Movisie jaarbericht 2018

Vergroten van de mogelijkheden van álle mensen om mee te denken, mee te doen en mee te beslissen op het terrein van beleid, vrijwilligerswerk en dienstverlening in het sociaal domein. Dat is het uitgangspunt van onze werkzaamheden rondom cliëntenparticipatie en democratische vernieuwing. Inzet is dat de (ervarings-)kennis en kunde van álle mensen - ook die in een kwetsbare positie zitten – optimaal benut worden in beleid, vrijwilligerswerk en dienstverlening. Want alleen dan kunnen maatschappelijke vraagstukken effectief worden opgelost.

Keuzewijzer E-tools

Online tools bieden nieuwe mogelijkheden om burgerparticipatie vorm te geven. Maar hoe weet je welke tool het beste bij de doelstellingen van je gemeente past? Movisie ontwikkelt in 2018 de ‘Keuzewijzer e-tools’ die daarin de weg wijst. De handzame en overzichtelijke publicatie brengt in beeld welke vormen van online burgerbetrokkenheid in de praktijk gebruikt worden. Het is een actueel overzicht van e-tools, hun toepassingsmogelijkheden en de ervaringen van gemeenten die deze al gebruiken. De Keuzewijzer helpt gemeenten bij het maken van afgewogen keuzes om digitale burgerparticipatie vorm te geven.

Alternatieve participatie inwoners flink in de lift

In veel gemeenten spelen adviesraden van inwoners en cliënten van oudsher een centrale rol bij het adviseren van het lokaal bestuur over sociaal beleid. Omdat lang niet alle burgers hun stem via deze raden (kunnen) laten horen, zoeken gemeenten naar alternatieve vormen om bredere groepen te betrekken bij het beleid.
Deze alternatieve vormen van inwoner- / cliëntparticipatie zitten flink in de lift, zo concludeert Movisie in ‘Anders betrokken’, een rapport op basis van een breed uitgezette enquête onder gemeenten. Veel gemeenten veronderstellen dat ze met deze alternatieve vormen het beleid beter kunnen laten aansluiten bij inwoners en beter zicht krijgen op de uitwerking van beleid in de praktijk.

Eenmalig magazine BuitensteBinnen

Hoe ga je als gemeente om met de veranderende rol van inwoners? Hoe bereik je dat ze effectief meedoen, meedenken en meebeslissen? In het eenmalige magazine BuitensteBinnen’ laat Movisie zien hoe gemeenten in Nederland daar vorm en inhoud aan geven. Ambtenaren, burgemeesters, wethouders, raadsleden en inwoners komen zelf aan het woord. Zij reiken ingrediënten aan om te werken aan een naar buiten gerichte cultuur en werkwijze in de gemeentelijke organisatie. En ze schetsen hoe dat uitpakt, welke belemmeringen ze tegenkomen en welke nieuwe mogelijkheden dat biedt.

Huiselijk en seksueel geweld zijn hardnekkige maatschappelijke problemen waar geen eenvoudige oplossingen voor bestaan. Gemeenten en professionals staan voor verschillende opgaven door de decentralisatie van taken, de Wmo en de opzet van sociale wijkteams. Hoe organiseer je een integrale aanpak? Wat kun je doen aan preventie? Hoe signaleer je geweld in afhankelijkheidsrelaties en hoe maak je het bespreekbaar? Movisie geeft duiding aan ontwikkelingen in beleid en praktijk. Met effectieve interventies, praktijkvoorbeelden, trainingen en tools ondersteunen we gemeenten en professionals in hun beroepspraktijk.

lesprogramma Je Lijf Je Lief

Het lesprogramma Je Lijf Je Lief! voor jongeren met een lichte verstandelijke beperking is verder onderbouwd en volledig herzien. Mede dankzij subsidie van ZonMw heeft Movisie ook een aantal GGD-en toegerust, zodat zij docenten in het praktijkonderwijs kunnen scholen in het lesprogramma Je Lijf, Je Lief!.

Nieuwe factsheets beschikbaar over huiselijk geweld en kindermishandeling

Welke vormen van huiselijk geweld, seksueel geweld en kindermishandeling zijn er? En welke signalen, risicofactoren en doorverwijsoverwegingen spelen een rol? Movisie heeft samen met Comensha en meer dan vijftig organisaties die werken aan de preventie en aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling alle kennis en expertise gebundeld. Resultaat: meer dan vijfentwintig factsheets, bedoeld om professionals te helpen bij het signaleren van en handelen bij verschillende vormen van geweld.

