Hoe krijg je als burger meer recht in de publieke ruimte?

Hoe krijg je als burger meer recht in de publieke ruimte? En wat vraagt dat van de gemeente? Sociaal ondernemer Fenneke van der Deijl en onderzoeker Anne de Zeeuw verkennen op het platform Buurtwijs verschillende drijfveren voor het opeisen van zeggenschap in de publieke ruimte.

Er zijn verschillende redenen voor bewoners om in de openbare ruimte activiteiten op te zetten. Uit gesprekken met actievelingen in de openbare ruimte wordt duidelijk dat er grofweg twee hoofdredenen zijn om initiatief te nemen.

1. Functioneel: vanuit een gebrek

Wanneer de buurt een passende voorziening mist, ontstaat er vanzelf een vraag en daaruit volgt het aanbod. Dit gaat bijvoorbeeld om bewoners die eigenhandig het straatbeeld aanpakken om de veiligheid en ‘schoonheid’ van de buurt te verbeteren. Zoals in Rotterdam, waar op de Afrikaandermarkt door bewoners wordt schoongemaakt tijdens een marktdag. De gemeente is in de ogen van initiatiefnemers bijvoorbeeld te traag en dus komen ze liever zelf in actie. Soms nemen bewoners initiatief omdat er überhaupt geen partij is die de taak wil oppakken.

2. Emotioneel: vanuit waardebesef

Het gaat dan om duurzaamheid, gemeenschapswaarde of innovatie. De zichtbaarheid van de openbare ruimte leent zich voor initiatieven die bedoeld zijn om het gevoel van gemeenschap te versterken of te experimenteren met vernieuwende ideeën. Dit is bijvoorbeeld te zien bij Tuin in de stad in Groningen: een ontmoetingsplek waar het rijke palet aan activiteiten op een organische wijze tot stand komt zonder vooropgezet doel en programma.

Vaak gaan deze twee beweegredenen hand in hand en komt het er uiteindelijk op neer dat mensen op een andere manier de gemeenschappelijke ruimte willen beheren. Het is een manifestatie van hun kennis van behoeftes in hun buurt én hun groene vingers.

Lees verder op buurtwijs.nl

Dit artikel is het eerste artikel in een reeks over zeggenschap van burgers in de publieke ruimte. Buurtwijs is een platform waar buurtmakers kennis en praktijkervaringen op het gebied van buurtontwikkeling kunnen delen.

Foto: De Voortuin (Flickr)