VN-Verdrag Handicap: publicaties Movisie
Op deze plek vind je in één overzicht welke publicaties Movisie ontwikkeld heeft gericht op mensen met een beperking.
Thema Inclusie en diversiteit
- Artikel (2023): Inclusief communiceren over mensen met een beperking: 8 tips
Steeds vaker zien we mensen met een beperking gerepresenteerd in de media. Denk bijvoorbeeld aan een meisje met het syndroom van down en een jongen in een elektrische rolstoel in een populair speelgoedboek. Langzaam maar zeker worden mensen met een beperking dus beter zichtbaar en dat is goed nieuws. Maar hoe zorg je dat deze beeldvorming niet stereotiep is en niet (onbedoeld) vooroordelen versterkt? - Artikelenreeks (2023): Actie nodig voor een inclusieve arbeidsmarkt
- Rapport (2022): Grote verschillen in uitvoering VN-verdrag Handicap tussen gemeenten
Er bestaan grote verschillen tussen gemeenten als het gaat om de uitvoering van het VN-verdrag Handicap. Sommige gemeenten zijn er al geruime tijd intensief mee bezig, andere zijn er nog niet of nauwelijks mee begonnen. De aanwezigheid van enthousiaste en betrokken bestuurders is een succesfactor, evenals het inzetten van ervaringsdeskundigen. - Artikel (2022): VN-Verdrag Handicap vereist toegankelijke democratie
Een democratie vereist dat álle burgers mee kunnen doen. Dat meedoen geldt ook voor politiek en beleid. Een mooi streven, maar als het gaat om burgers met een beperking, dan worstelen sommige gemeenten daar nog mee. In dit artikel laten we zien waarom het belangrijk is dat gemeenten deze handschoen tóch oppakken, en vertellen twee mensen met een beperking hun succesverhaal. - Artikel (2021): VN-verdrag Handicap, vijf jaar na de ratificatie
Het is vijf jaar na de ratificatie van het VN-verdrag Handicap. Hoe ver zijn gemeenten met de implementatie van het verdrag? Antwoord: de verschillen tussen gemeenten zijn groot. Van goed op koers tot nauwelijks begonnen. - Handreiking (2019) - De gemeente als inclusieve werkgever: Inspiratiebundel VN-verdrag Handicap.
Steeds meer gemeenten zien de noodzaak om actief vorm te geven aan een inclusieve organisatie in de breedste zin van het woord. Om gemeenten daarbij te stimuleren en te motiveren om meer mensen met een beperking aan te nemen, hebben de VNG en Movisie deze inspiratiebundel gemaakt met verhalen, filmpjes, tips, tools én valkuilen van ervaringsdeskundigen en gemeentelijke (beleids)medewerkers. - Handreiking (2019) - Hoe betrek je mensen met een beperking bij inclusief gemeentelijk beleid? De Inspiratiebundel VN-verdrag Handicap.
'Niets over ons, zonder ons', dat is het motto van het VN-verdrag Handicap. Ervaringsdeskundige inwoners, daar moet je als gemeente gebruik van maken. Hoe dat kan lees je in de inspiratiebundel 'Organiseer ervaringsdeskundigheid: het VN-verdrag Handicap in jouw gemeente. - Rapport (2018) - Oog voor mensen met een LVB: Vooronderzoek Programma Sociaal Domein: succesfactoren en knelpunten in het gemeentelijke uitvoeringsbeleid.
Experts zijn het er over eens. Het lukt vooral mensen met een licht verstandelijke beperking en zwakbegaafden steeds minder goed om zonder ondersteuning te functioneren in een samenleving die steeds ingewikkelder wordt. Hierdoor doen zij in toenemende mate een beroep op (gemeentelijke) voorzieningen. Tegelijkertijd is er onzekerheid over de effectiviteit van de ondersteuning van deze groep burgers. Movisie heeft in opdracht van het Programma Sociaal Domein een eerste inventarisatie gehouden onder gemeenten naar hun ervaringen bij de uitvoeringspraktijk van het sociaal domein rond mensen met een licht verstandelijk beperking.
Thema Discriminatie verminderen
- Artikel (2023): Objectief werven en selecteren om discriminatie op grond van beperking te verminderen: (hoe) werkt dat?
