Movisies - maart 2019

Piet (72) Parkinsonpatient Piet is 72 en woont al veertig jaar met zijn vrouw in een eengezinswoning in Ootmarsum. ‘Ik heb een zoon van 39, die ook in Ootmarsum woont en een dochter van 37. Ons contact is heel goed. Mijn zoon heeft twee prachtige kinderen: een van vier en een van zeven. Op mijn 56ste kreeg ik de diagnose Parkinson. Die ziekte heeft mijn leven veranderd. Ik moet geregeld naar het ziekenhuis en omdat het rijden steeds slechter gaat, ben ik voor de langere afstanden afhankelijk van anderen. Als mijn vrouw niet kan, brengt een van mijn broers of zussen mij. Die wonen allemaal in deze regio.’ Toepassing Piet is een van de persona’s die Movisie ontwikkelde voor Agora, een landelijke organisatie die zich inzet voor mensen met een levensbedreigende aandoening of kwetsbaarheid en voor hun naasten. Agora zet persona’s als Piet in om het bewustzijn te vergroten in de zorg en het sociaal domein. Bijvoorbeeld tijdens een bijeenkomst in het Parkinson Café of workshops met verpleegkundigen. Sandrina Sangers, beleidsadviseur bij Agora, merkt dat de persona’s een prachtige gespreksopener zijn. Door Piet in te brengen, spreken mensen zich makkelijker uit over persoonlijke thema’s zoals het levenseinde. Zo worden zorgverleners zich bewust van vragen die Piet en zijn vrouw hebben op psychosociaal en zingevingsgebied, onderdelen van palliatieve zorg. Agora heeft Piet en enkele andere persona’s ook ingezet in ‘mantelzorgmonologen’, een educatieve theatervoorstelling waarin acteurs de rol van verschillende persona’s vertolken. Het verhaal van Piet maakt onder andere duidelijk hoe groot de druk op mantelzorgers vaak is. Zorgverleners of medewerkers van gemeenten krijgen door die mantelzorgmonologen een spiegel voorgehouden. Bijvoorbeeld: een uitspraak als ‘Zorg goed voor jezelf’ is niet bepaald op zijn plaats als je dat tegen een zwaarbelaste mantelzorger zegt. Ervaringskennis Het maken van persona’s is volgens Lucassen een slimme manier om de ervaringskennis van mensen te benutten. ‘Ervaringsdeskundigen schuiven niet graag aan bij formele bijeenkomsten met professionals. In een veilige context, samen met andere ervaringsdeskundigen, zijn ze meestal graag bereid om hun persoonlijke verhaal te delen.’ Door hun verhalen in de persona’s te verwerken - zonder te sturen - ontstaat een sterk en authentiek beeld van hun problemen en mogelijkheden. Omdat in de beschrijving ook de gedachten en gevoelens een plek krijgen, bieden persona’s een betrouwbare blik in hun binnenwereld. Toepassingen Persona’s kunnen op zeer verschillende manieren worden benut. Zo zijn ze een handig hulpmiddel in het gesprek tussen Wmo-raden en gemeenten: aan de hand van persona’s kunnen ze beleid toetsen en aanpassen. Een creatieve toepassing is het organiseren van een toneelstuk waarin acteurs de rol van persona’s vertolken (zie kader over Persona Piet). Het is ook een aansprekende manier om thema’s onder de aandacht te brengen van professionals in zorg en welzijn. Bijvoorbeeld huiselijk geweld, vormen van uitsluiting of bijvoorbeeld participatieversterking. Movisie zet persona’s ook in bij e-learnings. Die gaan over uiteenlopende thema’s: van intercultureel vakmanschap tot ondersteuning aan biculturele LHBT’s (zie kader over Jaimy). Persona’s van jongeren Movisie ontwikkelt steeds vaker persona’s voor en met samenwerkingspartners. Zo doet Movisie mee aan het programma ‘Aanpak 16-27’. Vanuit dat programma zijn allerlei pilots opgezet gericht op het versoepelen van de overgang van school naar werk en van thuis (zitten) naar werk/ opleiding. In opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid maakt Movisie met jongeren in een kwets- bare positie zestien persona’s. Zo wordt de diversiteit van de groep kwetsbare jongeren zichtbaar. De bedoeling is om met die persona’s jongeren te mobiliseren en hun betrokkenheid bij die pilots te vergroten. Meer informatie over de persona- methodiek: movisie.nl onder andere: movisie.nl/tool-persona Zelf met persona’s aan de slag? movisie.nl/wmo-persona Persona's kunnen op heel verschillende manieren worden benut 18