Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de huisvesting van statushouders, maar ook voor andere kwetsbare groepen die een huis nodig hebben. Als je de ene groep voorrang geeft, lopen de wachtlijsten op voor de andere groep. Daarnaast is het zo dat veel gemeenten die achterlopen op hun taakstelling om statushouders aan een woning te helpen, wél veel mensen die nog in de asielprocedure zitten opvangen in opvanglocaties, terwijl andere gemeenten dat helemaal niet doen.

Onvrede over manier waarop

De laatste tijd is er veel in het nieuws over asielopvang. Bijvoorbeeld het nieuws dat in een hotel in de wijk Kijkduin in Den Haag mensen worden opgevangen die pas asiel hebben aangevraagd. Daarop kwam weerstand vanuit omwonenden. Maar uit onderzoek blijkt dat de meeste mensen niet tegen de komst van een opvanglocatie in hun buurt zijn. Waar de onvrede of wantrouwen vandaan komt, is meestal door de manier waarop een besluit tot stand is gekomen.  

Informeer en luister

Dat lijkt in Kijkduin het geval: raadsleden en inwoners zijn verrast en verbaasd over de plotselinge opvang als ‘voldongen feit’. Er klinken vragen als: waarom weten we dit nu pas? Waarom konden we niet meebeslissen? En waarom in een duur hotel? Daarom is het voor gemeenten belangrijk om bewoners goed te informeren en ook te luisteren naar hun zorgen.  

5 tips om bewoners goed te betrekken

Movisie onderzocht wat werkt bij de komst van een opvanglocatie voor asielzoekers om dit goed te laten verlopen in de buurt. Wat kun je doen om inwoners zo goed mogelijk te informeren en te betrekken? Enkele tips die uit het onderzoek naar voren kwamen:

• Informeer een brede groep omwonenden op tijd en bied voldoende heldere, concrete informatie. Houd informatie op de website actueel en verspreid informatie op verschillende manieren.  
• Gebruik in die communicatie humanitaire frames: spreek en schrijf over de komst van mensen, vrouwen, mannen en kinderen, die onderdak, een veilige plek en rust nodig hebben. Het beeld uit de politiek en media dat een opvanglocatie voor asielzoekers altijd gepaard gaat met onveiligheid klopt niet.  
• Luister naar de zorgen van inwoners en kom samen tot oplossingen. Dat gaat het beste in klein verband en met verstand van wat er speelt in de wijk. Geef mensen de mogelijkheid mee te praten over het verloop van de opvang, bijvoorbeeld in een klankbordgroep.  
• Blijf met omwonenden in contact. Zorg ervoor dat zij weten bij wie ze terecht kunnen met zorgen, vragen of bij overlast. Reageer daar snel op.  
• Werk samen met inwoners en stimuleer en waardeer de inzet van lokale organisaties en vrijwilligersinitiatieven: zij zijn ambassadeurs voor de opvang in hun eigen wijk.