Hoe maak je samen een ‘kompas’ voor mantelzorgers?

Mantelzorgers zijn geholpen met heldere en praktische informatie over de beschikbare ondersteuning. Waar kan ik terecht? Hoe regel ik hulpmiddelen voor mijn naaste? Hoe combineer ik zorg met mijn werk? Een goede sociale kaart kan uitkomst bieden. Ze helpt mantelzorgers op weg naar de juiste ondersteuning en professionals zien beter naar wie ze warm kunnen doorverwijzen. Deze tips helpen om samen een sociale kaart te maken die mantelzorgers ook echt gaan gebruiken:

Samen doen, natuurlijk ook mét mantelzorgers

Het werkt goed om zo’n nieuwe sociale kaart samen met professionals, betrokken organisaties en mantelzorgers op te stellen. Dit is meteen een manier om elkaar beter te leren kennen. Het betrekken van mantelzorgers is waardevol omdat zij ervaringsdeskundig zijn en vanuit een heel andere hoek meedenken. Je kunt hen laten deelnemen aan een werkgroep, een mantelzorgpanel oprichten of een aantal mantelzorgers de eerste opzet van de sociale kaart voorleggen.

In Noordwest Veluwe is de Reisgids Mantelzorg gebruikt om informatie voor mantelzorgers van mensen met GGZproblematiek te bundelen. Een deelnemer uit Noordwest Veluwe: ‘Ik had een boekje met de vijf routes die mantelzorgers kunnen bewandelen. De mantelzorgondersteuner heeft aan de hand daarvan vijf lijsten opgesteld: waar kan de mantelzorger informatie vinden?’ De beschikbare informatie is verzameld en gebundeld tot overzichtelijke infographics. Lees het hele interview.

Superhandig: maak afspraken over het onderhouden van de sociale kaart

Een sociale kaart is snel verouderd. Professionals wisselen nu eenmaal van baan of veranderen van takenpakket. Ook organisaties veranderen hun diensten of voorzieningen. Denk dus na hoe je de sociale kaart up-to-date houdt en wie dat doet. Je kunt bijvoorbeeld één organisatie of contactpersoon daarvoor verantwoordelijk maken. In Land van Cuijk is een digitale respijtkaart gemaakt, met een overzicht van de meer dan tachtig voorzieningen. Er wordt doorverwezen naar de verschillende websites. Het Mantelzorgsteunpunt is verantwoordelijk voor de digitale sociale kaart. Het stuurt één keer per jaar een mail naar de organisaties met het verzoek alle gegevens te controleren. Er kan ook gekozen worden voor een sociale kaart waar de naam van de organisaties, hun website en het algemene telefoonnummer worden vermeld.

Goed verspreiden helpt mantelzorgers

Mantelzorgers weten niet altijd dat er hulp mogelijk is en gaan daarom niet altijd zelf op zoek. Verspreid de sociale kaart daarom ook op plekken waar mantelzorgers in het dagelijks leven veel komen. Dus niet alleen bij de huisarts of de mantelzorgconsulent, maar ook in het buurthuis, bij de voetbalvereniging, op scholen of in de supermarkt. Is de sociale kaart online? Bedenk dan ook hoe je mantelzorgers hierop kunt attenderen. Bijvoorbeeld door het plaatsen van een nieuwsbericht in de lokale krant, het informeren van huisartsen of via een flyer of kaartje met daarop het adres en de korte inhoud van de website.

In de Brabantse Wal wordt gewerkt aan een startpunt voor mantelzorgers, in de vorm van een website, die 24/7 beschikbaar is. Deze website krijgt een chatfunctie, zodat mantelzorgers altijd terecht kunnen met vragen. Het Mantelzorgsteunpunt is verantwoordelijk voor het onderhouden van de website.

Een overzichtelijke sociale kaart, dat is pas écht waardevol!

Het maken van een overzichtelijke sociale kaart kan best een uitdaging zijn. Er zijn meestal veel organisaties betrokken en het is een komen en gaan van collega’s. Denk met elkaar na over welke informatie je wilt delen. En houd altijd in je achterhoofd: waarmee is de mantelzorger geholpen? Houd rekening met de verschillende behoeften van mantelzorgers. De één kan goed omgaan met internet, terwijl de ander liever een fysieke flyer op de keukentafel heeft liggen. Zorg ook voor een overzicht dat geschikt is voor laaggeletterde mantelzorgers of dat ook in een andere taal beschikbaar is. In Renswoude is een flyer gemaakt voor mantelzorgers met daarop de adressen van verschillende soorten hulpverleners. Er is voor gekozen om onderscheid te maken tussen medische en niet-medische hulpverleners.

Bekijk ook dit handige hulpmiddel waarmee professionals inzicht krijgen in de verwijsmogelijkheden

Nét dat beetje extra door warm doorverwijzen

Heb jij contact met een mantelzorger die wel wat extra ondersteuning kan gebruiken? Warm doorverwijzen naar andere organisaties of professionals is dan essentieel. Het helpt als je elkaar goed kent. Het is niet altijd voldoende om een mantelzorger de sociale kaart te geven of het nummer van een professional. In de praktijk blijkt het vaak een drempel voor de mantelzorger is om echt te bellen. Warm doorverwijzen betekent dat je zelf belt met deze professional of organisatie, eventueel samen met de mantelzorger. Je kunt dan de juiste informatie geven over de hulpvraag en met elkaar afstemmen welke ondersteuning passend is. Je kunt andere professionals ook vragen om jou een korte terugkoppeling te geven van het contact dat hij heeft met de mantelzorger. Op die manier weet je zeker dat de mantelzorger geholpen is.

Een mooi voorbeeld hiervan is de samenwerking tussen het ziekenhuis op de Brabantse Wal en het Mantelzorgsteunpunt. Hier werkt men met contactkaartjes. Verpleegkundigen of medewerkers van het ziekenhuis kunnen het kaartje meegeven aan de mantelzorgers, maar de mantelzorger kan het kaartje ook meteen invullen. Dan wordt hij binnen 24 uur gebeld door iemand van het Steunpunt. Het kaartje wordt digitaal doorgestuurd naar het Mantelzorgsteunpunt. Vanwege de privacy is het belangrijk dat de mantelzorger zelf de contactgegevens invult. De contactkaartjes zijn binnen het verbetertraject met Wijzelf Traversegroep ontwikkeld. Lees meer over de contactkaartjes in dit interview.