Stalking: vijf vragen en antwoorden

Wat houdt stalking in? Hoe vaak komt het voor, wat weten we over stalkers en wat zijn gevolgen? Movisie zet beschikbare kennis op een rij, met als doel professionals meer in handen te geven om signalen van stalking te herkennen. In samenwerking met de politie heeft Movisie de brochure ‘Als u wordt gestalkt’ volledig geüpdatet.

Movisie werkt aan een inclusieve samenleving. Het uitgangspunt daarbij is dat iedereen mee kan doen en niemand wordt uitgesloten op grond van leeftijd, religie, seksuele voorkeur, gender, genderdiversiteit, etniciteit of beperking.
Movisie richt zich in 2018 onder meer op:

• het bevorderen van gelijke behandeling van burgers in kwetsbare posities. Wat hebben zij zelf nodig om hun positie te versterken?
• het bevorderen van het vakmanschap van professionals om inclusie te realiseren
• het helpen wegnemen van uitsluitingsmechanismen die discriminatie veroorzaken of in de hand kunnen werken.

Inclusiediamant - tools voor sociale professionals

Als sociaal professional heb je te maken met een grote diversiteit onder je cliënten. Het is de uitdaging om rekening te houden met deze diversiteit. Daarvoor zijn een aantal basiscompetenties nodig om inclusief te werken. De Inclusiediamant bevat praktische tools om te werken aan de basiscompetenties. De Inclusiediamant bevat ook specifieke tools gericht op de volgende acht diversiteitsfactoren, te weten: •sekse & gender •religie & levensbeschouwing •etniciteit •seksuele oriëntatie •levensfase •beperking •armoede •(arbeids)participatie.

53 steden tekenen intentieverklaring Regenboogbeleid

De 53 Regenboogsteden beloven om hun Regenboogbeleid nóg effectiever te maken, onder andere door samenwerking tussen betrokken partijen te versterken. Ze gaan de resultaten en effecten van beleid monitoren en evalueren en richten zich op preventie én bestrijding van discriminatie van LHBTI’s.
In opdracht van het ministerie van OCW zorgt Movisie voor ondersteuning en advies bij het LHBTI-beleid van Regenboogsteden en voor een jaarlijkse landelijke bijeenkomst om ervaringen en opbrengsten van de Regenboogsteden uit te wisselen.

Introductie intercultureel vakmanschap voor sociaal professionals (KIS)

In 2018 ontwikkelt KIS een e-learning voor sociaal werkers om mensen met een migratieachtergrond te ondersteunen. Na de online training hebben deelnemers de basis van cultureel vakmanschap onder de knie. In de training onderzoeken ze hun eigen diversiteit en hoe hun achtergrond invloed heeft op het werk dat ze doet. Ook oefenen ze gesprekken in een aantal concrete situaties. De online training blijkt in een grote behoefte te voorzien. Vier maanden na de lancering waren er zo’n 700 deelnemers.

Kennisplatform Integratie & Samenleving (KIS)

In Nederland wonen veel mensen die verschillen in etniciteit, cultuur en religie. Dat biedt kansen maar brengt soms ook spanningen met zich mee. Hoe vormen we met elkaar een stabiele gemeenschap waarin ruimte is voor verschillen? Voor dat vraagstuk staan we als samenleving.
Doel van Kennisplatform Integratie & Samenleving (KIS) is een fundamentele bijdrage te leveren aan een pluriforme en stabiele samenleving. De onderwerpkeuze bepaalt het platform door eigen kennis en inzicht én door de kennisbehoefte vanuit het werkveld en de samenleving.
KIS wordt uitgevoerd door het Verwey-Jonker Instituut en Movisie en gefinancierd door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

In de samenleving wordt een groter beroep gedaan op het sociale netwerk van mensen. Niet langer is alleen de overheid aan zet. Familie, buren en vrienden kijken waar ze zorg en ondersteuning kunnen bieden. De formele zorg sluit hierop aan en werkt met deze informele zorg samen. De uitdagingen en kansen hierbij hebben in 2018 onze aandacht. Zo staan we stil bij intensieve mantelzorg en integraal mantelzorgbeleid.

