Zorg Samen!

COLUMN MICHAËLA Onlangs was ik bij een netwerkoverleg vanuit het Netwerk Ketenzorg Dementie In Utrecht. De bijeenkomst stond in het teken van evalueren en vooruitkijken. Wat was er veel bereikt. In het nader tot elkaar komen, maar ook het in beweging krijgen van partners om dementie in de stad Utrecht aan te pakken. Een gedeeld ge- voel van trots maakte zich meester van de groep. Door de facilitator werd de opdracht gegeven om het jaar in één woord samen te vatten. Er werd van alles geroepen; veel had te maken met trots en de vooruitgang. Tijdens dat roepen ontstond er iets bijzonders. Omdat ik iets verkeerd ver- stond, vormde de woordenbrij in mijn hoofd een nieuw woord. Hoewel ontsproten aan mijn eigen fantasierijke brein, raakte het woord mij direct op verschillende manieren en denk ik dat het een woord van betekenis kan zijn. Het woord is: ‘vooruitsaamheid’ . Vooruitsaamheid zelfst. naamw. (v.): 1) de gevoelde energie om samen ergens voor te gaan ook al is dat niet ge- makkelijk 2) werken vanuit complexiteit en een gedeeld perspectief 3) de neuzen dezelfde kant op. Voorbeeld: deze groep kenmerkt zich door vooruitsaamheid . Ze schuwen de samenwerking niet, ook al wringt het soms behoorlijk. [noot van de auteur: het woord is nog te pril om een volledig accurate betekenis of omschrijving te bieden. Dit is nog een werk in wording] Er zit energie in het woord vind ik en zo vinden ook de mensen die ik dit nieuwe woord inmiddels heb voorgelegd. Je krijgt er spontaan zin in, wat het dan ook is. Er zit beweging in, en dan specifiek naar voren. En die beweging maak je samen. ‘Vooruitsaamheid’ is de positieve uitkomst van een inge- wikkelde en misschien niet altijd leuke zoektocht. De worsteling van waaruit een gedeeld perspec- tief ontstaat, van waaruit je weer samen verder kunt. Misschien niet als vrienden, maar als partners werkend aan eenzelfde doel. Een doel dat belangrijker is dan het met elkaar kunnen vinden. Gezamenlijke visie en taal Ik kom in mijn werk als trainer en adviseur in het sociaal domein best veel conflictmijders tegen. Als het spannend wordt en emoties oplopen, wil- len we daar van nature het liefst zo snel mogelijk van weg. Veel professionals kiezen liever voor ‘vooruitmaarheid’: oftewel het compromis. In een enkel gevalletje stappen mensen uit verbin- ding. In beide gevallen geen win-win dus. We kiezen in het sociaal domein liever voor prag- matisme. Vaak hoor ik professionals verzuchten: ‘Iedereen is druk, agenda’s lopen over, dus laten we het in hemelsnaam niet moeilijker maken dan het hoeft te zijn.’ Of: ‘Ik vind dat gepraat allemaal zo ingewikkeld, kunnen we niet gewoon aan de slag gaan…?’ Soms is dat prima en kom je er gaandeweg ook wel. Dan bepaal je geen volledig gedragen visie of doelstelling, maar ga je gewoon aan de slag. Problemen tackel je daar waar je die tegenkomt. Zolang je je blik op het doel houdt kan het proces er een zijn van ‘vooruitsaamheid’ . Toch zou ik ervoor pleiten om in gevallen waar veel belang en veel emotie speelt, eerst op zoek te gaan naar een gezamenlijke visie en taal. Definieer eerst waar je het met elkaar over hebt en formuleer of herformuleer waar je met elkaar aan wilt en kunt werken. En vanuit daar vooral gaan dóen. Maak gebruik van talenten, benut verschillen en bied ruimte voor andere ziens- en denkwijzen. En zet het ego even in de wacht. Kortom: vooruitsaam. Omdat een optimaal resultaat het belangrijkste doel is en samen­ werking het enige middel om daar te komen. En natuurlijk, ‘vooruitsaamheid’ is geen gemak- kelijke opgave. Je moet bereid zijn de worsteling met elkaar te doorstaan en de vertraging te verduren. Maar je komt wel ergens! Michaëla Merkus Vooruitsaamheid