Het belang van zinvolle daginvulling voor mensen met (beginnende) dementie

Na het bloemschikken wordt er een spelletje uit de kast getrokken. Het gaat om een koffer met allerlei vragenkaartjes, die met name over thema’s of personen gaan van vroeger. Één van de vrijwilligers leest de vragen voor en stelt ze gericht aan de mensen. Ieder krijgt de kans om op zijn eigen tempo en niveau de vragen te beantwoorden. Wanneer wordt gevraagd wie de vrouw van John F. Kennedy was, roept één mevrouw direct: 'Jacky Kennedy!' 'Wat ongelofelijk knap dat u dit zo direct weet', zeg ik tegen de mevrouw. Waarop zij antwoordt: 'Ik ben 95 en weet niet altijd alles meer van de laatste tijd, maar dingen van vroeger weet ik nog heel goed hoor!'

De beschrijving hierboven gaat over een ontmoetingsactiviteit die wekelijks wordt georganiseerd in een plaatselijk ontmoetingscentrum in gemeente Hoogeveen. Mensen kunnen hier gratis en zonder poespas aan deelnemen en de ochtend draait volledig op vrijwilligers. Wanneer dat nodig is, sluit er een sociaal werker van de welzijnsorganisatie aan. Een vrijwilligster vertelt mij dat er die dag niet iemand is die daadwerkelijk een diagnose dementie heeft, maar dat er wel bij meerdere mensen sprake is van geheugenproblemen of vergeetachtigheid. Wel hebben vrijwilligers een training ‘omgaan met dementie’ gehad, zodat zij handvaten hebben om hen zoveel mogelijk te betrekken en in hun kracht te zetten tijdens de ontmoeting.

Zinvolle daginvulling

Dergelijke ontmoetingen en vormen van daginvulling zijn belangrijk om mensen met (beginnende) dementie een fijne dag te bezorgen, hun mantelzorgers wat tijd voor zichzelf te geven, en mensen (sociaal) actief te houden. Uit onderzoek is bekend dat, met name wanneer dementie invloed op iemands cognitie en leven gaat hebben, het belangrijk is om in contact te blijven met anderen en met jezelf door bijvoorbeeld herinneringen op te halen. Van belang is een zinvolle daginvulling.

In veel regio’s bestaan er al ontmoetingen of daginvulling voor mensen met (beginnende) dementie, maar zijn ze niet altijd (vrij) toegankelijk, of wordt er veel gedacht vanuit bestaand aanbod in plaats van waar mensen zelf behoefte aan hebben. Voor ZonMw is het één van de aanleidingen geweest voor een subsidieaanvraag om gemeenten te faciliteren hun aanbod van zinvolle daginvulling goed te laten aansluiten bij de behoeften van thuiswonende mensen met dementie, en hun naasten, en bij de sociale en gezondheidssituatie van de doelgroep.  

Leestip | Onderzoeksrapport ‘Een fijne dag voor thuiswonende mensen met dementie’

Regionale netwerken Dementie

In Nederland zijn er op allerlei plekken regionale dementienetwerken actief. Ook zij houden zich bezig met een dementievriendelijke samenleving en een sociale benadering bij dementie. De netwerken zijn daarin belangrijk om te kijken naar wat er op regionaal niveau nodig is voor mensen met dementie, en hoe er een goede verbinding tussen welzijn en zorg kan worden gemaakt.

Dementievriendelijke samenleving

Laagdrempelige daginvulling die uit gaat van waar mensen met dementie en mantelzorgers zélf behoefte aan hebben is een goede stap richting een dementievriendelijke samenleving. Daarnaast is het belangrijk dat je als gemeente kennis en bewustzijn over dementie vergroot, actief samenwerkt met partijen in de regio, en organisaties stimuleert zich in te zetten voor mensen met dementie.

Deze blog verscheen eerder op de site van Koepel Adviesraden Sociaal Domein.