Mensen met dementie passend ondersteunen

Ook in 2018 participeert Movisie in het praktijkverbeterprogramma Dementiezorg voor Elkaar. Movisie haalt praktijkvoorbeelden op, zo vertelt adviseur Ilse Zwart-Olde. Ilse: 'Het is van belang om naar de wensen en behoeften van de mens met dementie en zijn naasten te kijken. Als je dat goed doet, betekent dat waarschijnlijk dat je dagbesteding anders gaat invullen. Ik ken een voorbeeld van iemand met dementie die bij een slager werkt. De slager wil de nodige begeleiding bieden en de persoon met dementie kan zo lang mogelijk bijdragen aan de maatschappij.'

'Als het beter gaat met Sem, dan gaat het ook beter mij' - Intensieve mantelzorg

Mantelzorg is er in allerlei soorten en maten. Er zijn mantelzorgers die met een zorgintensieve situatie te maken hebben, omdat zij langdurig zorg en ondersteuning bieden aan een naaste met een stoornis, ziekte of handicap. Situaties waarin er sprake is van een langdurige zorgvraag en complexe problematiek – en vaak meerdere wetten en schotten. In de ondersteuning vallen deze cliënten en hun naasten vaak tussen wal en schip. Movisie publiceert in 2018 diverse kennisproducten, waaronder een filmpje, animatie en blog om deze mantelzorgers aan het woord te laten en de intensiteit van hun situatie in beeld te krijgen. In 2019 zal het resultaat van het actieonderzoek worden gepubliceerd.

Samen zicht op het netwerk – 'Wie is wie' voor ouderen

Movisie ontwikkelt in het kader van het programma BeterOud de tool 'Wie is wie' voor ouderen. De tool wordt met ouderen zelf ontwikkeld. 'Wie is wie' biedt een overzicht van hulpverleners dichtbij de oudere. Daarvoor doorlopen ze in een paar minuten enkele stappen. Ze bepalen daarbij zelf wat er wordt ingevuld. Het maken van een ‘Wie is wie’ handig voor de oudere zelf én voor de hulpverleners. De ‘Wie is wie’ belooft samen zicht op het netwerk en dat biedt ruimte voor verbinding.

Hoe zorgen we samen voor een effectieve en structurele ondersteuning van mensen in een kwetsbare situatie? Met professionals, gemeenteambtenaren, bestuurders, vrijwilligers, inwoners en ervaringsdeskundigen werkt Movisie in 2018 aan kwaliteitsverbetering en vernieuwing. We bieden praktische kennis over leren, professionaliseren en veranderen. Door verschillende perspectieven en soorten kennis te verbinden, zetten wij aan tot leren én professionaliseren en tot een toekomstbestendige, lerende praktijk.

Wat zijn lerende praktijken?

Lerende praktijken zijn hot. Je kan geen beleidsnota opslaan of er wordt aangekondigd dat er gewerkt zal worden in leergemeenschappen, leernetwerken, Living labs, Communities of practice, kenniswerkplaatsen en noem zo maar op. Maar waar hebben we het nu eigenlijk over? Op grond van literatuurstudie en gesprekken met experts die in de praktijk ervaring opdeden met een of meer van die vormen, formuleert Movisie een aantal principes die helpen bij het onderscheiden van de diverse typen lerende praktijken. En we beschrijven de vijf belangrijkste typen die zij in het sociaal domein tegenkomen.

Registreren als sociaal werker: wat adviseert Movisie?

In 2018 is het beroepsregister voor sociaal werkers in Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening geopend. Dit register is er voor sociaal werkers met een opleiding op mbo niveau 4, associate degree of hbo niveau. Voor sommige sociaal werkers is het fenomeen beroepsregistratie nieuw. Movisie-adviseur Sonja Liefhebber is betrokken bij de totstandkoming van het register en adviseert in een veel gelezen artikel sociaal werkers over het registreren: 'Het versterkt je professionaliteit, je vakmanschap, biedt je steun en verbondenheid en zo zet jij samen met je collega's het belang van sociaal werk in de maatschappij beter neer.'

