Thuis op Straat (TOS)

Thuis op Straat (TOS) wil de straat en buurt teruggeven aan bewoners. TOS wil een duidelijk, gemoedelijk, fatsoenlijk en sociaal en emotioneel veilig speelklimaat op pleinen en straten scheppen. Centraal in de aanpak staan de TOS-activiteiten op pleinen, waarbij wordt ingezet op positief gedrag van de deelnemers (4 tot 20 jaar) en andere pleingebruikers. TOS zoekt actief contact met ouders en buurtbewoners en werkt samen met wijkpartners.

Download de volledige methodebeschrijving

Methodebeschrijving-thuis-op-straat.pdf 672.72 KB

Onderzoek naar praktijkervaringen laat onder andere drie succesfactoren van TOS zien: goed weten wat kinderen leuk vinden, flexibel inspelen op kinderen en gedurende een langere periode op vaste momenten aanwezig zijn. Dit is belangrijk voor het opbouwen van vertrouwen. Uit effectonderzoek blijkt dat TOS positieve effecten heeft op speelklimaat en op de emotionele en sociale ontwikkeling van kinderen, mits de interventie voldoende intensief wordt uitgevoerd.

Doel

TOS streeft ernaar om straten en buurten terug te geven aan bewoners (jong en oud) en buurtomstandigheden te verbeteren die de ontwikkeling van kinderen positief beïnvloeden. Hiertoe werkt TOS in de wijk aan veiligheid, aanspreekbaarheid op gedrag en een positief, duidelijk, gemoedelijk, fatsoenlijk en sportief (speel)klimaat op pleinen en straten.

Doelgroep

De primaire doelgroep van Thuis op Straat (TOS) is kinderen en jongeren in de leeftijd van 4-20 jaar. Omdat in ‘kwetsbare wijken’ vooral de jongere kinderen − en meisjes – niet durven of mogen buitenspelen, geeft TOS bijzondere aandacht juist aan het bereiken van deze groepen. Om de buurtomstandigheden te verbeteren die ontwikkeling en gedrag van kinderen positief beïnvloeden, zoekt TOS in de buitenruimte ook actief contact met ouders, volwassenen, winkeliers en wijkpartners.

Aanpak

Tijdens TOS-activiteiten (zoals sport- en spelactiviteiten, creatieve- en buurtactiviteiten) wordt ingezet op positief gedrag van de deelnemers en andere pleingebruikers. Voorbeelden daarvan zijn samenwerken, omgaan met regels, gezonde leefstijl, ontdekken van eigen kwaliteiten, et cetera. Ook worden de activiteiten aangegrepen om contact te leggen met de doelgroepen op en om het plein, met het doel hen te betrekken. Naast deze activiteiten onderneemt TOS ook andere interventies om het klimaat op een plein of in de buurt te verbeteren: rondes door de wijk, het inzetten van jongeren uit de buurt als rolmodel voor andere kinderen, thema-evenementen, signaleren van problemen bij kinderen en jongeren of fysieke problemen in de wijk en het terugdringen van vandalisme en overlast door fysiek aanwezig te zijn.

Uitvoerende organisaties

De TOS-interventie kan worden uitgevoerd in de buitenruimte (pleinen, straten, schoolpleinen en sportvelden). Een enkele keer worden TOS activiteiten binnen uitgevoerd (sporthal). TOS is niet in te delen in een specifieke ‘traditionele’ werksoort. Het is een mix van opbouwwerk, sociaal-cultureel werk (kinderwerk, jongerenwerk) en sociaal ondernemerschap. De organisatie bestaat uit kleinschalige, juridisch zelfstandige eenheden (de TOS-praktijken) die door middel van een franchiseconstructie zijn verbonden met het merk TOS. Zie voor een nadere toelichting op de franchiseconstructie de rubriek ‘implementatie’.

Ontwikkelaar

Stichting Thuis Op Straat
Peter Steenbergen
info@thuisopstraat.nl
010 4103035
www.thuisopstraat.nl

Onderzoek

De TOS-interventie is uitgebreid onderzocht en geëvalueerd. Uit onderzoeken onder ouders, kinderen en medewerkers blijkt dat TOS kan bijdragen aan een veiliger buitenspeelklimaat, vaker buitenspelen en positiever gedrag. Praktijkonderzoek identificeert drie succesfactoren: goed weten wat kinderen leuk vinden, flexibel inspelen op kinderen en gedurende een langere periode op vaste dagen en tijden op een plein aanwezig zijn. Dit is belangrijk voor het opbouwen van vertrouwen.

Van 2009 tot 2014 is in opdracht van ZonMw een effectstudie naar TOS uitgevoerd. Hieruit blijkt dat TOS positieve effecten heeft op speelklimaat en op de emotionele en sociale ontwikkeling van kinderen, mits de interventie voldoende intensief wordt uitgevoerd (>= 3x per week).

Samenvatting werkzame elementen

  • TOS heeft aandacht voor alle doelgroepen in de wijk, legt contact met en betrekt alle doelgroepen in de wijk. TOS kent de buurt, de kinderen, tieners én ouders.
  • Tijdens activiteiten wordt vooral ingezet op positief gedrag van de deelnemers en andere pleingebruikers; gedrag wordt zo nodig gecorrigeerd.
  • TOS is fysiek aanwezig en houdt toezicht op het plein.
  • TOS is langdurig en frequent aanwezig op het plein.
  • TOS speelt flexibel in op de vraag van kinderen en luistert naar hen; het activiteitenaanbod wordt hierop aangepast.
  • Kinderen en ouders weten wat ze aan TOS hebben omdat TOS op vaste dagen op het plein aanwezig is.
  • TOS bouwt een vertrouwensband op met kinderen doordat zij structureel voor langere tijd aanwezig zijn en leert hen goed kennen, waardoor TOS meer ruimte krijgt om de kinderen te corrigeren.
  • TOS biedt jongeren de mogelijkheid om bij TOS te werken. Zij zijn hierdoor een voorbeeld voor andere kinderen en voelen de verantwoordelijkheid om zich zo te gedragen.
  • Door de activiteiten biedt TOS een platform voor het vormen van sociale contacten tussen kinderen en buurtbewoners.
  • TOS biedt buurtbewoners de mogelijkheid om heel laagdrempelig iets bij te dragen aan de sfeer in de wijk.
  • TOS verbetert het speelklimaat in de buurt.
  • TOS heeft een positief effect op de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen in de buurt.