Movisies - november 2018

COLUMN Marie Kamphuis, pionier in de professionalisering, pleitte al in 1948 voor de toepassing van wetenschappelijke kennis in het sociaal werk. Zeventig jaar later zien we nog steeds een kloof tussen onderzoek en praktijk. Evidence-based practice (EBP) wordt op dit moment beschouwd als een veelbelovend model om die kloof te overbruggen. De landelijke en lokale overheid verlangt steeds meer dat sociaal werkers evidence-based werken. Toch gebeurt dit niet of nauwelijks. Hoe komt dat toch? Daarover gaat mijn proefschrift. Ik ging na waarom de adoptie en implementatie van EBP zo moeizaam verloopt en wat en hoe het beter kan. Ik vond meerdere factoren die de implementatie belemmeren. Op één ervan ga ik in deze column in: de verwarring over wat EBP is. Sinds de introductie van EBP, zo’n 15 jaar geleden, is een discussie gaande. Is EBP wel mogelijk en wenselijk in het sociaal domein? Sommigen vinden dat EBP niet toepasbaar is omdat experimenteel effectonderzoek maar beperkt mogelijk is of in ieder geval vooralsnog nauwelijks beschikbaar is. Andere bezwaren: EBP tast de autonomie van de professional aan en houdt geen rekening met de wensen en omstandigheden van de cliënt of doelgroep. Uit mijn promotieonderzoek blijkt dat veel van deze kritiek voortkomt uit een hardnekkig misverstand over wat EBP is. Vaak wordt gedacht dat het bij EBP gaat om het toepassen van wetenschappelijk bewezen, effectieve interventies, ook wel evidence-based interventies genoemd. Dit is natuurlijk een simpel en aantrekkelijk idee. Als we nu alleen nog maar bewezen, effectieve interventies gebruiken dan krijgen cliënten de beste ondersteuning. Deze veronderstellingen kloppen niet. De oorspronkelijke definitie van de grondleggers beschrijft EBP niet als product maar als een proces. In dat proces worden de best beschikbare onderzoekskennis, de expertise van de professional en behoeften van de cliënt zorgvuldig meegewogen bij beslissingen over de beste passende interventie voor een cliënt. Dus dat betekent dat ook als je niet voor een bewezen effectieve interventie kiest, bijvoorbeeld omdat je als professional weet dat een andere interventie beter aansluit bij jouw cliënt, je toch evidence-based werkt! Overigens is het niet vreemd dat er zo’n hardnekkig misverstand bestaat over wat EBP is. In de vakliteratuur hanteren auteurs vaak verschillende definities. Daarom is mijn belangrijkste advies dat onderzoekers, opleiders bij hogescholen, beleidsmakers en financiers het verschil tussen het EBP proces en evidence-based interventies moeten erkennen en steeds moeten expliciteren wat ze met EBP bedoelen. De implementatie van EBP in het sociaal werk heeft nog een lange weg te gaan. Maar het wegnemen van dit hardnekkige misverstand kan veel zorgen over en weerstand tegen EBP wegnemen. Dit is een eerste noodzakelijke stap om van de implementatie van EBP een succes te maken en de kloof tussen onderzoek en praktijk te overbruggen. Renske van der Zwet (onderzoeker bij Movisie). Haar proefschrift Implementing evidence-based practice in social work: a shared responsibility verschijnt op 9 november 2018. Meer informatie? Mail naar: r.vanderzwet@movisie.nl Hardnekkig misverstand Evidence Based Practice is niet een product maar een proces.

RkJQdWJsaXNoZXIy OTE0NDk=