Niemand wil dat vooroordelen en stereotiepe beelden (samen ook wel ‘bias’ genoemd) het proces van werving en selectie van nieuwe medewerkers beïnvloeden. Dat gebeurt echter nog wel vaak: met name doordat er geselecteerd wordt op een gevoel van de ‘klik’ met een kandidaat. Het is wetenschappelijk bewezen dat mensen sneller ‘klikken’ met iemand die op hen lijkt. Om die reden raden wetenschappers aan om objectief te werven en selecteren: alleen selecteren op basis van de voor de functie relevante eisen. Werkt deze aanpak ook om discriminatie op grond van beperking terug te dringen? - Rapport (2022): Antidiscriminatiebureaus met slagkracht: op weg naar een nieuw meldproces bij discriminatie
In nieuw onderzoek heeft Movisie samen met het Verwey-Jonker Instituut onderzocht hoe het meldproces bij antidiscriminatievoorzieningen (ADV’s) op zo’n manier kan worden ingericht dat melden een duidelijke meerwaarde heeft voor de gedupeerde. Het onderzoek bestond uit een literatuurverkenning, inzichten door experts en gesprekken met gedupeerden van discriminatie. In het bijzonder kwam uit de gesprekken met de gedupeerden een enigszins nieuwe visie naar voren op de antidiscriminatievoorzieningen. - Rapport (2022): Stigma en discriminatie bij een verstandelijke beperking verminderen: 5 tips uit de wetenschap
Mensen met een verstandelijke beperking krijgen op tal van manieren te maken met vooroordelen, stereotype beelden, stigmatisering en discriminatie. Ze worden bijvoorbeeld gepest op school, op straat nagekeken of getreiterd op de werkvloer. Discrimineren, marginaliseren en stigmatiseren van mensen met een beperking wordt ook wel ‘validisme’ genoemd. - Dossier (2022): Wat werkt bij het verminderen van discriminatie?
Dit Wat werkt-dossier gaat in op werkzame mechanismen bij de aanpak van discriminatie. Waarom werken ze, hoe werken ze? Het dossier gaat daarnaast onder meer in op historie, wetgeving en de belangrijkste spelers bij de aanpak van discriminatie. - Handreiking (2022): Vernieuwd: de handreiking antidiscriminatiebeleid voor gemeenten
Discriminatie is een groot probleem in onze samenleving. De aanpak ervan is met name een lokale aangelegenheid. Maar hoe doe je dat als gemeente? Movisie heeft daarom in opdracht van het ministerie van BZK in 2018 een praktische handreiking ontwikkeld. In 2022 is deze helemaal geüpdate met nieuwe informatie over wat werkt, vernieuwde informatie over wetten en regels en inspirerende voorbeelden uit de praktijk. Zo kun je als gemeente meteen aan de slag met de ontwikkeling van je eigen beleid. - Rapport (2022): Vooroordelen verminderen over mensen met een lichamelijke beperking: 5 tips uit de wetenschap
Mensen met een lichamelijke beperking krijgen op tal van manieren te maken met vooroordelen, stereotiepe beelden, stigmatisering en discriminatie. Dit is een vorm van ‘validisme’. Maar wat werkt nu in het tegengaan van validisme? Onderzoekers van Movisie bekeken meer dan 100 wetenschappelijke studies en geven op basis daarvan vijf tips aan iedereen die bijvoorbeeld op scholen, in buurten of in bedrijven validisme wil tegengaan. - Artikel (2020): Hoe ga je vooroordelen over mensen met een psychische kwetsbaarheid tegen: wat werkt?
Mensen met een psychische kwetsbaarheid kunnen te maken krijgen met vooroordelen en stereotypen vanwege hun kwetsbaarheid. Zo stuitte onlangs opvang voor mensen met een psychische kwetsbaarheid op weerstand bij buurtbewoners. De buurtbewoners meenden dat hun komst gevaarlijk of ontwrichtend zou zijn voor hun buurt. Hoe voorkomen we dergelijke vooroordelen en stereotiepe beelden en wat is daarbij werkzaam?
Thema Integraal werken in de wijk
- Rapport (2017) - Publicatieoverzicht LVB en GGZ: Voor professionals in de omgang met mensen met een LVB- en/of GGZ-problematiek.
