Veel mensen kennen Barbara Barend als een graag geziene gast aan talkshowtafels, journalist, presentatrice en hoofdredacteur van sportmagazine Helden. Daarnaast is ze ook trots onderdeel van de lhbti+ gemeenschap. 'Ik ben getrouwd met een vrouw en samen hebben we twee kinderen, we zijn een regenboogfamilie', vertelt ze. 

Sport

In haar jeugd voetbalde Barend bij het Nederlands elftal voor speelsters onder de 15 jaar. Als het gaat om lhbti+ acceptatie in de sportwereld is er volgens haar nog een wereld te winnen: 'Het lijkt erop dat in Nederland lhbti+ vrouwen in de sport al meer geaccepteerd zijn dan mannen. Ze ziet bij de vrouwen in teamsporten zoals hockey, handbal en voetbal dat daarover heel open en normaal wordt gesproken. Iedereen weet het van elkaar. Ook in een aantal individuele sporten trouwens. Bij de mannen is dat toch echt anders. Bij die team- en individuele sporten zie je dat er een masculiene cultuur heerst, waar men het enorm moeilijk vindt om open te zijn over seksuele oriëntatie. Ze vinden het nog steeds heel ingewikkeld als mensen gay zijn. Dat vinden ze eng en spannend, misschien dat mannen erdoor aan hun eigen mannelijkheid gaan twijfelen. Ik snap dat nooit helemaal, maar volgens mij zien we dat helaas op meer plekken.'

Helaas staan de ervaringen van Barend binnen de sport niet los van de rest van de maatschappij. 'Ik heb ook het gevoel dat lesbiennes eerder geaccepteerd worden dan homo’s. Het lijkt erop dat vrouwen makkelijker hand in hand kunnen lopen dan mannen. Dat verschil lijkt in de sportwereld soms nog meer versterkt. Je merkt dat er toch nog heel ingewikkeld over gedaan wordt, zeker in teamsporten. Helaas maakt het veelvuldig schelden met homo of flauwe grappen het voor sporters vaak niet makkelijker om uit de kast te komen.'

Bloemendaal regenbooggemeente?

Er zijn in Nederland een flink aantal regenboogsteden of regenbooggemeenten. Gemeente Bloemendaal, de woonplaats van Barend, is niet officieel als zodanig bekend. 'Ik zou eigenlijk denken van wel', stelt ze. 'Ik zie regelmatig regenboogvlaggen. Bij ons zit aan de overkant van ons huis een school, daar hangt standaard een regenboogvlag. Ook bij sportclubs zie ik de vlag steeds vaker permanent hangen. Voor mijn verjaardag heb ik nog een regenboogvlag cadeau gekregen'.

Ook in de nabije omgeving valt de toename in zichtbaarheid haar op. 'Pas was er in Heemstede, waar ik weleens boodschappen doe, een hele leuke actie. Heel veel winkeliers hadden regenboogvlaggen en posters hangen. Dat vond ik zo’n sympathieke actie. Wat me opviel was dat alle lokale winkeliers meededen, de grote landelijke winkels niet geloof ik. Maar van de boekwinkel, de wijnhandel tot de groenteboer en de bloemist, ze deden allemaal mee. Zandvoort is ook dichtbij en daar ligt een mooi regenboogzebrapad en ze organiseren ook een eigen Pride!'

Bespreekbaar maken is eerste stap om onwetendheid te overwinnen

Barend vindt al die zichtbare uitingen belangrijk: 'Wat ik er goed aan vind is dat we hiermee het onderwerp bespreekbaar kunnen maken. Zichtbaarheid maakt bespreekbaar en bespreekbaar maken is de eerste stap om onwetendheid te overwinnen. Het woord homo wordt nog heel vaak als scheldwoord gebruikt. Ook mijn kinderen geven aan dat ze dat heel naar vinden. Ik vind dit ook heel erg jammer en vind echt dat scholen, maar ook alle ouders, daar meer tegen moeten optreden. Ook bijvoorbeeld het gebruik van het woord mietje. Ik denk dat zichtbaarheid en duidelijke statements over taalgebruik het onderwerp beter bespreekbaar maken. Zo wordt het duidelijker dat dat er niet bij hoort en dat het niet leuk is. Al die uitingen, zoals regenboogvlaggen, zijn heel belangrijk. Het toont ook aan dat je tolerant wilt zijn, dat iedereen welkom is en dat je staat voor diversiteit. Ik heb liever dat je dat uitdraagt dan dat je niks doet.'

