Drie gebruikers van de databank aan het woord

Door: Barbara Panhuijzen en Marijke Booijink

De databank Effectieve sociale interventies kent verschillende doelgroepen, zoals professionals, welzijnsorganisaties, zorgverzekeraars, onderwijsinstellingen en gemeenten. Op welke manier maken zij gebruik van de databank en hoe kunnen we stimuleren dat meer partijen dit doen? Barbara Panhuijzen en Marijke Booijink gingen in gesprek met een zorgverzekeraar, welzijnsorganisatie en hogeschool.

Zorgverzekeraar Zorg en Zekerheid: doen wat werkt voor een gezonde regio

Mensen met multiproblematiek hebben vaak hoge zorgkosten, zo merken de zorgverzekeraars. Wanneer je alleen aan de knop van medische zorg draait, lukt het maar beperkt deze zorgkosten terug te dringen. Het is belangrijk ook te kijken hoe bijvoorbeeld schulden, eenzaamheid of overbelasting van mantelzorgers verminderd kunnen worden. Zorg en Zekerheid werkt daarom steeds intensiever samen met organisaties op het gebied van welzijn. Ook het ministerie van VWS vraagt zorgverzekeraars en gemeenten nadrukkelijk om meer integraal vanuit de Zorgverzekeringswet, Wet langdurige zorg en Wet maatschappelijke ondersteuning in te zetten op wat nodig is om tot een vitale samenleving te komen.

Hoe maakt jouw organisatie gebruik van de kennis uit de databank?

Casper van den Bergh, divisiemanager bij Zorg en Zekerheid, werkt met gemeenten samen om tot nieuwe zorg- en welzijnsarrangementen te komen: 'Als zorgverzekeraar kijken we overstijgend: iets wat werkt, willen we in alle 20 gemeenten van onze zorgregio toepassen. We proberen met samenwerkingspartners een beeld te krijgen van de problematiek in de regio, vervolgens gaan we na hoe die effectief aangepakt kan worden. Daarvoor keken we al naar de databank Preventieve gezondheidsinterventies, de databank Effectieve sociale interventies wordt voor ons nu ook belangrijker.'

Hoe kan jouw organisatie de kennis uit de databank nog beter benutten?

Anneleen de Vreugd, innovatiemanager bij Zorg en Zekerheid: 'We kijken kritischer naar onze projecten en die van onze samenwerkingspartners: doen we de goede dingen en werken we aan duurzame oplossingen? Als onderdeel daarvan willen we ook meer inzetten op bestaande interventies. We moeten niet steeds opnieuw beginnen.'

'Doen we de goede dingen en werken we aan duurzame oplossingen?'

Hoe kunnen zorgverzekeraars het gebruik van effectieve sociale interventies stimuleren?

Anneleen: 'Ervoor zorgen dat iedereen er de meerwaarde van inziet, is nog wel een uitdaging. Onder samenwerkingspartners, maar ook binnen onze eigen organisatie. Door als zorgverzekeraar die beweging eerst intern en vervolgens extern te maken kun je toewerken naar beter gebruik van bestaande kennis over wat echt werkt. En dat als uitgangspunt nemen voor de zorg en ondersteuning die je vergoedt.'

WijZijn Traverse Groep: aantonen dat sociaal werk werkt

'Het sociaal werk is te bescheiden in wat het doet'. Aan het woord is Ad van Rijen, sinds ruim vijf jaar bestuurder van WijZijn Traverse Groep voor maatschappelijke welzijn, nadat hij 20 jaar in de zorg heeft gewerkt. 'Ik ben diep geraakt door de manier van werken: het echt oplossingsgericht aansluiten bij de belevingswereld van de doelgroep. Zorg gaat al snel over ziektes genezen. Maar er is zoveel meer in het leven van bewoners met een ondersteuningsvraag dat het welzijn bepaalt. De databank Effectieve sociale interventies maakt de meerwaarde van het sociaal werk inzichtelijk.'

'De databank helpt ons als opleiding met de verbreding van ons repertoire'

Wat is de meerwaarde van de kennis in de databank?

'Als je een vraagstuk tegenkomt is het zonde dat je het wiel opnieuw gaat uitvinden als er interventies beschikbaar zijn waarbij uit onderzoek is gebleken dat ze werken. De databank moet onderdeel zijn van het repertoire en de kwaliteitseis van onze sociaal werkers. Anders blijf je rondwentelen in de eigen oplossingensfeer. Zo word je uitgedaagd nieuwe interventies in te zetten.'

Op welke manier maakt jouw organisatie gebruik van de databank?

'De beleidsmedewerkers putten er bijvoorbeeld uit als de gemeente een nieuwe opdracht uitzet. Het mag nog wel een slagje dieper en minder vrijblijvend. Daarom werken wij met vakgroepen waar sociaal werkers bij elkaar komen om van elkaar leren. Daarin gebruiken we ook de kennis uit de databank. Zo borg je dat op een structurele manier in de organisatie. We kunnen deze interventies meer inzetten en vervolgens zelf de effecten ook weer monitoren.'

Hoe kunnen maatschappelijke organisaties het gebruik van effectieve sociale interventies stimuleren?

'Dat begint bij het bestuur. Bij hun keuze voor het borgen van kwaliteit. De interventies uit de databank moeten we omarmen om onze professionaliteit en innovatiekracht zichtbaar te maken. We moeten de interventies dicht bij de professionals brengen en een vaste plek geven in de organisatie door ze te verankeren in jaarplannen en aan deskundigheidsbevordering rondom deze interventies te doen. Daar ben ik groot voorstander van en daarom zit ik ook in de adviescommissie van deze databank.'

NHL Stenden Hogeschool: studenten uitdagen om kritisch te kijken

Hogescholen leiden de sociaal werkers van de toekomst op. Zij staan dus aan de basis van hoe sociaal werkers leren, werken met up-to-date kennis en bekend raken met bijvoorbeeld methodisch werken. Daarnaast hebben hogescholen een eigen onderzoeksagenda om vraagstukken in kaart te brengen en verder te ontwikkelen.

Wat is de meerwaarde van de kennis in de databank?

Job van 't Veer is lector van het lectoraat Digitale Innovatie in Zorg en Welzijn van NHL Stenden Hogeschool. 'Wij willen professionals opleiden die weten welke interventies er zijn, of ze goed uitvoerbaar en onderzocht zijn. De databank biedt daarvoor een uitstekende verzamelplek. Wij vragen onze studenten om daar kritisch naar te kijken. Het helpt ons als opleiding met de verbreding van ons repertoire.'

Op welke manier maakt de hogeschool gebruik van de databank?

'In de masteropleiding gaan studenten aan de slag met het beschrijven en onderbouwen van methoden en het doen van onderzoek. Ze worden uitgedaagd na te denken over bijvoorbeeld de verandertheorie. Wat zijn elementen om aannemelijk te maken wat een goede, passende interventie zou zijn voor een bepaalde situatie?'

Heb je een tip voor andere hogescholen?

'Laat studenten in samenspraak met praktijkinstellingen meer bijdragen aan het beschrijven en het doorontwikkelen of evalueren van aanpakken. Dan helpen onderzoeksopdrachten de praktijk ook gerichter verder. Dit werkt het beste in langdurige samenwerking met praktijkinstellingen. Dit is wel een investering, maar levert op termijn meer op dan losse kleine opdrachten. Mijn ervaring is dat het werkveld dit zelf ook meer en meer wil.'

Dit artikeltje is gebaseerd op een eerder gepubliceerd interview met Job van 't Veer in relatiemagazine Movisies.