Uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau SCP blijkt dat 76 procent van de Nederlanders zich wel eens zorgen maakt over het klimaat. Slechts een kleine groep mensen ziet klimaatverandering niet als een urgent probleem. Dit hangt steeds vaker samen met de politieke voorkeur van mensen, stelt het SCP. Zo denken veel aanhangers van de PVV en Forum voor Democratie dat het nog niet voldoende is aangetoond dat het gebruik van fossiele brandstoffen van invloed is op klimaatverandering. En de groep mensen die zich zorgen maakt over het klimaat is net zo groot als de groep mensen die zich zorgen maakt over de effecten van klimaatmaatregelen. Opdringerig In Nederland groeit de onvrede hierover bij verschillende groepen mensen. Eerder onderzoek onderscheidt hierin drie groepen mensen. Ongeveer een derde van de mensen is van mening dat er niet genoeg gedaan wordt aan klimaatverandering. Anderzijds stoort zo’n 27 procent van de Nederlanders aan alle aandacht voor het klimaat, terwijl er volgens hen belangrijkere problemen zijn. Ook ervaren zij vaker dat klimaatregelen hen worden opgedrongen. Participatie-elite En dan is er ook nog een grote middengroep (45 procent). Deze mensen zijn niet boos en staan positief tegenover een meer duurzamere samenleving. Toch ervaren veel mensen in deze middengroep ook dat klimaatmaatregelen hen worden opgedrongen, zonder dat zij er iets over te zeggen hebben. Er zijn ook maar weinig inspraakmogelijkheden. Vorig jaar concludeerde de Adviescommissie burgerbetrokkenheid bij klimaatbeleid al dat de brede belangen van burgers onvoldoende vertegenwoordigd waren bij het opstellen van het klimaatakkoord van Parijs. Daarnaast weten sommige burgers de weg naar inspraak beter te vinden dan andere burgers, de zogenaamde participatie-elite. Zo lukte het bewoners van de Amsterdamse wijk IJburg weerstand te bieden tegen de komst van windmolens in het IJmeer. Maar lukt dat de bewoners van andere buurten ook, zoals in Amsterdam-Noord en Zuidoost? Wantrouwen Het sentiment dat mensen weinig inspraak hebben, voedt het wantrouwen en de spanningen tussen burgers, overheidsinstanties en haar instituten, zoals de media. Dit wordt ook wel verticale polarisatie genoemd. Deze polarisatie uit zich onder andere in de vele haatreacties en bedreigingen die prominente klimaatwetenschappers, politici en journalisten ontvangen, waaronder weerman Gerrit Hiemstra. Afgelopen oktober eindigde een klimaatprotest van actiegroep Extinction Rebellion grimmig met meer dan 60 arrestaties. Ook houdt de nationaal coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid een kleine groep extreemlinkse klimaatactivisten nauwlettend in de gaten vanwege het risico dat sommigen van hen ‘openlijk reppen van een militante strijd tegen de staat en het kapitalisme’. Online polarisatie Verdeeldheid leidt ook steeds meer tot spanningen en polarisatie tussen burgers, in een samenleving waarin de verhoudingen tussen verschillende groepen toch al op scherp staan. Steeds vaker vinden discussies tussen mensen online plaats. Informatie die online gedeeld wordt door voor- en tegenstanders Hoe voorkom je klimaatpolarisatie? De negatieve gevolgen van klimaatverandering raken ons allemaal. In de samenleving groeit het besef dat duurzaam klimaatbeleid nodig is, inclusief maatregelen om de schade te beperken. Tegelijkertijd is de vraag hoe we tot een eerlijke verdeling van de lasten van dit beleid komen. Welke kennis kan worden ingezet om klimaatpolarisatie tegen te gaan? Door: Romy Santpoort, Joline Verloove en Annemarie van Hinsberg van een klimaatactie zien we terug in het politieke en publieke debat. Onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam spreken daarom ook van ‘klimaatpolarisatie in de blogsfeer’. Maar deze horizontale polarisatie, spanningen tussen burgers onderling, zien we ook terug in confrontaties tussen klimaat- en dierenrechtenactivisten en boeren. Zo bezetten ruim 100 activisten in mei 2019 een varkensboerderij in Boxtel. Groeiende ongelijkheid En die maatregelen leiden in sommige gevallen tot grotere verschillen tussen arm 28
RkJQdWJsaXNoZXIy OTE0NDk=