Movisies 2023

VISIE Jarenlang stond Nederland bovenaan internationale lijstjes over de emancipatie en acceptatie van lhbti+ inwoners. Maar Nederland is teruggezakt. Volgens Charlot Pierik van Movisie lijkt het erop dat juist de toegenomen openheid en zichtbaarheid van de lhbti+ gemeenschap sterke tegenreacties oproept. De emancipatie en acceptatie van lhbti+ personen in Nederland vertoonde de afgelopen decennia een positieve ontwikkeling. Helaas leert onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) uit 2022 dat deze tendens de laatste jaren niet krachtig heeft doorgezet. Volgens het SCP-rapport Opvattingen over seksuele en genderdiversiteit in Nederland en Europa 2022 is sinds 2017 het aantal Nederlanders dat positief staat tegenover homo- en biseksualiteit afgenomen, van 78 naar 76 procent. Zichtbare intimiteit tussen mensen van gelijk geslacht ligt uiterst gevoelig en de acceptatie van transgender personen en seksuele diversiteit is minder groot dan die van homo- en biseksuelen, stelt het SCP vast. Op internationale lijstjes over emancipatie en acceptatie van lhbti+ inwoners is Nederland gedaald, zoals blijkt uit de Rainbow Europe Map and Index 20221. Tegenreacties Wat is er aan de hand? Juist de sterke emancipatie, de gegroeide zichtbaarheid en openheid van de lhbti+ gemeenschap lijken weerstanden op te roepen. Lhbti+ personen manifesteren zich in al hun verscheidenheid en komen op voor hun recht om zichzelf te zijn. Tegenreacties worden op verschillende niveaus zichtbaar. Op conservatieve platforms en in sommige behoudende confessionele kringen is bijvoorbeeld verzet tegen Paarse Vrijdag, een dag waarop scholen aandacht besteden aan de acceptatie van seksuele en genderdiversiteit. Soms worden ouders zelfs opgeroepen om hun kinderen op Paarse Vrijdag thuis te houden. Een ander voorbeeld is de weerstand tegen de nieuwe Transgenderwet. Zo was er in 2022 een postercampagne in bushokjes en is er nu een frequent te horen STER-spotje waarin geageerd wordt tegen de mogelijkheid voor transgender personen om hun juridische geslacht te wijzigen. Tegenreacties nemen soms uiterst grimmige vormen aan. Het aantal incidenten is talloos, met name op dagen als Coming Out Day waarop Pride-vlaggen worden weggehaald of vernield. Trieste dieptepunten waren de bekladding en vernieling van de Pride Photo-expositie in Vlissingen, Almere, Assen, Maastricht en Heerenveen in 2022. Tegenreacties worden door velen binnen en buiten de lhbti+ gemeenschap bestempeld als backlash en als uiterst bedreigend ervaren. Sommigen vrezen dat het anti-lhbti+ klimaat uit Oost-Europese landen naar ons overwaait. Dijkgraaf vraagt terecht extra aandacht voor jongeren, ouderen en kringen waar lhbti+ nog een taboe is De hele bevolking Een passend antwoord is niet eenvoudig te geven. Positief is dat minister Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in 2022 aankondigde dat de 56 Regenboogsteden tot 2026 jaarlijks 1,24 miljoen euro krijgen om hun lokale lhbti+ emancipatiebeleid verder te ontwikkelen. Inzet is de acceptatie van lhbti+ personen te laten toenemen onder de hele bevolking. Dijkgraaf vraagt terecht extra aandacht voor jongeren, ouderen en kringen waar lhbti+ nog een taboe is en stelt dat vooroordelen, discriminatie, intimidatie en geweld tegen lhbti+ personen moeten afnemen. Om dat te laten lukken is inzet nodig van alle geledingen in de samenleving: gemeenten, organisaties, professionals en inwoners. Het verder brengen van de emancipatie van lhbti+ inwoners is daarmee een opdracht aan ons allen. Charlot Pierik is projectleider Regenboogsteden bij Movisie Emancipatie lhbti+ personen: twee stappen vooruit, een stap terug Tekst: Charlot Pierik | Foto: Maaike Eijkman 1 ilga-europe.org/report/rainbow-europe-2022/ 31

RkJQdWJsaXNoZXIy OTE0NDk=