'Een sociale coöperatie is een nieuw concept in Nederland. Gemeenten moeten er nog een beetje aan wennen, omdat het niet past binnen systemen en structuren die ze al hebben. Maar als we ons als sociale coöperaties verenigen, kunnen we makkelijker invloed uitoefenen. Samen staan we sterker!', aldus Jessica de Ruijter, één van de kartrekkers van sociale coöperatie de Blauwe Paraplu in Amersfoort. Samen met onder andere Erna Smeekens van sociale coöperatie de Vrije Uitloop in Breda richtte zij het Landelijk Netwerk Sociaal Coöperatief Ondernemen (LaNSCO) op. Vijf vragen over het LaNSCO, een netwerk van sociale coöperaties voor sociale coöperaties.
Wat is het LaNSCO?
Erna: 'Het LaNSCO is een overkoepelend netwerk van alle sociale coöperaties in Nederland. We willen sociale coöperaties van scharrelondernemers in Nederland met elkaar verbinden. In een paar jaar tijd zijn er in Nederland meer dan twintig sociale coöperaties ontstaan. We merkten dat we behoefte hadden aan meer uitwisseling tussen de coöperaties. Met het netwerk willen we kennis en ervaringen uitwisselen.' Jessica: 'Daarnaast willen we de coöperaties verduurzamen. Oprichten is één ding, maar verduurzamen is een ander ding. En dat is wat wij willen: een duurzame beweging op gang brengen door kennis en ervaring te delen.'
Wat is een sociale coöperatie precies?
Erna: 'Een sociale coöperatie bestaat uit een groep mensen die ondernemen met behoud van hun uitkering. Ieder lid van de coöperatie heeft zijn eigen onderneming of de leden hebben en gezamenlijke onderneming, bijvoorbeeld een catering. De coöperatie is een speciale soort vereniging die overeenkomsten aangaat met en voor haar leden. Zo kan de coöperatie functioneren als een sociaal bedrijf waar mensen met behoud van hun (bijstands)uitkering samen en naar vermogen hun eigen bedrijf kunnen opzetten.' Jessica: 'De meeste sociale coöperaties komen wekelijks bij elkaar als groep. Dat is ook belangrijk, want mensen moeten elkaar leren kennen.'
Waarom is het LaNSCO opgezet?
Erna: 'We willen graag kennis en ervaringen uitwisselen, maar ook onze impact vergroten. Mensen met een (bijstands)uitkering hebben veel te maken met stigma's. Wij willen laten zien dat de impact van 'meedoen', zoals geluk en levensvreugde, niet altijd in geld is uit te drukken. We zijn een beweging die wil laten zien dat het gaat om andere waarden.' Jessica: 'Je ziet het welzijn van de leden van een coöperatie verbeteren. Ze krijgen de rust, ruimte en vrijheid om weer actief te worden en te ontdekken wat ze leuk vinden, wat ze goed kunnen. We werken ook aan community-building: het kost tijd om van een groep mensen een coöperatie te maken. Mensen hebben vaak ondersteuning nodig als het gaat om de ondernemingen, daarom willen we ook door trainingen en workshops de ondernemingsvaardigheden van mensen vergroten. Met deze dingen zetten we echt in op het verduurzamen van de coöperaties. Sociale coöperaties zijn geen eendagsvlieg!'
Wat willen jullie bereiken met het LaNSCO?
Erna: 'Mijn grote droom is dat scharrelondernemen in elke gemeente een mogelijkheid is. En mijn streven is om tot zulke slimme oplossingen te komen dat je als coöperatie lokale contacten hebt, opdrachten mag doen voor ondernemers uit de stad en dat de omzet voldoende is om eigen begeleiding te betalen.' Jessica: 'Ik hoop dat we mensen niet meer hoeven te overtuigen van het belang van een sociale coöperatie. Dat we een erkende beweging zijn, ook vanuit beleidsmakers en regelgevers gezien. Ook willen we graag bijdragen aan een positieve beeldvorming over mensen in de bijstand.'
Wat kunnen gemeenten doen?
Erna: 'Ik wil gemeenten graag oproepen om zich te verdiepen in scharrelondernemerschap. En als het in jouw gemeente nog niet bestaat, neem dan contact met ons op zodat er een sociale coöperatie kan ontstaan! De gemeente hoeft niet per se initiatiefnemer te zijn, maar moet het lef hebben om een coöperatie vanuit mensen zelf te laten ontstaan. Wij hebben allemaal ideeën hoe een gemeente dat aan kan wakkeren bij haar inwoners.'
Wil je meer weten? Neem dan contact op met het LaNSCO via lansco2018@gmail.com