'Armoede kan ook jou overkomen'

Deze column verscheen eerder bij Zorg+Welzijn

Je leest het overal: in Nederland komen steeds meer mensen financieel niet meer rond. NIBUD waarschuwt voor de middeninkomens die het zwaarder krijgen door stijgende energierekeningen. RTL Nieuws schrijft over het toenemend aantal patiënten dat naar de huisarts gaat met klachten vanwege financiële problemen. Op NU.nl lees je over de toenemende druk op het kabinet om in te grijpen bij de stijgende prijzen van onze boodschappen. TVV onderzocht dat 41% van de verzorgenden last heeft van geldzorgen. Het Cultureel Planbureau deelt ‘dramatische cijfers’ over de dalende koopkracht van Nederlandse huishoudens.

Structurele aanpak

Movisie vindt dat het tijd is voor een structurele aanpak van armoede. Tijdens de Challenge Armoede 10 t/m 14 oktober krijgen professionals, vrijwilligers, ervaringsdeskundigen, beleidsmakers en andere geïnteresseerden achtergrondinformatie en aanknopingspunten om armoede te signaleren en aan te pakken. Extra aandacht is er voor hoe je structurele problemen kunt agenderen. Onverwachte gebeurtenissen, zoals een scheiding en langdurige ziekte, hebben vaak invloed op je inkomen. Wanneer gebeurtenissen zich opstapelen en vervolgens je financiële situatie verandert, kan dit grote gevolgen hebben voor je kwaliteit van leven. Zo leidt armoede tot stress, een slechtere gezondheid, een negatief zelfbeeld en sociaal isolement.

Te kort door de bocht

Armoede bestond altijd al in Nederland. In 2020 leefden 6,8% van alle huishoudens in Nederland in armoede volgens cijfers van het CBS. Toch lijkt aandacht voor financiële problemen nu toe te nemen. Komt het doordat niet alleen ‘de kwetsbaren’ worden geraakt? Nederland begint in te zien dat ‘eigen schuld, dikke bult’ en ‘met hard werken kom je er wel’ te kort door de bocht is. Ik merk zelf ook dat de boodschappen duurder worden. Daarnaast kondigde mijn huisbaas laatst aan dat de energierekening per 1 januari omhoog gaat, mogelijk maandelijks met wel 125 euro per persoon, en we delen het huis met zijn drieën. Waar dit bij mij gelukkig niet direct tot zorgen of geldstress leidt, veroorzaken de toenemende kosten en energielasten bij een groot deel van de Nederlandse huishoudens wel geldzorgen. In 2019 had volgens NIBUD al 38% van de Nederlandse huishoudens moeite om rond te komen. Hun financiële buffer is niet voldoende om onverwachte kosten op te vangen.

Niet in je eentje oplossen

Structurele problemen vragen om structurele oplossingen. Een gebrek aan betaalbare woonruimte, een langdurig te laag bestaansminimum zoals het minimumloon of een bijstandsuitkering en onzekere nul uren- en flexcontracten kun je niet in je eentje oplossen. Voor de lange termijn helpt het niet om armoede op te knippen in losse stukken, zoals Tim ’S Jongers al aangeeft. De eenmalige 1300 euro voor het opvangen van stijgende energierekeningen is fijn, maar gaat Nederlanders niet helpen bij het opbouwen van een financiële buffer. Liever heb je dat zij zelf de klappen kunnen opvangen. Bijvoorbeeld dankzij een langdurig hoger bestaansminimum.

Het lijken grote opgaven. En dat zijn het ook. Verzamel daarom je collega’s en schrijf jullie in voor de Challenge Armoede. Hierin leer je welke invloed je kunt uitoefenen op structurele problemen. Ook jij kan vandaag nog beginnen: verander je mindset en realiseer je dat financiële problemen ook jou kunnen overkomen.