Blog: inclusie in coronacrisistijd

Wat heb ik de afgelopen dagen moeten wennen aan de coronacrisissituatie. Ik zeur niet, thuiswerken is voor mij geen probleem. Ja, ik mis mijn collega’s, vriendinnen en mijn familie, maar dat wordt virtueel opgelost. Maar naast dat ik de ‘gewone dingen’ in mijn leven nu op een andere manier doe, doe ik nu juist ook dingen die ik normaal niet echt deed. En dat blijkt juist heel mooi.

Iedereen helpt iedereen

Op de zeldzame momenten dat ik even op straat ben voor een boodschapje of een ommetje praat ik – op gepaste afstand - met mensen in mijn straat die ik voorheen nooit sprak. Ik leer hen kennen, hoor hun uitdagingen en bedenk direct wat ik voor hen kan betekenen. Hebben ze oppas nodig? Zal ik een boodschapje voor ze meebrengen? Of een pan soep voor de deur zetten vanavond?

We-maken-er-samen-het-beste-van-initiatieven

Als ik zo om me heen kijk, lijkt het erop dat iedereen een beetje voor iedereen zorgt. Uitzonderingen daargelaten. De 'we-maken-er-samen-het-beste-van-initiatieven' schieten als paddenstoelen uit de grond: telefoonmaatjes, boodschappen voor elkaar doen, honden uitlaten, spelletjes aan huis brengen, voor elkaar koken, (virtuele) bijles of borrels, hulpverleners die gratis telefonisch en via Skype beschikbaar zijn om mensen die te maken hebben met angstverschijnselen te helpen en ‘support de lokale ondernemer’ door tegoedbonnen voor belegde broodjes, baklava, roti en koffie aan te schaffen om na de crisis te kunnen inwisselen.

Niet bezig met inclusie, of toch?

In geen enkel initiatief heb ik iets voorbij zien komen over dat we moeten denken aan groepen buiten onze eigen bubbel, of dat dat wat georganiseerd wordt wel een inclusief karakter moet hebben. Wat ik wel zie is dat de initiatieven -al dan niet per ongeluk of toevallig - juíst heel inclusief en intersectioneel worden aangepakt. Dat houdt in dat er doelgroep overstijgend te werk wordt gegaan en dat mensen om meerdere redenen heel goed worden geholpen.

Dat zal ik uitleggen

Dat spelletjes worden thuisbezorgd is natuurlijk fijn voor mensen die thuis moeten blijven vanwege het virus. Maar naast het indammen van het virus zijn er nog tal van redenen waarom sommige mensen hun huis niet uit kunnen. Denk aan mensen die slecht ter been zijn, of die thuis moeten blijven om voor iemand te zorgen. Ook voor hen is dit initiatief waardevol. Voor virtuele bijles geldt hetzelfde: mooi voor de mensen die ter voorkoming van de verspreiding van het virus alleen online les kunnen volgen. Maar voor mensen met een korte spanningsboog is de mogelijkheid om meerdere korte online sessies te volgen in plaats van een langere live sessie een verademing! En zo zijn er meer voorbeelden. Zo zie je dat mensen om verschillende redenen eenzelfde behoefte kunnen hebben, zoals bijvoorbeeld spelletjes aan huis of virtuele bijles.

Onbewust inclusief

Wat we vaak zien als initiatieven opstarten, is dat deze gericht zijn op een bepaalde doelgroep: de mensen in de wijk die slecht ter been zijn, of de ouderen, of mantelzorgers, of mensen met een bepaalde culturele achtergrond. Er ontstaat een wildgroei aan prachtige initiatieven, die vast ook aansluiten bij de wensen van bepaalde mensen, maar vaak niet zo inclusief zijn. Hoe mooi is het dan om te zien dat we zonder dat we het misschien doorhebben, met deze initiatieven, iets betekenen voor allerlei mensen om verschillende redenen. Ik vind dat prachtig.

Kritische noot

De eerlijkheid gebiedt mij wel te zeggen dat het natuurlijk ergens wel wrang is dat nu ineens allerlei inclusieve initiatieven opgetuigd kunnen worden. Ik las laatst dat er jaarlijks gemiddeld 4000 leerplichtige kinderen niet naar school kunnen. Voor hen zouden online lessen een enorme uitkomst zijn. Dat dat pas mogelijk wordt gemaakt als ‘de gewone leerlingen’ last krijgen van een situatie, is aan hen natuurlijk lastig uit te leggen.

En later

In crisistijd lijkt het erop dat we iets kunnen betekenen voor elkaar, zonder ons te focussen op een doelgroep of een identiteitskenmerk. Dit roept ook vragen op als: wanneer we straks weer virus-vrij zijn, stoppen dit soort initiatieven dan weer? Gaan we dan terug naar onze eigen vertrouwde bubbel? Zijn de thema’s inclusie en diversiteit dan weer losse projecten over ‘de ander’? Ik hoop met heel mijn hart dat we deze inclusieve mentaliteit ook na de crisistijd kunnen vasthouden, want dat is wat inclusie is. Een mentaliteit.

Coronadosssier

Dit artikel is onderdeel van een dossier waarin wij kennis verzamelen over het coronavirus. Heb jij een vraag die Movisie kan beantwoorden? Tips of noemenswaardige initiatieven? Stuur dan een e-mail naar Hans Alderliesten, h.alderliesten@movisie.nl.

Naar het dossier

Geschreven door Ceronne Kastelein