In dit publicatieoverzicht vinden professionals handvatten en methodieken om mensen met LVB en/of GGZ-problematiek beter te kunnen vinden en helpen. De brochure biedt een overzicht van relevante publicaties en websites voor professionals.
Thema Burgerparticipatie
- Gereedschapskist (2015) - Bundel Praat met mij: Hoe ervaren mensen met een beperking hulp en ondersteuning? Om dit te achterhalen moet je met hen in gesprek gaan. Maar hoe doe je dit? Hiervoor is de gereedschapskist 'Praat met mij' ontwikkeld. In de gereedschapskist vind je vier simpele methoden om mensen met een licht verstandelijke beperking een stem te geven en daarmee mee te laten praten over beleid en hulp. Zo kunnen zij hun ervaring en ideeën delen met beleidsmakers en professionals.
Thema Werken naar vermogen
- Handreiking (2014) - Nieuwe kansen voor mensen met een verstandelijke beperking.
Een verkenning op het snijvlak van begeleiding en werk. Doel van deze verkenning is het verkrijgen van inzicht, kennis en informatie over de komende overgang van de begeleiding van (licht) verstandelijke beperking uit de awbz naar de wmo (en gemeenten) en de impact van de invoering van de wet werken naar vermogen. - Boek (2012) - Leven met beperkingen… Hoe anders mag je zijn. 25 succesvolle diversiteitsprojecten.
De vijfentwintig projecten in dit boek laten zien dat je op heel veel manieren anders mag zijn. Het zijn vernieuwende initiatieven die op een positieve manier laten zien hoe je in Nederland kunt leven met beperkingen. - Tool (2011) - Focus op talent in plaats van beperking.
Mensen met een beperking hebben, net als iedereen, talenten en kwaliteiten die zeer waardevol zijn voor het vrijwilligerswerk. Toch blijkt deze bron van vrijwilligers niet als zodanig op het netvlies van iedere vrijwilligersorganisatie te staan. In deze publicatie staan tien tips waarmee je direct aan de slag kunt. Quotes van vrijwilligersorganisaties die de talenten van mensen met een beperking goed weten in te zetten, laten zien dat het niet ingewikkeld, moeilijk of tijdrovend hoeft te zijn om mensen met een beperking als vrijwilliger te werven en te begeleiden. Voorafgaand aan de tips word je een vraag gesteld waarmee jij je bewust wordt van jouw eigen (in)zicht en handelen. Laat je inspireren en ga de uitdaging aan!
Thema Huiselijk en seksueel geweld
- Artikel (2018) - Mensen met een beperking... #WeToo?
In 2018 was de aandacht voor seksueel grensoverschrijdend gedrag groot, denk alleen al aan de #MeToo discussie. Mensen met een beperking kwamen daarbij nauwelijks ter sprake. Terwijl al langer bekend is dat mensen met een (verstandelijke) beperking extra kwetsbaar zijn voor seksueel grensoverschrijdend gedrag.
Thema Vrijwillige inzet
- Handreiking (2017) - Inspiratiebundel talenten samen benutten.
Zo help je mensen met een verstandelijke beperking aan passend vrijwilligerswerk. Slechts 9% van de mensen met een licht verstandelijke beperking doet vrijwilligerswerk tegenover 36% van de totale bevolking. Terwijl ze daar wel voor in zijn. Vrijwilligerswerk leidt tot meer zelfvertrouwen, contacten en structuur, blijkt uit onderzoek van NIVEL. Maar hoe zorg je nu dat ook deze groep kan meedoen en een passende vrijwilligersplek vindt? - Interventie (2018) - Methodebeschrijving Talenten Samen Benutten.
Doel van deze methode is dat meer mensen met een beperking vrijwilligerswerk doen, waardoor zij hun talenten kunnen benutten en hun gevoel van eigenwaarde kunnen vergroten. De methode zet ook in op een goede samenwerking tussen zorgorganisaties en vrijwilligersorganisaties. Uit onderzoek blijkt dat de uitvoering veel inzet en motivatie vraagt, maar dat deelnemers wel meer vrijwilligerswerk gaan doen.
Thema Eigen regie
- Rapport (2018) - Is digitaal meedoen mogelijk?
