'Dekoloniseren is een proces dat nooit afgelopen is'
Dekoloniale Indonesië Nederland Herdenking 2023
Dit jaar vindt voor de derde keer de Dekoloniale Indonesië Nederland Herdenking plaats op 16 augustus bij het Monument Indië-Nederland in Amsterdam. Een herdenking waarbij heling en verbinding centraal staat. We interviewden Benjamin Caton, initiatiefnemer en organisator van deze herdenking.
Een koloniaal karakter
‘Een herdenking waarbij geen romantisering van het kolonialisme is’
Caton is medeoprichter van wooncoöperatie De Torteltuin en coördinator diversiteit, inclusie en gelijkwaardigheid bij Greenpeace. Hij is van Joodse, Europese en Indonesische komaf. Van jongs af aan verbaast hij zich over hoe weinig kinderen leren over het koloniaal verleden. ‘Ik weet nog dat er in de schoolboeken een klein alineaatje stond over het koloniaal verleden van Indië.’ Ook stoorde het hem hoe zowel het Indonesische als het Indische verhaal niet werd verteld tijdens de Nationale Dodenherdenking op 4 mei.
De Nationale Herdenking 15 augustus 1945 heeft volgens Caton vooral een militair karakter. ‘Dit stoorde mij, daarom besloot ik om zelf een herdenking op te zetten. Een herdenking waarbij geen romantisering van het kolonialisme is. We moeten niet ontkennen dat Nederland mensen onderdrukt heeft en Nederlands-Indië bezet heeft. We hoeven niet de ene pijn te ontkennen om de andere pijn te herkennen.’
Behoefte aan een dekoloniale herdenking
Hij voelde dat er behoefte was aan een dekoloniale Indiëherdenking. Hij zocht voor de voorgaande edities contact met mensen uit het publieke debat en merkte dat verschillende prominenten ook de urgentie van deze herdenking voelen. Zoals Francisca Pattipilohy, bibliothecaris en feminist, actief in de beweging voor en door zwarte, migranten- en vluchtelingenvrouwen in Nederland. Ook sprak schrijver Lara Nuberg (bekend van Gewoon een Indisch Meisje).
Generaties die zich erkent voelen
De bezoekers van de herdenking zijn zeer divers. ‘Mensen uit verschillende generaties komen naar de herdenking.’ Benjamin heeft een groter bereik bij de tweede, derde en vierde generatie. Hij communiceert met hen via sociale media. ‘Ik merk ook dat de eerste generatie deze herdenking fijn vindt. Ron Mertens was een van de kransleggers vorig jaar. Hij is heel progressief en zo zijn er nog veel meer. Zo is er ook een hele grote groep eerste generatie Indonesiërs die zich erkend voelen door de herdenking.’
Met deze herdenking wil ik de dialoog openbreken, dan is het voor mij geslaagd
Dekoloniseren is een proces dat nooit afgelopen is
Caton benadrukt dat hij deze herdenking niet heeft opgezet ter vervanging van de Nationale Herdenking op 15 augustus. ‘Ik hoop dat de Nationale Herdenking dekolonialer wordt. Intussen kan deze herdenking een alternatief zijn. Ik wil de dialoog openbreken, dan is het voor mij geslaagd.’ Deze ambitie past bij de locatie waar de herdenking plaatsvindt. 'Het monument Indië-Nederland zit zelf in een dekolonisatieproces. Dekoloniseren is een proces dat nooit afgelopen is.’ Hij hoopt dat mensen het verschil voelen tussen het militaire verhaal van nationalisme en het verhaal van de burgers. ‘Burgers zijn nooit winnaars in tijden van onderdrukking en oorlog.’
Auteur: Pleun van Grunsven
Foto's: 16augustus.nl