Jubileumdebat werkplaatsen sociaal domein: 'Laat sociaal werkers constructieve onruststokers zijn'

'Waar blijft de stem van de sociaal professional als het gaat om het gemeentelijk sociaal beleid? Is die stem er eigenlijk wel of wordt deze niet gehoord door wethouders en beleidsmakers?' Dit is het onderwerp van het jubileumdebat 'De sociale idealen van gemeenten' van de Werkplaatsen Sociaal Domein op 22 november 2018. De Werkplaatsen Sociaal Domein zijn samenwerkingsverbanden van hogescholen, lectoraten, zorg- en welzijnsorganisaties en gemeenten. Samen werken zij al tien jaar aan onderzoek, ontwikkeling, onderwijs en ondersteuning om antwoord te bieden op regionale vraagstukken in het brede sociale domein. Movisie ondersteunt de Werkplaatsen Sociaal Domein.

Participatie, het meedoen aan de samenleving, is voor iedereen belangrijk. Mensen willen volwaardig onderdeel zijn van de maatschappij. Het gaat om werken, maar ook om het hebben van sociale contacten, het deelnemen en bijdragen aan de maatschappij en het opdoen van vaardigheden. Sommige mensen kunnen dit op eigen kracht, anderen hebben daarbij ondersteuning nodig. Bekijk hieronder verschillende voorbeelden van projecten uit 2018.

In Brabant smelten Wmo en Participatiewet steeds meer samen

In de Brabantse gemeenten Bernheze, Boekel, Landerd, Oss en Uden loopt sinds kort de tweejarige pilot 'Van zorg naar werk'. Samen met zorgaanbieders en re-integratiebedrijven en sociale werkvoorziening IBN werken deze gemeenten aan twee doelen. Ze ondersteunen mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in hun ontwikkeling richting betaald werk. En ze halen, waar mogelijk, de schotten weg tussen Wmo en Participatiewet, tussen gemeentelijke afdelingen en tussen consulenten.
José van den Elzen van de gemeente Oss: 'Hier in Oss zijn binnen de Participatiewet mogelijkheden voor scholing, bijvoorbeeld om een startkwalificatie niveau 1 te verwerven. Die mogelijkheid biedt de Wmo niet. In de pilot kunnen we de Wmo-optie combineren met de opleidingsmiddelen uit de Participatiewet.'

Tussen wil en wet – E-magazine Landelijke kennis- en inspiratiedag

Op 28 september 2018 organiseert Movisie samen met Cordaid, Sociale Alliantie, Stimulansz, Stadslab 033 en het net opgerichte Landelijk Netwerk Sociaal Coöperatief Ondernemen (LANSCO) de kennis- en inspiratiedag Tussen wil en wet in Utrecht. Met tal van interessante workshops en een informatiemarkt rondom meedoen door mensen tot wie de arbeidsmarkt een grote afstand heeft. De bijdragen zijn vervolgens gebundeld in een e-magazine, met artikelen, blogs en filmpjes. Leuk om nog eens na te lezen en je te laten informeren over dit hoogst actuele thema.

Infokaart Kwaliteitsstandaard Ggz - Zinvolle daginvulling voor mensen met een ggz-problematiek

Het Kwaliteitsnetwerk GGZ heeft een module ontwikkeld die helpt bij de zoektocht naar zinvolle daginvulling voor mensen met een psychische kwetsbaarheid. Deze module is samen met mensen vanuit ervaringskennis gemaakt en biedt handvatten om zinvolle dagbesteding vorm te geven vanuit wat zij zelf belangrijk vinden. De module biedt gemeenten en professionals een werkwijze om de wereld van zorg en arbeid te verbinden: van inloop en ontmoeting tot re-integratie en werk. Movisie heeft hieraan meegewerkt, samen met Trimbos, Zorgbelang Gelderland/Utrecht. Er is ook een handige infokaart gemaakt die de belangrijkste elementen uit de module weergeeft.

Nu mensen langer thuis wonen, is er meer hulp en ondersteuning in de wijk nodig. Er kan sprake zijn van isolement, uitsluiting, psychische problemen of eenzaamheid. Deze mensen hebben integrale, levensbrede en vaak langdurige ondersteuning nodig. In 2018 kijkt Movisie hoe alle bewoners, anderen in de wijk kunnen ontmoeten, hun boodschappen kunnen doen en zo kunnen participeren in de samenleving. Om deze mensen, waaronder ouderen, langer zelfstandig te laten wonen, helpt het als professionals, mantelzorgers en vrijwilligers van elkaar weten wat ze doen en integraal samenwerken.

