Goed voorbeeld: Regenboogpeiling Noord-Holland-Noord

De GGD Hollands Noorden heeft in opdracht van de gemeente Alkmaar onderzoek gedaan onder lhbti+ inwoners in de regio Noord-Holland-Noord (NHN). Tussen december 2021 en maart 2022 hebben maar liefst 1.100 personen de Regenboogpeiling NHN, een online vragenlijst over hun welzijn en ervaringen, ingevuld. Op maandag 10 oktober, één dag voor Coming-outdag, organiseerden de gemeente Alkmaar en de GGD Hollands Noorden in samenwerking met Movisie een bijeenkomst waar het onderzoek gepresenteerd is. Wat zijn de belangrijkste bevindingen uit het onderzoek? En hoe kunnen gemeenten hiermee aan de slag?

Lhbti+ inwoners van 16 jaar en ouder uit de regio Noord-Holland-Noord zijn vanaf Paarse Vrijdag (10 december 2021) tot en met eind maart 2022 uitgenodigd om de vragenlijst anoniem in te vullen. Deelnemers werden bevraagd over hun ervaringen als lhbti+ persoon, welzijn, veiligheid en ervaren acceptatie. De resultaten van het onderzoek worden gebruikt voor de verdere ontwikkeling en evaluatie van het (regenboog)beleid in de gemeenten in Noord-Holland-Noord. 

De Regenboogpeiling NHN heeft twee doelen: 1) inzicht krijgen in de mate waarin lhbti+ personen zich geaccepteerd voelen in de samenleving: in hoeverre voelen ze zich veilig, kunnen ze open voor hun seksuele voorkeur of genderidentiteit uitkomen en worden ze gelijk behandeld; en 2) inzicht krijgen in de behoeften van lhbti+ personen en de mogelijkheden die zij zien voor gemeenten om de acceptatie van lhbti+ te bevorderen. 

Resultaten 

In het rapport worden de resultaten van de peiling gepresenteerd. Deze worden vergeleken met ander onderzoek en er worden mogelijke aanbevelingen gedaan voor beleid. In dit artikel lees je een aantal belangrijke bevindingen uit het onderzoek. 

Openheid en acceptatie

Ruim twee derde van de lhbti+ personen is (volledig) open over hun genderidentiteit en seksuele oriëntatie. De mate waarin men open kan zijn verschilt, afhankelijk van de groep mensen en de omgeving waarin men zich bevindt. 77% van de lhbti+ personen kan geheel open zijn bij vrienden, maar als het gaat om open kunnen zijn op het werk en bij de sportvereniging is dit nog maar 57% en 56%. Als het gaat over ervaren acceptatie is deze ook hoog in de eigen vriendenkring. Meer dan 90% van de lhbti+ personen voelt volledige of een hoge mate van acceptatie bij hun kinderen en in de eigen vriendenkring. Het gevoel van acceptatie is een stuk lager in publieke ruimtes, zoals bij uitgaansgelegenheden, in geloofsgemeenschappen, in de eigen wijk/buurt en in de eigen stad of het dorp. 36 tot 44% van de lhbti+ personen voelt zich in deze omgevingen slechts redelijk of zelfs (zeer) weinig geaccepteerd. Deze cijfers komen overeen met resultaten van een vergelijkbaar recent onderzoek in Gelderland en Overijssel

Veiligheid 

Eén op de tien lhbti+ personen (10%) voelt zich in de eigen woonomgeving onvoldoende veilig. Buiten de eigen woonomgeving en in publieke ruimtes voelt 44% tot 61% zich onvoldoende veilig. Thuis voelt men zich het meest veilig. Andere omgevingen waar mensen zich relatief veilig voelen, zijn omgevingen waarvoor men zelf gekozen heeft om bij te horen; zoals een muziek- of hobbyvereniging, de lhbti+ gemeenschap en het werk. De meeste onveiligheid wordt ervaren op openbare plekken: 44% tot 53% voelt zich soms tot (heel) vaak onveilig in winkelgebieden, bij gebedshuizen, in de horeca en in het openbaar vervoer. Het meest onveilig voelen lhbti+ personen zich op straat buiten de eigen wijk, 61% voelt zich daar soms tot vaak onveilig. Om zich veiliger te voelen op straat doen mensen verschillende dingen: onveilige plekken vermijden en omlopen bij een onveilige situatie (35-40%), niet teveel opvallen (35%), geen affectie tonen in het openbaar (32%). 

