Dat is een goede zaak, en belangrijk, dat zeker. Maar een onderzoek van Hogeschool Inholland laat zien dat de belangrijkste oorzaak voor het niet zoeken van hulp ligt bij het feit dat geldproblemen en schulden voornamelijk als een individueel probleem wordt gezien. Terwijl deze problemen vaak maatschappelijk van aard zijn.

Ook jongeren zelf leggen de verantwoordelijkheid voor het ontstaan van schulden grotendeels bij zichzelf. Zij willen het probleem eerst zelf oplossen en wachten met hulp vragen. Jongeren geven aan dat zij drie dingen belangrijk vinden bij het bespreekbaar maken van hun geldproblemen: oordeel niet over hen, bied praktische hulp en ga vertrouwelijk om met de informatie.

Radio-interview met Marc Mulder over jongeren met schulden door Omroep Wetering

Wat betekent dit nou eigenlijk?

We leven in een samenleving waar professionele verleiders worden ingezet door speciale marketingafdelingen vol met doorgestudeerde mensen die precies geleerd hebben hoe je gedrag kunt beïnvloeden en mensen kunt verleiden. Met name jongeren die nog maar weinig levenservaring hebben en nét beginnen met het dragen van eigen verantwoordelijkheid zijn hier gevoelig voor. De samenleving heeft ervoor gekozen dat we dit een normale gang van zaken vinden. Tegelijkertijd nemen we als samenleving niet de verantwoordelijkheid op ons om de gevolgen te dragen. Die leggen we bij de jongeren zelf. Daardoor maken we het een individueel probleem, terwijl het een maatschappelijk probleem is. En die arme jongeren maar denken dat het allemaal aan hen ligt, met alle gevolgen van dien.

Ingewikkelde samenleving

Naast de verleidingsindustrie is er nog een andere maatschappelijke oorzaak voor de problemen bij jongeren. Het ontbreken van betaalbare huisvesting, onvoldoende inkomen of onbetaalbare energiekosten zijn vaak het gevolg van politieke keuzes en niet de schuld van individuen zelf. Ook hier leggen we de verantwoordelijkheid bij de jongeren en niet bij de maatschappelijke keuzes. Zo confronteren we grote groepen jongeren met het feit dat we leven in een ingewikkelde samenleving waar je zelf verantwoordelijk bent om overeind te blijven en je staande te houden. En als je dan als jongere een creatieve uitweg zoekt blijkt al snel dat je een of meer regels overtreden hebt en kun je er nog een boete bovenop krijgen.

Oordeel niet!

Het is noodzakelijk om jongeren met geldstress te helpen om eruit te komen. Gelukkig zijn er tal van organisaties die goed werk leveren zoals ook in een Movisie-artikel staat beschreven. Maar het eerste dat we moeten doen, met zijn allen, dus u ook, is begrijpen dat bezwijken aan verleidingen en je weg vinden in een samenleving die nauwelijks ruimte biedt niet een individueel probleem is, maar wordt veroorzaakt door hoe wij met zijn allen de samenleving hebben georganiseerd. Voldoe aan de belangrijkste wens van jongeren: Oordeel niet!