'Kijk mam, daar heb je de homo en lesbi vlag' 

Barend heeft met haar vrouw twee kinderen. Ook de kinderen zijn erg bekend met de regenboogvlag. 'Mijn dochter vindt het zien van een regenboogvlag ook altijd heel leuk, dan zegt ze ‘kijk mam, daar heb je de homo en lesbi vlag!’ Op school heeft ze een keer regenboogvlag getekend met teksten als ‘je mag verliefd worden op wie je wil’. Het is voor haar heel belangrijk. Bij haar is het de norm. Ze heeft twee moeders die lesbisch zijn en twee vaders die homo zijn. Als mensen dan ‘vieze homo’ zeggen, dan vinden de kinderen dat heel erg. Want hun papa is niet vies. Voor hen is het heel erg als mensen er mee schelden. Ze nemen het heel letterlijk en het is gelijk persoonlijk. Een regenbooggezin is voor onze kinderen de norm en het is ontzettend belangrijk voor hen dat die norm ook geaccepteerd wordt. Dat geldt ook voor de regenboogvlag, die zien ze als symbool dat bij ons hoort.'

Stagnerende acceptatie 

In de meeste recente SCP-onderzoeken blijkt dat de acceptatie van lhbti+ personen de laatste jaren stagneert. Barend merkt hier persoonlijk nog niet veel van. 'Ik merk nog niet direct iets van deze negatieve ontwikkelingen. Misschien durven mensen tegen mij ook niet zo snel iets te zeggen. Ik ben me er wel van bewust dat ik me natuurlijk in een omgeving begeef waar ik daar niet zo snel last van heb. Op mijn sociale media merk ik het wel. Er zitten al snel hele felle en pot-gerelateerde reacties tussen. Ik ben ook enorm geschrokken van de heftige negatieve reacties onder een bericht van Feijenoord met de regenboogvlag. Er lijkt een soort felle tegenbeweging actief die heel luidruchtig is. Ik denk dat die vooral bestaat uit mannen die bang zijn voor hun eigen seksualiteit.'

Volgens Barend is acceptatie in sommige gemeenschappen nog lastig, bijvoorbeeld in streng religieuze kringen. Onderwijs heeft daarin een belangrijke taak vindt ze: 'Op elke school, dus ook streng religieuze scholen, moet gewoon heel duidelijk onderwijs worden gegeven over lhbti+ onderwerpen. We moeten veel beter opdragen wat erover moet worden onderwezen. Ik heb nog steeds het gevoel dat dat niet goed gaat en dat er soms dingen geleerd worden die echt niet bevorderlijk zijn. Dat draagt allemaal niet bij. Ik hoor steeds meer mannen die niet hand in hand durven te lopen en mensen die bang zijn om uitgescholden te worden of geslagen te worden. Ik denk dat het over het algemeen echt wel beter is geworden, maar de ‘tegengroep’ is ook heel luidruchtig. We moeten ons denk ik vooral richten op de groep die stil is, zodat ze de tegengroep erop aan kunnen spreken.'

Meer weten over alle letters

Het Congres Regenboogsteden, waarvan Barend de host zal zijn, is bedoeld om te inspireren, te motiveren en te leren. Ze heeft zelf ook nog wel leerwensen: 'Ja, bijvoorbeeld over de letters die later zijn toegevoegd aan lhb. Ik denk dat het heel belangrijk is dat we meer leren over bijvoorbeeld transgender personen en over intersekse personen. Juist over deze mensen moeten we nog meer weten. Zij mogen nog meer zichtbaar zijn. Inmiddels weten veel mensen wel wat lesbisch en homo is - dat wil niet zeggen dat we daar al klaar mee moeten zijn - maar alle andere letters verdienen ook echt die aandacht, openheid en zichtbaarheid.'

Congres 

'Ja, ik heb heel veel zin in het congres', vertelt ze. 'Heel eerlijk gezegd vind ik het wel jammer dat we dit soort bijeenkomsten nog moeten organiseren. Dat we al die belangrijke lhbti+ dagen voornamelijk nog vieren. Maar het is wel duidelijk dat we nog steeds een wereld te winnen hebben. Ik hoop dat er naar het congres ook veel mensen komen die zelf geen lhbti+ persoon zijn, die hebben we nodig! Bij iedere vorm van discriminatie is het noodzakelijk dat de meerderheid opkomt voor de minderheid. Pas dan kunnen we in leuk land voor iedereen leven. Dus ik hoop een heleboel mensen te kunnen ontmoeten op 14 oktober.'