Gezondheid en tevredenheid 

De ervaren gezondheid en de mate van tevredenheid ligt onder lhbti+ personen lager dan onder de totale bevolking. De (zeer) goed ervaren gezondheid onder de totale bevolking in Noord-Holland-Noord ligt hoger dan onder lhbti+ personen in de regio. 76% van de jongvolwassenen ervaart de eigen gezondheid als (zeer) goed, ten opzichte van 67% van de jongvolwassen lhbti+ personen. Onder volwassenen is dit 80% van de totale bevolking tegenover 71% van de lhbti+ personen. Ook als het gaat over tevredenheid met zichzelf en met het leven scoren jonge lhbti+ personen minder gunstig dan de jongvolwassenen in de regio. 

Positie transgender, non-binaire, biseksuele en panseksuele personen 

Transgender personen, non-binaire personen en personen die biseksueel of panseksueel zijn voelen zich (veel) minder geaccepteerd, minder veilig en hebben vaker te maken gehad met een nare situatie of met geweld. De meeste uitkomsten in het onderzoek zijn gunstiger voor cisgender personen, lesbische personen en homoseksuele personen. Uit ander onderzoek van GGD Hollands Noorden onder alle inwoners in Noord-Holland-Noord bleek ook dat homoseksualiteit meer geaccepteerd is dan wanneer iemand aangeeft transgender of intersekse te zijn. Dit komt overeen met landelijke cijfers uit recent onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau

Aanbevelingen 

Op basis van de resultaten wordt een aantal aanbevelingen gedaan in het rapport. Deze aanbevelingen kunnen binnen Noord-Holland-Noord worden overgenomen door gemeenten en organisaties. Ook buiten deze regio kunnen de aanbevelingen relevant zijn. Hieronder staan ze in het kort opgesomd: 

  • Aandacht voor (seksuele) diversiteit, bijvoorbeeld op scholen, bij sportverenigingen en op het werk. Het is belangrijk om als organisatie, school, bedrijf of (sport)vereniging actief uit te dragen dat je staat voor diversiteit en inclusie en dat je een veilige omgeving wilt creëren voor iedereen. 
  • Toezicht op straat en in openbare ruimten: zorg voor meer zichtbaarheid van toezicht om het gevoel van veiligheid te bevorderen. Vergroot ook de toegankelijkheid om bij klachten en nare ervaringen hulp in te kunnen schakelen van professionele organisaties, bijvoorbeeld Roze in Blauw bij de politie. 
  • Structurele aandacht voor (seksuele) diversiteit en inclusie. Dit kan door het voeren van gesprekken hierover in alle lagen van de samenleving. Stimuleer dat deze al vanaf jonge leeftijd gevoerd worden en dat er in dergelijke gesprekken oog is voor alle verschillende meningen en perspectieven. 
  • Aandacht voor de lhbti+ gemeenschap bij het opstellen van gericht gezondheidsbeleid. 
  • Rekening houden met de veelheid van mogelijkheden in seksualiteit en genderidentiteit in voorlichting, interventies en campagnes. 
  • Het betrekken van lhbti+ inwoners bij de ontwikkeling van beleid, waar dat relevant is. Bijvoorbeeld door middel van klankbordgroepen, werkgroepen en adviesraden. 

Inspireren en uitwisselen: Regenboogbijeenkomst 

Naar aanleiding van de publicatie van het rapport van de Regenboogpeiling organiseerden de gemeente Alkmaar en de GGD Hollands Noorden in samenwerking met Movisie een bijeenkomst voor gemeenten en sociale partners in de regio. De GGD heeft de resultaten van het onderzoek daar gepresenteerd waarna de gemeente Alkmaar goede voorbeelden deelde van hoe zij lokaal lhbti+ beleid invullen. Tot slot was er een uitwisselsessie waarbij de aanwezigen ideeën en ervaringen konden delen en elkaar inspireren. Het onderzoekrapport is na de bijeenkomst online gepubliceerd en voor iedereen in te zien. 

Bekijk de publicatie Regenboogpeiling Noord-Holland-Noord 2022