‘Door balans tussen zorgen en je eigen ding doen, houd je het vol’

Hoe belangrijk is balans voor mantelzorgers? Op deze vraag heeft mantelzorger Jan Koning een duidelijk antwoord. ‘Ontzettend belangrijk. Je moet ook aan jezelf blijven denken, er moet tijd en ruimte voor jouw lichaam en geest zijn.’ Hoe bereikt hij deze balans?

Jan vertelt over zijn vrouw, voor wie hij al jarenlang mantelzorger is. ‘Twintig jaar geleden kreeg zij de diagnose MS. De afgelopen tien jaar is haar situatie verslechterd. Ze zit nu in een rolstoel, haar geheugen gaat achteruit en ze is heel afhankelijk van anderen.’

In gesprek

Jan las in de krant over praatgroepen voor mantelzorgers, georganiseerd door welzijnsorganisatie Carrefour. ‘Eens in de zoveel maanden komen we met een gemêleerde groep bij elkaar, mantelzorgers van jong tot oud. Een centraal onderwerp is het afstand nemen van het zorgen. Jezelf niet vergeten en afwisseling behouden tussen mantelzorgtaken en je eigen ding doen.’

Hulp van anderen

De thuiszorg is voor Jan en zijn vrouw onmisbaar. ‘Op aanraden van de fysiotherapeut deed ik iedere ochtend oefeningen met mijn vrouw. Totdat mijn schouder ermee ophield: het ging niet langer. Toen hebben de thuiszorgmedewerkers dit gelijk overgenomen. Soms is het lastig om zorgtaken uit handen te geven. Dan denk ik: “dat deed ik zelf beter”. Maar daar moet je je echt overheen zetten, deze medewerkers doen hartstikke hun best.’ Daarnaast heeft Jan een aanvraag voor respijtzorg ingediend. ‘Toen ik dat aan mijn vrouw vertelde, was ze daar erg verdrietig over. Ze had het gevoel dat ik haar weg wilde hebben. Samen met de huisarts, die ik hierover gebeld heb, ben ik het gesprek met haar aangegaan om haar te laten weten dat dit echt niet zo is. Maar dat het wel belangrijk voor mij is om wat eigen tijd te hebben. Helaas hebben we door corona nog geen gebruik kunnen maken van de respijtzorg. Hopelijk kan dat binnenkort opgestart worden, zodat ik een keer een nachtje weg kan. Naar een congres bijvoorbeeld.’

Balans gevonden

Jan is een actieve man. Hij leest graag en spreekt regelmatig af met vrienden. ‘Het is voor mij heel belangrijk om in contact te blijven en diepzinnige gesprekken te kunnen voeren.’ Daarnaast is hij actief als vrijwilliger bij Seniorweb en sport hij wekelijks. ‘Als het goed weer is, ga ik lekker fietsen door de polder, met de wind door mijn haren. Dan kom ik met hernieuwde energie en een opgeruimde geest weer thuis. Dit plan ik zoveel mogelijk ’s middags, wanneer mijn vrouw op bed rust. Dan heb ik een moment voor mijn eigen hobby’s.’

Tips

Wat kunnen professionals doen om mantelzorgers te ondersteunen bij het vinden van balans? ‘Vergeet niet om aan de mantelzorger te vragen hoe het met hem of haar gaat’, tipt Jan. ‘Vraag door, want mantelzorgers zijn geneigd om te zeggen dat het allemaal wel goed gaat. Prik daar doorheen, ga het gesprek aan en ga samen met de mantelzorger op zoek naar mogelijkheden.’ Daarnaast ziet Jan nog kansen in de rol van huisartsen. ‘De huisarts weet al twintig jaar dat mijn vrouw MS heeft, maar heeft maar één keer uit zichzelf gecheckt hoe het met ons was. Natuurlijk begrijp ik dat huisartsen het druk hebben en zelf ook niet overwerkt moeten raken. Maar het zou mooi zijn als huisartsen pro-actiever betrokken kunnen zijn bij patiënten en hun mantelzorgers.’