Zorg Samen!

30 INTERVIEW Het benutten van vrijwillige energie vraagt om de juiste benadering Personeelstekorten in de zorg worden niet opgelost met vrijwilligers, maar er liggen volgens professor Lucas Meijs, hoogleraar vrijwilligerswerk aan de Erasmus Universiteit, zeker kansen om vrijwillige zorg beter te benutten door scherper naar de verdeling in het werk te kijken. ‘Niet uit schaarste, maar met oog voor de toegevoegde waarde. Het is heel anders wanneer een vrijwilliger komt koffiedrinken of wanneer een beroepskracht dat doet.’ TEKST: JESSICA MAAS, FOTO: CHRIS GORZEMAN De klaagzang over het gebrek aan vrijwilligers in Nederland? Professor Lucas Meijs kan er niet goed tegen. Nederland was en is een vrijwilligersland bij uitstek, stelt de hoog­ leraar vrijwilligerswerk. De vrijwillige energie om wat voor anderen te doen is nog steeds groot, ook bij jongeren. ‘Er is eigenlijk niet zoveel aan de hand. Er is alleen al jaren een tekort aan bestuurlijke vrijwilligers en aan uitvoerende vrijwilligers in de zorg.’ En dat terwijl het beroep op vrijwilligers in zorg en welzijn - sinds de invoering van de Participatiewet, de WMO en de Jeugdwet - enorm is toegenomen. Vrijwilligersorganisa- ties staan onder de druk en ook complexiteit van hulpvragen neemt toe. Op tal van plaat- sen ontstaan er discussies over de grenzen tussen vrijwilligerswerk en betaald werk. Geen grenzen Volgens professor Meijs zijn die grenzen er eigenlijk niet. ‘Vrijwilligers en beroepskrach- ten kunnen elkaar in de praktijk vervangen. Bepalend is alleen wat iemand kan en wil, niet of hij of zij ervoor betaald krijgt. En daarnaast moet de vrijwilliger de ruimte hebben om ‘nee’ te zeggen. Dat is het. Verder zijn er niet echt regels. Je mag alles vragen.’ Genoeg vrijwillige energie Het probleem zit volgens hem echt niet in gebrek aan vrijwillige energie. Hij wijst erop dat in wijken en bijvoorbeeld hospices grote aantallen vrijwilligers werkzaam zijn. ‘Dan gaat het vooral om nabij-zorg. Koffiedrinken, een praatje maken. Maar zorginstellingen willen de tekorten in de zorg opvangen met vrijwilligers en dat gaat niet lukken. Daar zijn andere oplossingen voor nodig. Zorg­ instellingen zoeken nu naar vrijwilligers voor werk waar ze niet eens betaalde krachten voor kunnen vinden. En laten we eerlijk zijn, het uitvoerende werk – bijvoorbeeld iemand wassen - is nu eenmaal niet zo aantrekkelijk voor veel mensen.’