming in Limburg van 2021. Andere moskeeën en migrantenkerken werken intensief samen met lokale voedselbanken. Eén van de respondenten: ‘Wij bedienen niet alleen de moskeegemeenschap, maar ook de bredere samenleving.’ Deze nieuwe dynamiek sluit aan bij een bredere trend die KIS al eerder signaleerde in haar onderzoek naar burger- initiatieven onder Nederlandse moslims (Nhass & Vlug, 2022). Gebrek aan vertrouwen Uit ons onderzoek blijkt dat moskeeorganisaties en migrantenkerken vaak onbekend zijn met het werk van noodhulpbureaus. Vaak hoorden zij van ons voor het eerst van het bestaan van SUN Nederland en de bij haar aangesloten noodhulpbureaus. Aan de andere kant werken formele instanties die hulp aanbieden, zoals noodhulpbureaus, vaak niet samen met informele aanbieders, zoals moskeeën of migrantenkerken, omdat zij veelal niet kunnen voldoen aan de formele kwaliteitseisen die noodhulpbureaus verwachten van hulpaanvragen. Samenwerking noodhulpbureaus, moskeekoepels en migrantenkerken Burgers met een migratieachtergrond doen vaak een beroep op informele hulp Mooie kansen om gezamenlijk armoede te bestrijden één van de religieuze koepelorganisaties op: ‘De nood is hoog. Veel mensen met een migratieachtergrond in de wijken leven in armoede.’ Informele hulp bij armoede Reguliere (overheids)voorzieningen zijn niet altijd even goed toegankelijk voor burgers met een migratieachtergrond. Daarom wordt er binnen deze gemeenschappen vaak een beroep gedaan op informele hulp van lokale moskeeën en migrantenkerken. Uit ons onderzoek blijkt dat deze organisaties intrinsiek gemotiveerd zijn om zich in te zetten voor armoedebestrijding. Vaak bieden zij op allerlei vlakken informele hulp aan omtrent de problematiek van armoede, schulden en urgente noden. Dan gaat het onder andere om financiële steun voor minderbedeelde gezinnen en kwetsbare ouderen met een migratieachtergrond. Maar ook om steun aan dak- of thuislozen of studenten. Niet alleen moskeegemeenschap Een opvallende uitkomst uit ons onderzoek is dat religieuze organisaties met een migratieachtergrond zich steeds meer lijken te richten op de Nederlandse samenleving. Hoewel de eerste generaties migranten vaak nog gericht waren op hulp bieden aan het land van herkomst, richten steeds meer moskeegemeenschappen en migrantenker- 22
RkJQdWJsaXNoZXIy OTE0NDk=