Drie kennisbronnen Wetenschappelijke, professionele en ervaringskennis zijn voor Movisie de drie bronnen voor de aanpak van maatschappelijke problemen. Iedere kennissoort heeft zijn eigen invalshoeken en benadering van een situatie: wetenschappelijke expertise op basis van onderzoek, praktijkkennis van professionals die dagelijks werken aan sociale vraagstukken en ervaringskennis van deskundigen die zich beter met hulpvragers kunnen identificeren en beter hun taal spreken. Volgens Movisie moeten de drie kennissoorten gelijkwaardig benut worden om effectief te kunnen zijn. Op ervaringsvraagstukken.nl is over dit onderwerp al een begin gemaakt met het ontsluiten van ervaringskennis voor het sociaal domein. verhaal vaak gaat, vind ik overigens een al te boude stelling. Je kunt hoogstens zeggen dat te veel stress de kwaliteit van je mentale functioneren aantast, en impulsiever gedrag oproept.’ Pure wilskracht laat zich niet erg goed trainen Als zelfcontrole zo belangrijk is, kun je mensen er dan in trainen, om te voorkomen dat ze in de schulden komen? Zou dat dan de kern van de schuldhulpverlening moeten zijn? Tiemeijer: ’Pure wilskracht laat zich niet erg goed trainen. Wat je jezelf wel zou kunnen aanleren, zijn goede gewoonten. Vraag bijvoorbeeld bij de AH altijd het lange bonnetje zodat je thuis kunt nagaan hoeveel en waaraan je zojuist geld hebt uitgegeven.’ Niet overvragen Ervaringsdeskundige Marc Mulder, sinds 2019 in dienst van Movisie, onderkent evenals Tiemeijer het belang van zelfcontrole en het aanleren van goede gewoonten. Maar hij benadrukt dat ’de oplossing van een schuld wel moet worden gezocht binnen de mogelijkheden van mensen. We moeten oppassen dat we niet te veel van hen vragen.’ Mulder was in een vorig leven de eigenaar van drie spelletjeswinkels in Arnhem, Enschede en Zwolle. Vooral doordat zijn zakenpartner ’dingen deed die niet helemaal door de beugel konden, kwam hij in financiële problemen terecht. Tien jaar lang werd hij achtervolgd door incassobureaus en deurwaarders en de Belastingdienst, ook toen hij vrijwel niets meer had. De oplossing van schulden moet worden gezocht binnen de mogelijkheden van mensen Na afronding van zijn schuldhulptraject, is hij gaan werken als schuldhulpverlener. ’Dankbaar werk, maar al na korte tijd merkte ik dat schuldhulp verlenen net als hozen in een lekke boot is. Je helpt net zoveel mensen als erbij komen.’ Als ervaringsdeskundige heeft hij samen met anderen een handreiking geschreven: Kwartier maken voor het werken met ervaringsdeskundigen.10 Daarin schrijft hij onder meer dat het werk van de schuldhulpverlener er gemakkelijker en beter op wordt als hem of haar de tijd is vergund om een vertrouwensrelatie met cliënten op te bouwen. Een inzicht dat ervaringsdeskundige Mulder deelt met ontwikkelmanager Schaafsma en wetenschapper Tiemeijer. Verder benadrukt hij dat ’aangesloten moet worden op de mogelijkheden van mensen. We dienen ons er dus voortdurend rekenschap van te geven dat de mate van zelfcontrole deels aangeboren is en het aanleren van goede gewoonten vaak buitengewoon lastig is.’ Tot slot pleit Mulder wederom voor het recht op een duurzame oplossing van schulden, op een termijn die voor zowel de schuldeiser als de schuldenaar haalbaar is.11 ’Aanpak van de achterliggende problematiek hoort daarbij voorop te staan. Niet zozeer door in te zetten op gedragsverandering, maar door aan te sluiten op het reële doe- en leervermogen van mensen.’ Bronnen 1 www.socialevraagstukken.nl/column/professionals-versus-ervaringsdeskundigen-wederzijds-onbegrip/ 2 V erlossing van schuld en boete, jaarboek van het Tijdschrift voor sociale vraagstukken, redactie Stijn Verhagen, Liilian Linders en Marcel Ham, uitgeverij Van Gennep, Amsterdam 3 www.vng.nl/nieuws/lancering-schuldenknooppunt 4 www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/schulden/gemeenten-sneller-signaleren-van-schulden 5 www.schouderseronder.nl/ 6 d66.nl/wp-content/uploads/2022/11/Initiatiefnota-D66-Sneller-uit-de-schulden_november2022.pdf 7 Self Control, Tiemeijer, W.L, Cambridge University Press, Cambridge, 2022 8 Eigen Schuld?,Tiemeijer, W.L, WRR, Amsterdam University Press, Amsterdam 2016 9 Weten is nog geen doen, WRR, Amsterdam University Press, Amsterdam 2017 10 www.movisie.nl/artikel/nieuw-handreiking-kwartiermaken-ervaringsdeskundigen 11 www.socialevraagstukken.nl/redelijk-schuldbeleid-moet-vanaf-nu-een-recht-en-geen-gunst-zijn/ 18
RkJQdWJsaXNoZXIy OTE0NDk=