Denk al na over monitoring en evaluatie
De verwachtingen van sociale wijkteams zijn hooggespannen. De wens van veel gemeenten en instellingen is om de resultaten van sociale wijkteams zichtbaar te maken. Daarbij gaat het hen steeds minder om de output (aantallen producten en diensten) en meer om de outcome (maatschappelijke effecten). Een paar voorbeelden: is de eenzaamheid onder ouderen in de wijk aanzienlijk verminderd? Blijven gezinnen na begeleiding duurzaam uit de schulden en zijn daarmee gezinnen in de wijk financieel zelfredzamer geworden? Zorgen mensen meer voor elkaar?
Denk daarom in deze fase al na over de volgende punten om een goede monitoring en evaluatie in een later stadium mogelijk te maken:
- Wees niet tevreden met globaal geformuleerde doelen en resultaten, zoals 'participatie van wijkbewoners bevorderen'. Ga met elkaar op zoek naar het verhaal erachter: waarom wilt u die participatie van wijkbewoners bevorderen? Omdat er veel armoede is als gevolg van werkloosheid? Omdat er veel eenzaamheid is onder ouderen en mensen met een beperking? Omdat wijkbewoners veel langs elkaar heen leven en nauwelijks een beroep doen op elkaar? Het maakt nogal uit wat de achtergrond is. Wanneer u dat met elkaar scherp heeft, kunt u concretere doelen en beoogde effecten formuleren en vervolgens monitoren in hoeverre het sociaal wijkteam hier een bijdrage aan levert.
- In het sociale domein zijn tal van spelers actief die verschillende belangen hebben. Houd er rekening mee dat zij verschillende doelen en effecten voor ogen kunnen hebben. Gemeenten willen effecten zien op het niveau van de samenleving. Managers van instellingen willen zicht op de 'productie' van medewerkers. Professionals willen dat de problemen van hun cliënten of bewoners worden opgelost door hun professioneel handelen of dat zij een betere kwaliteit van leven krijgen. En de cliënten willen graag snel en goed geholpen worden en gerespecteerd in hun eigen regie, mogelijkheden en wensen.
Bij al die verschillende spelers horen verschillende vormen van monitoring en verschillende instrumenten waarmee die informatie kan worden verzameld. De eerste stap om die kluwen te ontwarren, is het besef dat deze verschillende perspectieven er zijn, en dat ze allemaal hun eigen waarde en betekenis hebben. Het gesprek hierover is een eerste stap.
Voor meer informatie over reeds uitgevoerde evaluaties naar sociale wijkteams: zie het leaflet 'Het meten van effecten van sociale wijkteams' en de LPBL publicatie 'Meta analyse MKBA's sociale (wijk)teams. Integrale aanpakken vergeleken in termen van kosten en baten'