Amsterdam-Zuid: een ggz-vriendelijke wijk

Bewoners met een psychische of psychiatrische achtergrond zijn steeds vaker aangewezen op ambulante begeleiding en wijkvoorzieningen. Voor bewoners in een dergelijke kwetsbare positie is het niet altijd even makkelijk om zijn weg te vinden in de wijk. Daarom start Stadsdeel Amsterdam-Zuid 'GGZ in de wijk': een project om de wijken binnen het stadsdeel ggz-vriendelijk te maken. Ggz-coach Doppy den Ouden vertelt: 'Door met elkaar in gesprek te gaan leer je elkaars werelden en expertise kennen. Zo weet je elkaar beter te vinden en weet je ook wat iemand nodig heeft om als vrijwilliger of deelnemer mee te kunnen doen.' Lees ook het handboek 'Mens tussen de mensen'. Een handboek voor professionals in zorg en welzijn, vrijwilligers, ervaringsdeskundigen en beleidsadviseurs om zelf aan de slag te gaan in je eigen wijk.

Herkennen, bespreken en ondersteunen | dementie

In 2018 verschijnt de longread 'Herkennen, bespreken, ondersteunen. Passend ondersteunen bij dementie'. Daarin beschrijven wij hoe het sociaal domein bijdraagt aan de ondersteuning bij mensen met dementie en hun naasten. Dementie is een ziekte die impact heeft op alle levensterreinen. Er is veel aandacht voor oplossingen in de zorg. Maar dementie is meer dan een diagnose; het gaat ook om het sociale leven van mensen. Wie ben ik? Wat kan ik? Wat wil ik? De meeste mensen willen en kunnen prima langer thuis wonen. Passende ondersteuning is hierbij van cruciaal belang voor mensen met dementie én hun naasten.

Koplopergemeenten geven impuls aan cliëntondersteuning in hun regio

Eind november pitchen veertien nieuwe koplopergemeenten in het gemeentehuis van Almere over hun aanpak en ambities voor cliëntondersteuning. Met deze aftrap wordt het vervolg van het Koploperproject cliëntondersteuning ingeluid. Cliëntondersteuning helpt inwoners passende zorg en voorzieningen te regelen. Binnen het Koploperproject gaan gemeenten aan de slag met het verbeteren van het aanbod en de kwaliteit van cliëntondersteuning. Het project Koplopers Cliëntondersteuning draagt bij aan een betere bekendheid en uitvoering van onafhankelijke cliëntondersteuning. In 2018 geven de eerste veertien koplopergemeenten in nauwe samenspraak met lokale belangenbehartigers en/of adviesraden een impuls aan het versterken van cliëntondersteuning in hun regio. Zij laten zien wat hun visie en aanpak is en delen praktijkverhalen en succesvolle werkwijzen.

Vrijwilligerswerk houdt de samenleving als geheel én de vrijwilliger zelf gezond en veerkrachtig. Waar actieve burgers zich vrijwillig inzetten voor een ander en de samenleving, ontstaan sociale innovatie en ondernemerschap. Vrijwilligerswerk is tegelijk een doel en middel voor zowel gemeenten als organisaties en initiatieven. Vanuit onze kennisfunctie ondersteunen wij deze processen.

Winnaars Meer dan handen prijzen 2018

Movisie organiseert sinds 2011 de jaarlijkse Meer dan handen vrijwilligersprijzen, een initiatief van het ministerie van VWS, dat wordt ondersteund door Vereniging NOV, de VNG, LSA Bewoners en de VriendenLoterij. Met deze prijzen krijgen vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties de erkenning en waardering die zij verdienen voor hun belangeloze inzet. Op 15 februari 2019 ontvingen Ixta Noa, Stichting Anders uit Papendrecht en Pip Schevers uit Meijerijstad de prijs. De publieksprijzen gingen naar het Vrijwilligersplein van Alzheimer Nederland, Avavieren en Stef Verhagen. De gemeente Capelle aan den IJssel kreeg de eervolle vermelding 'Vrijwilligersgemeente van het jaar'.