Inventarisatie van zelfhulptools voor mensen met een lichtelijke verstandelijke beperking. Waar is behoefte aan als het gaat om de inzet van zelfhulptools bij zelfredzaamheid van mensen met een licht verstandelijke beperking? Movisie deed een inventarisatie van digitale hulpmiddelen (zelfhulptools) die hen kunnen ondersteunen.
Thema Wat werkt in de sociale sector
- Wat werkt dossier (2019) - Wat werkt bij arbeidsactivering van mensen met een psychische problematiek op verstandelijke beperking? Aandacht, maatwerk, intensieve steun op de werkplek, het creëren van draagvlak binnen de organisatie (inclusief werkklimaat) en steun vanuit het sociale netwerk (waaronder een effectieve samenwerking tussen gemeenten, werkgevers en zorginstanties) zijn algemene, dominante concepten. De literatuur wijst uit dat personen met psychische problematiek of een verstandelijke beperking die dergelijke op maat gesneden arbeidsondersteuning krijgen, sneller passend werk vinden en behouden op de reguliere arbeidsmarkt.
Thema Lhbti+ emancipatie
- Handreiking (2022): De positie van lhbti+ personen met een beperking versterken
Lesbische, homoseksuele, bi+, transgender en intersekse (lhbti+) personen met een beperking krijgen vaak te maken met letterlijke en figuurlijke drempels waar lhbti+ personen zonder beperking niet mee te maken krijgen. In de handreiking ‘De positie van lhbti+ personen met een beperking versterken’ lees je meer over de knelpunten waar deze groep mensen mee te maken krijgt en hoe je als gemeente, organisatie of sociaal professional meer rekening kunt houden met hun behoeften. - Tool (2016) - LHBT’s met een verstandelijke handicap professioneel en respectvol ondersteunen.
LHBT’s met een verstandelijke handicap worden in zorginstellingen met betrekking tot hun LHBT gevoelens vaak onprofessioneel ondersteund omdat begeleiders weerstand voelen daarin ondersteuning te bieden. Deze instrumenten box biedt handvatten om de begeleiding wel op professioneel niveau te brengen.
Thema Maatschappelijke zorg
- Rapport (2022): Waakvlamvoorziening blijkt stevige steun in rug voor mensen met een lvb
Mensen met een licht verstandelijke beperking (lvb) hebben baat bij een life coach die hen langdurig en op een laag pitje steunt in het dagelijks leven. Deze ‘waakvlamvoorziening’ stimuleert de zelfredzaamheid, zorgt voor meer stabiliteit en voorkomt escalatie van problemen. Dit blijkt uit het Eindrapport monitoring waakvlamvoorziening Zwijndrecht. - Tool (2022): Welkome Wijk: opbrengsten van pilots in vier regio's
Steeds meer mensen met een psychische kwetsbaarheid wonen in een buurt. Hoewel prettig met elkaar samenleven heel normaal zou moeten zijn, kan dat best lastig zijn. Vooroordelen liggen namelijk snel klaar als mensen elkaar niet begrijpen. Communicatie tussen buren met en zonder psychische kwetsbaarheid verloopt niet altijd goed. Om de bewustwording over psychische kwetsbaarheid te vergroten, heeft Mind een aanpak ontwikkeld: bewustwordingsbijeenkomsten Welkome Wijk. - Tool (2015) - (Flexible) Assertive Community Treatment (F)ACT is een veelgebruikte methode die ambulante en intensieve ondersteuning biedt. In gewoon Nederlands betekent (F)ACT: laagdrempelige hulpverlening door een relatie op te bouwen vanuit praktische ondersteuning. Deze ondersteuning vindt plaats op het gebied van netwerkuitbreiding, wonen en werk. In die relatie met de cliënt past de hulpverlener interventies op het gebied van psychiatrie in. De ervaringen in de praktijk met (F)ACT voor LVB zijn positief. In de handreiking Aan de slag met (F)ACT voor LVB van het Trimbos-instituut vindt u praktische informatie. Je leest praktijkvoorbeelden die je laten zien welke keuzes nodig zijn en welke stappen u moet doorlopen om het (F)ACT-model in te voeren. Deze tool is ontwikkeld door het Trimbosinstituut, samen met het kennisplein gehandicaptensector en de Amarantgroep.
Thema Kunst in zorg en welzijn
- Artikel (2018) - ‘Ik had niet gedacht dat ik dit nog kan’. Kracht van kunst bij dementie.
