Voor het behoud van mijn bijstandsuitkering moet ik fietsen repareren. De dwangarbeid in kille omstandigheden verkrampt mijn onderrug. Als de pijn te hevig wordt, krijg ik pijnstillers van mijn nieuwe huisarts. De opioïden stillen de pijn. De kuur heeft ook een effect op mijn gevoeligheid voor verslaving en somberheid. Ondanks antidepressiva en abstinentie van alcohol, tuimel ik in de leegte waarin ik al zo vaak verbleef. Alleen de omstandigheden zijn verdraaid anders. Afgelopen zomer verhuisde ik van een antikraakpand in Amsterdam naar een antikraakhuis in IJmuiden. Het contrast tussen beide leefomgevingen is groot en net zo onheilspellend als mijn nieuwe buur, de staalfabriek met zijn hoogovens. Onze rijkdom is armoedig verdeeld en onze armoede is rijkelijk verdeeld In de woonkamer van het verpauperde huis staat een stalen potkachel. Het is de enige warmtebron. Een zelfverkozen koolmonoxidevergiftiging lijkt mij nu best een nette manier om het leven te verlaten. Vrees voor mijn dood overheerst de kille gedachte. Voorlopig laat ik de potkachel verbonden met de schouw en blijft de gaskraan afgesloten. Wankele geest In plaats daarvan hang ik voornamelijk op de bank, in de huiselijke kou, gehuld in lagen skikleding, angstig energie te besparen. Dagelijks drink ik veel koffieverkeerd, kettingrook ik sjekkies van zware tabak en ben ik stoned van cannabis. Bij tabakschaarste knip ik peukeindjes open, met de vrijgekomen shag rol ik nieuwe tweedehands peuken. Eén keer per week hou ik de schone schijn op als ik naar buiten ga en mijn boodschappen vergaar bij de voedselbank, supermarkt en coffeeshop. Als de winter halverwege is, krijgt de Sociale Dienst hoogte van mijn situatie en suïcidale neigingen. Wat later komt een ggz-crisisteam op bezoek. Mijn crisis vinden de heren niet té verontrustend. Misschien komt dat door mijn onthaal en opgeschoonde voorkomen. Winters Openhartig zijn over zijn persoonlijke armoede is lastig. Sander Griek neemt je desondanks mee in zijn belevingen. Evengoed ontmoet ik een paar weken later mijn psychiater. Zij vermoedt gelijk veel meer achter mijn veertigjarige-grappenmaker-façade. Een half jaar later wordt duidelijk wat er gaande is in mijn wankele geest. Het vonnis: bipolaire stoornis, type 2 en borderline persoonlijkheidsstoornis, type ’nogal duidelijk’ en behoorlijk verslavingsgevoelig. Na deze ophelderingen word ik op een stemmingsstabiliserende medicatie ingesteld en begin ik met psychotherapie. Na vijf jaar droogte begin ik op eigen initiatief met een pils-en-rode-wijn-kuur. Warm hiernamaals Het is elf winters geleden dat ik in de vochtige kou, in een mist van wiet en tabaksrook op mijn bank lag te dromen over een warm hiernamaals. Sindsdien is veel in positieve zin veranderd. Zo zijn mijn schulden gesaneerd. Inhaleer ik niet langer tabak en/of wietrook. De stemmingsstoornis is succesvol onder behandeling. De persoonlijkheids- stoornis heeft regelmatig veel liefdevolle aandacht nodig. Onder milde druk van mijn psychiater en psycholoog ben ik geheel vrijwillig gestopt met mijn alcoholkuur. Na acht jaar in de bijstand heb ik een baan als ervaringsdeskundige gekregen. Ondanks mijn dyslexie ontdekte ik een talent voor het schrijven van columns en kreeg ik een kans van de hoofdredacteur van Tijdschrift voor Sociale Vraagstukken om zoiets te schrijven. Dat is aardig gelukt. Het antikraakhuis heb ik opgeknapt en is een fijne plek om in te wonen en te werken. Alleen voor bezoek slurpt de potkachel nog aardgas. Dan verdwijnt koolmonoxide steeds keurig door het rookkanaal naar de hemel. De waakvlam brandt zelden. Hoeveel geluk ik heb Openhartig zijn over persoonlijke armoede is lastig. Vooral omdat zij zoveel verschijningen kent. Voor Nederlandse maatstaven leef ik qua inkomen aan de grens van armoede. Toch ervaar ik onze economische rijkdom regelmatig als kwetsend, karig en kil. Want… onze rijkdom is armoedig verdeeld en onze armoede is rijkelijk verdeeld. Gegeven de omstandigheden besef ik hoe groot mijn welvaart werkelijk is en dus hoeveel geluk ik heb. Vermoedelijk is mijn persoonlijke armoede vooral een chronisch gebrek aan zekerheid en energie. Sander Griek is ervaringsdeskundige bij Movisie COLUMN
RkJQdWJsaXNoZXIy OTE0NDk=