Opleiding en welvaartsniveau bepalen invulling vrijwilligerswerk

Het CBS presenteert op 17 juli nieuwe cijfers over vrijwilligerswerk. Daaruit blijkt dat vrijwilligers die enkel de basisschool hebben afgerond wekelijks bijna zeven uur aan vrijwilligerswerk besteden. Terwijl afgestudeerden van hogeschool en universiteit minder dan vier uur uittrekken voor anderen.
Matthijs Terpstra, Movisie-expert vrijwillige inzet, reageert in dagblad Trouw: 'Laagopgeleiden doen vaker vrijwilligerswerk in georganiseerd verband. Denk bijvoorbeeld aan het trainen van een jeugdteam van de lokale voetbalclub. De trainingen vinden vaak plaats op vaste momenten in de week. Hoogopgeleiden hebben de voorkeur voor flexibel vrijwilligerswerk. Denk dan bijvoorbeeld NL doet of werk op een festival. Iets eenmaligs waar ze veel plezier uit halen.'

Ga met collega's in gesprek over burgerinitiatieven

Veel gemeenten en wijkteams zijn benieuwd hoe ze burgerinitiatieven nog beter kunnen stimuleren en ondersteunen. Joke Meindersma van Movisie, geeft vijf handige tips:

• Leer van elkaars ervaringen als actieve bewoner.
• Ga het gesprek aan met elkaar en zorg dat alle neuzen dezelfde kant op staan.
• Weet wie wat doet: het is belangrijk dat je binnen de gemeente goed op de hoogte bent van elkaars plannen en de mogelijkheden.
• Verminder knelpunten of neem ze weg.
• Formuleer jullie eigen verhaal. Welk mandaat heeft het wijkteam? Wie pakt het op? En wat kunnen inwoners verwachten?

Weten wat werkt bij de zorg en ondersteuning van mensen in kwetsbare posities is belangrijk, maar doen wat werkt is waar het uiteindelijk om gaat. In 2018 draagt Movisie bij aan een effectieve aanpak van sociale vraagstukken door wat werkt kennis te verzamelen, verspreiden en te stimuleren dat deze kennis wordt toegepast. Ook adviseert en ondersteunt Movisie bij outcomegericht werken. Movisie zet in 2018 het werken aan de beoordeling en erkenning van interventies voort. Dit doet zij binnen een erkenningstraject, een samenwerking tussen zeven landelijke kennisinstituten.

Een leercyclus creëren met het Kwaliteitskompas

In 2018 maakt Movisie het Kwaliteitskompas toepasbaar voor gemeenten en de aanpak van sociale vraagstukken. Deze doorontwikkeling staat centraal tijdens een presentatie van adviseur Karin Sok op het congres 'Sturen op resultaten en kwaliteit in het sociaal domein' dat Binnenlands Bestuur en Movisie organiseren. Ook vormt het de basis voor een nieuwe handreiking over het gebruik van het kompas in de praktijk. Het Kwaliteitskompas is een cyclisch leermodel waarmee gemeenten, maatschappelijke partners en inwoners gezamenlijk ambities, maatschappelijke resultaten en indicatoren kunnen formuleren. Movisie ontwikkelt het kompas samen met Vilans en NJi.

Arbeidsparticipatie statushouders vergroten met verbetertool

Wat werkt bij het bevorderen van arbeidsparticipatie onder statushouders? Het kennisplatform Integratie en Samenleving, een samenwerking tussen Movisie en het Verwey-Jonker Instituut, publiceert in 2018 een wat werkt bij-dossier over dit thema. Daarnaast verschijnt er ook een online verbetertool. Gemeenten en professionals kunnen met deze online tool hun beleid, werkwijze of project rondom arbeidsparticipatie van statushouders onder de loep nemen. De verbetertool is gebaseerd op inzichten uit onderzoek én de praktijk.

Alliantie Verandering van Binnenuit

Samen met het Consortium Zelfbeschikking start Movisie in 2018 de Alliantie Verandering van Binnenuit. De alliantie wil de veiligheid, gelijkheid en acceptatie van vrouwen en LHBT’s bevorderen, specifiek in de diverse migranten- en vluchtelingengemeenschappen in Nederland. Zij werkt nadrukkelijk 'van binnenuit', op basis van de wensen, ideeën en ervaringen met methoden en strategieën van de gemeenschappen en hun organisaties. Deze insteek is gebaseerd op de kennis over wat echt goed werkt die Movisie samen met de praktijk ontwikkelt.