Kunst en cultuur kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de positieve gezondheid van mensen met dementie en hun naasten. Tijdens een paralelsessie georganiseerd door Movisie en LKCA (Cultuureducatie en amateurkunst) op het jaarevent van het Deltaplan Dementie, werden enkele voorbeelden gedeeld waaruit de kracht van kunst blijkt. Kunst legt de nadruk op wat mensen met dementie nog wél kunnen.
Thema Bestaanszekerheid en waardevol werken
- Artikel (2023): Een tegengif voor zelfstigma op de werkvloer
Stigma speelt een belangrijke rol bij het uitsluiten van mensen met een psychische of verstandelijke kwetsbaarheid op de arbeidsmarkt. Zij worden gelabeld als ‘anders’ op basis van vooroordelen en stereotype beelden en worden vervolgens afgekeurd, uitgesloten en dus gediscrimineerd. Dit maakt het vinden en behouden van een baan voor hen steeds lastiger. - Handreiking (2022): Waardevol werken. De stand van zaken
Uit de cijfers blijkt dat ruim een miljoen Nederlanders geen toegang krijgen tot de arbeidsmarkt, ondanks de krapte. Het gaat om mensen met een beperking of kwetsbaarheid, fysiek, verstandelijk, psychisch of sociaal. Om migranten, om ouderen, om langdurig werklozen. Hen treft een langdurige uitsluiting van arbeidsparticipatie. Deze publicatie Waardevol werken laat met diverse voorbeelden de maatschappelijke waarde en zingeving zien die werken kan geven.
Thema Ervaringsdeskundigheid
- Rapport (2023): Ervaringsdeskundigheid op alle plekken in de organisatie. Perspectieven vanuit cliënten, ervaringsdeskundigen en begeleiders
RIBW Nijmegen & Rivierenland begeleidt mensen met een ernstige psychiatrische kwetsbaarheid bij wonen, dagbesteding en werken en helpt hen te werken aan herstel. De organisatie ontwikkelt een programma Herstelondersteunende zorg en versterkt de inzet van ervaringsdeskundigheid in de organisatie. Movisie deed onderzoek naar hoe ervaringsdeskundigheid bijdraagt aan het herstelproces van cliënten. - Handreiking (2022): Kwartiermaken voor ervaringsdeskundigen
Steeds meer maatschappelijke organisaties en gemeenten werken met ervaringsdeskundigen. De waarde van ervaringsdeskundigheid wordt steeds beter (h)erkend en er zijn veel inzichten opgedaan over de inzet ervan. In deze handreiking hebben we de kennis en inzichten uit publicaties verzameld en verwerkt. Misschien wel het belangrijkste inzicht: kwartiermaken is essentieel. - Publicatie (2022): Vier tips voor het creëren van draagvlak voor ervaringsdeskundigheid
Samenwerken met ervaringsdeskundigen betekent een niet te onderschatten verandering op de werkvloer. Dit blijkt in de publicatie ‘Zoeken naar de juiste balans’, waarin vier interviews over de inzet van ervaringsdeskundigen in uiteenlopende organisaties zijn gebundeld. Als je in je organisatie met ervaringsdeskundigen aan de slag gaat, moet je daar draagvlak voor creëren. Maar hoe doe je dat? - Artikel (2021): Ervaringsdeskundigen geven lokale uitrol VN-verdrag Handicap een onvoldoende
Volgens ervaringsdeskundigen doen Nederlandse gemeenten te weinig om het VN-verdrag Handicap uit te rollen. Dat blijkt uit de antwoorden op een uitvraag die Movisie dit najaar organiseerde. 250 ervaringsdeskundigen vulden de vragenlijst in. Gemiddeld geven ze hun gemeente een 5,3. ‘De gemeente lijkt geen behoefte te hebben aan ervaringsdeskundigen’, zegt een van de respondenten.
Thema Eenzaamheid
- Artikel (2022): 'Laat ons meegroeien met onze leeftijdsgenoten'
Eenzaamheid onder mensen met een verstandelijke beperking. Eelco (35 jaar) en Andries (36 jaar), van de Landelijke belangenorganisatie dóór en voor mensen met een verstandelijke beperking (LFB) willen er over praten, ook al is het geen prettig onderwerp. Als ervaringsdeskundigen weten zij dat het een groot probleem is.