De uitspraak komt van ervaringsdeskundige Magda Romgens, een van de ruim tachtig bezoekers van een bijeenkomst van Regenbooggemeenten op 12 oktober in de Garenspinnerij in Gouda. Eerder op de middag hebben 53 Regenboogsteden een intentieverklaring getekend om de veiligheid, weerbaarheid en sociale acceptatie te bevorderen van lesbische vrouwen, homomannen, biseksuelen, transgender- en intersekse personen (LHBTI’s).

Romgens ontroert de aanwezigen met haar persoonlijke inbreng. Ze krijgt applaus, ook van de tientallen wethouders van gemeenten en minister Van Engelshoven van OCW, die de komende jaren het regenboogbeleid in gemeenten samen een stap verder willen brengen.

'Hoe langer ze regenboogbeleid voeren, hoe groter het effect’

Positief effect

Minister Van Engelshoven stelt in haar speech vast dat in de loop van de tijd steeds meer gemeenten een regenboogbeleid willen voeren. ‘Ze staan zelfs te dringen om mee te doen en een convenant met mijn ministerie te sluiten. Een goede zaak. Regenbooggemeenten bestaan nu tien jaar en we zien dat zij het aanmerkelijk beter doen dan andere gemeenten als het gaat om LHBTI-acceptatie. En hoe langer ze regenboogbeleid voeren, hoe groter het effect.’

Volgens de minister is er nog veel te doen, want op veel openbare plekken ervaren LHBTI’s sociale onveiligheid. ‘In 2018 moeten wij ons daar nog steeds tegen verzetten. De bijdrage van mijn ministerie is om geld ter beschikking te stellen aan gemeenten, omdat gemeenten het dichtst bij de mensen zelf staan.’

Van harte

Een historische noot komt tijdens de bijeenkomst van gastvrouw Corine Dijkstra, wethouder van Gouda. ‘In de vijftiende eeuw liep in onze stad Erasmus rond, prediker van verdraagzaamheid. Erasmus zei dat verdraagzaamheid niet vanzelf komt, je moet het van harte willen. Vandaag zetten gemeenten een handtekening onder een intentieverklaring. Die handtekening is gauw gezet en het moet verder gaan dan dat; we moeten gelijkwaardigheid en sociale veiligheid van LHBTI’s van harte willen.’
Dijkstra signaleert positieve ontwikkelingen. ‘Het feit dat op Coming Out-dag, 11 oktober, op zoveel plaatsen de Regenboogvlag wapperde, is een teken van hoop. Maar we zijn er nog lang niet. Op allerlei scholen is nog volop sprake van pestgedrag op grond vanuit kleur en het feit dat je LHBTI bent. Om dat te veranderen is meer nodig dan tolereren, wat 'dulden' betekent. We moeten LHBTI’s erkennen en werken aan hun gelijkwaardigheid en sociale veiligheid.’

Nieuwkomers

Op de bijeenkomst in Gouda zijn veel gemeenten aanwezig die enkele jaren terug ook al een intentieverklaring regenboogbeleid met het ministerie van OCW ondertekenden. Sommige gemeenten doen dit op 12 oktober voor het eerst: Almere, Alphen a/d Rijn, Amstelveen, Emmen, Gouda, Nissewaard, Roosendaal, Velsen en Vlaardingen.

'Deze intentieverklaring betekent voor ons een extra steun in de rug om onze ambities te realiseren'

Twee van deze nieuwkomers, Amstelveen en Nissewaard, leggen na het plaatsen van hun handtekening uit waarom ze aansluiten. Wethouder Floor Gordon van Amstelveen vertelt dat haar gemeente een paarse coalitie heeft, en inzet op een krachtige regenboogagenda. ‘In onze gemeente wonen zo’n vijfduizend LHBTI’s en wij vinden het heel belangrijk dat zij zich veilig voelen en zichzelf kunnen zijn. Dat wordt ook zichtbaar in het feit dat in Amstelveen niet een maar twee wethouders LHBTI-beleid in hun portefeuille hebben. Deze intentieverklaring betekent voor ons een extra steun in de rug om onze ambities te realiseren.’ Gordon is blij dat zoveel gemeenten het belang van regenboogbeleid inzien. ‘Mensen komen immers buiten de grenzen van hun gemeente, en het is belangrijk dat zij zich overal veilig kunnen voelen.'

