haar nog te weinig nagedacht over wat die sociale basis eigenlijk inhoudt. ’De beweging van zorg naar sociaal domein is nu vooral ingegeven door een financiële impuls: ’We kunnen de zorgtoename niet meer hanteren, dus de samenleving moet het gaan doen.’ Alsof dat vanzelf gaat! Alsof de samenleving iets is dat zichzelf organiseert.’ Bakker-Klein haalt de verschillende levensdomeinen van stal uit het levensloopmodel dat vijf levensdomeinen onderscheidt: lichaam en geest (zorg), sociale relaties, bestaanszekerheid, werk en zingeving. Het uitgangspunt is dat mensen kwaliteit van leven ervaren als er een balans is tussen deze domeinen. ’Als twee of meer van die levensdomeinen niet op orde zijn, dan ervaren mensen geen levensgeluk meer. Stel je hebt geen sociale contacten meer en geen werk…’ Volgens de Movisie-bestuurder is dan de gangbare prikkel voor veel mensen om naar de huisarts te gaan. Omdat ze niet weten bij wie ze anders aan de bel moeten trekken. Natuurlijk, zegt ze, een interventie als welzijn op recept is prachtig. Daarbij verwijst de huisarts naar welzijn wanneer een probleem van een patiënt niet zozeer medisch van aard is, maar welzijn betreft. ’Fijn die verwijzing, maar het probleem is dat er niets achter zit, want in veel gemeenten is welzijn wegbezuinigd. Sociaal werk zit er met anderhalve man en een paardenkop. Die hebben niet de middelen om een buurtbaan te vinden, of tijd om iemand op weg te helpen met sociale relaties.’ ’Noem niet alles zorg’ De term zorg wordt in de ogen van Bakker-Klein te kwistig gebruikt. ’Noem niet alles zorg. Er wordt door gemeenten gezegd: ’De zorg is naar gemeenten gegaan.’ Maar welke zorg bedoelen we dan? Alles wat zorg is, is in de Zorgverzekeringswet gebleven. Begeleiding is geen zorg. Dat is naast iemand gaan staan. Huishoudelijke hulp is ook geen zorg. Het is het faciliteren van het normale leven en daar waar iemand het niet op eigen kracht redt, nagaan hoe je de belemmeringen wegneemt. Maar doordat we het zorg noemen, gaan we het in een protocol gieten. Zoek naar de kracht van gemeenschappen en naar wat bijdraagt aan zingeving voor mensen We moeten daarnaast voorkomen dat het begrip sociale basis een loos begrip wordt of met de denkwijze uit de zorg wordt ingevuld: dat de focus ligt op het tekort en op wat er niet op orde is. Nee, ga op zoek naar de kracht van gemeenschappen, herstel netwerken en zoek naar wat bijdraagt aan zingeving voor mensen.’ Om dat voor elkaar te krijgen zullen verbindingen moeten worden gelegd tussen zorg en welzijn, betoogt Bakker-Klein. Ze ziet haar kennisinstituut daarin een belangrijke rol spelen, juist vanwege de kennis over het sociaal domein. ’We moeten dat heel praktisch maken, handvatten bieden op basis van kennis. Als bijvoorbeeld een verpleeghuis niet weet hoe ze verbinding kan leggen met de sociale basis in een wijk, met sociaal werkers… dan kunnen ze bij ons vinden welke stappen ze moeten zetten om die verbinding te leggen.’ En samenwerking in netwerken is daarbij het credo zegt ze. ’Met partijen uit de zorg en uit welzijn.’ De Kaart van Nederland van Movisie. Hoe donkerder groen de gemeente, hoe meer projecten Movisie er doet. Kijk op movisie.nl/landkaart In veel gemeenten is welzijn wegbezuinigd. Sociaal werk zit er met anderhalve man en een paardenkop 10
RkJQdWJsaXNoZXIy OTE0NDk=