Is Amstelveen al volop met regenboogbeleid bezig, in de gemeente Nissewaard staat het in de kinderschoenen. Wethouder Wouter Struyk: ‘Bij ons was er tot nu toe eigenlijk weinig als het gaat om LHBTI-beleid. Op Coming Out-dag hesen wij stilletjes de regenboogvlag. Daar bleef het bij. Maar dat gaat nu veranderen. Wij zullen met de vlag gaan wapperen. In Nissewaard is een groep LHBTI’s opgestaan die we ondersteunen en bij de beleidsontwikkeling zullen betrekken.’
Volgens de wethouder wil zijn gemeente specifiek beleid voor LHBTI’s ontwikkelen. 'Bij ons is meer nodig dan algemeen diversiteitsbeleid waarin LHBTI’s worden meegenomen. Wij komen van ver, en daarom is heel gerichte aandacht op dit thema nodig.'

Onlinetraining

Een van de programmaonderdelen op de bijeenkomst in Gouda is de lancering van een onlinetraining: ‘Contact met transgender personen in de publieke dienstverlening’. Het idee voor de training kwam van de gemeente Utrecht. Wethouder Linda Voortman legt uit: ‘Onze publieke dienstverleners konden soms moeilijk omgaan met situaties waarin onduidelijk was of de bezoeker aan de balie of telefoon een man of vrouw is. Deze training, die je in een kwartier kunt volgen, geeft daarvoor veel nuttige handvatten.’ Hij slaat aan, want inmiddels hebben al meer dan 130 medewerkers van de gemeente Utrecht de training gevolgd.

Ook Zoetermeer werkte mee aan de ontwikkeling van de onlinetraining. Wethouder Ingeborg ter Laak: ‘Het is essentieel dat iedereen die in contact komt met de gemeente prettig en respectvol wordt bejegend. Wij zijn tenslotte allemaal mens. Dat staat voor mij voorop. Voor ons was het een logische stap om aan de ontwikkeling van de training mee te doen.’

Na afloop van de speeches, de ondertekening van de intentieverklaring Regenboogbeleid, de lancering van de onlinetraining volgt een gezamenlijk fotomoment waarop de aanwezige wethouders samen met minister Van Engelshoven op de foto gaan.

Ze poseren bij een grote, speciaal ontworpen landkaart waarop alle 53 gemeenten met een kleine regenboogvlag zijn gemarkeerd.

Inspiratie

Aan het einde van de middag vraagt dagvoorzitter Domenica Ghidei aan de gemeenten of zij nog goede tips of ervaringen hebben die zij ter inspiratie met anderen willen delen. Wethouder Paul Verbruggen van Alkmaar vertelt dat zijn gemeente een ondersteuningsnetwerk faciliteert voor LHBTI’s met een met migratieachtergrond. ‘Dat is een groep die je niet altijd via de reguliere kanalen bereikt en die extra kwetsbaar is en daarom extra aandacht verdient.’

Wethouder Gea Smith van de gemeente Assen vertelt over de film ‘Anders’, die door de provincie Drenthe financieel mogelijk is gemaakt en het verhaal vertelt van een transgender. De film wordt onder andere op scholen vertoond en maakt de ervaringen van een jonge transgender invoelbaar. Inmiddels is er ook een lesprogramma rond de film ontwikkeld.

Amsterdam meldt ten slotte dat werknemers van de gemeente die in een proces van transitie zitten, ‘transitieverlof’ kunnen krijgen. Rutger Groot Wassink, wethouder van Amsterdam: 'Eigenlijk was dat al veel langer het geval. Wij gingen ging daar altijd al heel ontspannen mee om. Het verschil is dat we het nu officieel hebben vastgelegd het personeelsbeleid.'  De gemeente gaat nu in met werkgevers in de stad in gesprek om hen hier ook over te laten nadenken en te inspireren om dit voorbeeld te volgen.

Minicolleges

Na afloop van de middagbijeenkomst is er op 12 oktober in Gouda een Walking Dinner met de mogelijkheid om tijdens twee ronden aan te schuiven bij een minicollege. Daarin komen de thema’s ‘Meten op Outcome’, ‘Intersectionaliteit’ (holistische benadering van verschillende vormen van discriminatie) ‘School en Veiligheid’, aan bod.

Ook kunnen de aanwezigen tijdens een Living Library luisteren naar de ervaringen van een transgender persoon, een LHBT-oudere en een biculturele LHBT’er.

*Foto's door Rinske Bijl